Brauðmolaslóð fyrir stærri skjái
Greinargerðir ráðuneyta um málefnasvið og málaflokka
Leita í nefndum
| Efni | |
|---|---|
 Inngangur - Greinargerð ráðuneyta um málefnasvið og málaflokka<p>Hér á eftir fer umfjöllun um stefnumið, áform og aðgerðir næsta fjárlagaárs fyrir þau 35 málefnasvið og 103 málaflokka sem frumvarpið tekur til. Í umfjölluninni er gerð grein fyrir ábyrgð á einstökum sviðum, fjárhagslegri þróun á málefnasviði og einstökum málaflokkum á tímabilinu 2022–2024, sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðs eftir helstu tilefnum og helstu tillögum um breytingar á fjárheimildum málaflokka frá gildandi fjárlögum.</p>
<p>Greinargerðin felur í sér nánari útfærslu á þeirri stefnumörkun sem samþykkt var með ályktun Alþingis 9. júní sl. um fjármálaáætlun um opinber fjármál fyrir árin 2024–2028. Einnig er tekið tillit til breytinga sem orðið hafa á útgjöldum málefnasviða við undirbúning fjárlagafrumvarpsins, s.s. af völdum breyttra reikniforsendna og ákvarðana ríkisstjórnarinnar um tiltekin málefni. Í fjármálaáætlun fyrir árin 2024–2028 var fjallað um þróun innan einstakra málefnasviða og málaflokka til næstu fimm ára ásamt helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu. Í þeirri greinargerð sem hér fer á eftir er einungis gerð grein fyrir þeim verkefnum og aðgerðum sem taka til næsta fjárlagaárs og sundurliðun fjárheimilda eins og hún birtist í frumvarpinu.</p>
<p>Varðandi umfjöllun um fjárhagslega þróun málefnasviða og málaflokka er vakin athygli á því að:</p>
<ul>
<li>í reikningstölum fyrir árið 2022 hafa afskriftir ársins, þar sem við á, verið dregnar frá í útgjöldum stofnana og verkefna en fjárfestingum ársins, sem færðar eru um efnahagsreikning, hefur verið bætt við. Með þessu fæst skýrari samanburður við fjárveitingar til stofnana og verkefna í fjárlögum þar sem framsetningin er með þessum sama hætti.</li>
<li>á árinu 2022 urðu talsverðar breytingar á skipan Stjórnarráðsins í samræmi við forsetaúrskurð nr. 6 /2022, m.a. stofnun tveggja nýrra ráðuneyta. Framsetning á ríkisreikningi tekur mið af þessari breyttu skipan. Í einstaka tilvikum getur þessi nálgun valdið misræmi í framsetningu, en slíkt heyrir þó til undantekninga.</li>
<li>sýnd er sundurliðun á fjárhagslegri þróun málefnasviðsins eftir málaflokkum og viðkomandi ráðuneytum sem bera ábyrgð á starfsemi málefnasviðsins.</li>
<li>sýnd er sundurliðun á breytingum á útgjaldarömmum málefnasviða frá gildandi fjárlögum eftir fimm mismunandi tilefnum:
<ul>
<li>Í fyrsta lagi er um að ræða <strong>bundin útgjöld</strong> sem fela í sér breytingar á fyrirliggjandi útgjaldaskuldbindingum, s.s. útgjöld vegna hagrænna eða kerfislægra breytinga eða breytingar sem bundnar eru í lögum, samningum eða með ákvörðunum ríkisstjórnarinnar.</li>
<li>Í öðru lagi eru <strong>niðurfelldar fjárheimildir</strong> tímabundinna verkefna.</li>
<li>Í þriðja lagi eru þær <strong>aðhaldsráðstafanir</strong> sem gerðar eru á málefnasviðinu. Rétt er að vekja athygli á því að þær ráðstafanir endurspegla þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins og getur sú niðurstaða eftir atvikum verið frábrugðin þeim viðmiðum sem gengið var út frá við setningu útgjaldaramma málefnasviðsins í fjármálaáætlun fyrir árin 2024–2028, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></li>
<li>Í fjórða lagi er <strong>útgjaldasvigrúm</strong> sem ráðstafað er til nýrra og aukinna verkefna.</li>
<li>Loks eru í fimmta lagi settar fram <strong>launa-, verðlags- og gengisbreytingar</strong> í útgjaldarömmum málefnasviðanna. Nánar er fjallað um forsendur þeirra breytinga í kafla 5.5 í frumvarpinu.</li>
</ul>
</li>
<li>sýnd er sundurliðun á fjárheimildum málefnasviðsins í heild sinni eftir hagrænni skiptingu auk fjármögnunar útgjaldanna.</li>
<ul>
<li>Í fyrsta lagi er um að ræða <strong>rekstrarframlög</strong>, einkum beinan rekstur ríkisins og stofnana þess og aðkeypta þjónustu frá sjálfseignarstofnunum og einkaaðilum. </li>
<li>Í öðru og þriðja lagi eru <strong>tilfærslur fjár úr ríkissjóði </strong>til einstaklinga, fyrirtækja og félagasamtaka en um er að ræða styrk eða framlag sem innt er af hendi án skuldbindingar um beint endurgjald frá móttakanda. Þessar tilfærslur skiptast annars vegar í <strong>rekstrartilfærslur</strong> og hins vegar <strong>fjármagnstilfærslur</strong> sem veittar eru til fjárfestinga. </li>
<li>Í fjórða og síðasta lagi er fjallað um <strong>fjárfestingarframlög</strong> en vakin er athygli á því að í uppgjöri ríkisfjármála samkvæmt IPSAS-reikningsskilastaðlinum eru þau framlög ekki gjaldfærð í rekstrarreikningi heldur eignfærð í efnahagsreikningi.</li>
</ul>
<li>loks er í greinargerð hvers málaflokks fyrir sig gerð grein fyrir heildarfjárheimild málaflokksins fyrir komandi fjárlagaár, auk þess sem fjallað er um helstu breytingar á fjárheimildum frá gildandi fjárlögum.</li>
<li>í fylgiriti fjárlaga má finna hagræna skiptingu fjárheimilda eftir málaflokkum og viðföngum.</li>
</ul>
<p>Með ítarlegri kynningu á stefnum fyrir málefnasvið í árlegri fjármálaáætlun er leitast við að tryggja að Alþingi búi yfir sem greinarbestum upplýsingum um meginlínur og áherslur þegar það fjallar um áætlun sem er stefnumarkandi fyrir ríkisstarfsemina í heild sinni til meðallangs tíma.</p>
<p>Þegar kemur að umfjöllun þingsins um fjárlagafrumvarp til eins árs er rökrétt að leggja áherslu á að veita þinginu nánari upplýsingar og skýringar er varða útfærslu og breytingar á fjárheimildum málaflokka á því fjárlagaári sem frumvarpið tekur til. Með þessu móti er stuðlað að því að umfjöllun og ákvarðanataka um starfsemi og verkefni á einstökum málefnasviðum og málaflokkum við setningu fjárlaga til eins árs í senn sé sett í skýrara samhengi við stefnumið fjármálaáætlunar til næstu fimm ára. Sem dæmi um þetta eru markmið málaflokka birt í töflu með yfirliti yfir helstu verkefni á árinu 2024 til að sýna hvernig vinna á að framgangi markmiðanna.</p> | |
| 01 Alþingi og eftirlitsstofnanir þess<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð forseta Alþingis. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/01-althingi-og-eftirlitsstofnanir-thess/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/1-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/1-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>01 Alþingi og eftirlitsstofnanir þess</em> árið 2024 eru áætluð 6.673,7 m.kr. og lækka um 843,4 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 11,8%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum lækka útgjöldin um 495,4 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 6,9%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/01-althingi-og-eftirlitsstofnanir-thess/">fjármálaáætlun</a>, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 <em>Gjöld ríkissjóðs</em>.</p>
<h3>Útgjaldarammi - Hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/1-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>01.10 Alþingi</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum forseta Alþingis. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bæta gæði og öryggi upplýsingakerfa á Alþingi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurnýjun og bæting þingfundakerfa og útleiðing á eldri kerfum.</p>
</td>
<td>
<p>Skrifstofa Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Bæta réttaröryggi og gegnsæi í lagasetningu með stafrænni þróun þingskjala</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Snjöll þingskjöl. Verkefnið felst í stafrænni þróun á þingskjölum. Verkefnið er í greiningarfasa og unnið er með Stjórnarráðinu við að rýna mögulegar lausnir.</p>
</td>
<td>
<p>Skrifstofa Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aukin fræðsla og upplýsingar til almennings</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið er að því að auka fræðslustarf Alþingis, einkum meðal ungs fólks, enda mikilvægt að efla lýðræðisvitund fólks og fræða almenning um þá stofnun sem er grundvöllur íslensks lýðræðisskipulags. Meðal annars er stefnt á að koma á rafrænni útgáfu af Skólaþingi og gera þannig ungmennum á landsbyggðinni kleift að taka þátt í leiknum.</p>
</td>
<td>
<p>Skrifstofa Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 5.405,1 m.kr. og lækkar um 818,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 260 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar alls um 637,5 m.kr. vegna nýbyggingar Alþingis. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 82,5 m.kr.</li>
<li>Veitt er 106 m.kr. tímabundið framlag vegna Norðurlandaráðsþings sem verður á Íslandi árið 2024.</li>
</ol>
<h2>01.20 Eftirlitsstofnanir Alþingis</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum umboðsmanns Alþingis og ríkisendurskoðanda.<a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/01-althingi-og-eftirlitsstofnanir-thess/"> Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að UA leysi úr kvörtunum innan hæfilegs tíma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Taka í notkun hugbúnað til rafrænna samskipta vegna erinda og gagna þeirra sem kvarta við stjórnvöld.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Umboðsmaður Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að UA geti sinnt hæfilegum fjölda frumkvæðisathugana</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukin áhersla á frumkvæðis- og vettvangsathuganir, sem er þó háð fjölgun starfsfólks.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Umboðsmaður Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Að UA geti sinnt OPCAT-eftirliti</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Miðað er við 4–6 athuganir og skýrslur á árinu.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Umboðsmaður Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 4</strong>: Að viðhaldið verði upplýsingagjöf um störf UA </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Birta sem fyrst eftir lok máls í gagnagrunni reifun álita og bréfa.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Umboðsmaður Alþingis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 5</strong>: Skýrari ábyrgð í opinberri þjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Kanna ráðstöfun fjárveitinga til allra málefnasviða og málaflokka, hafa eftirlit með ríkistekjum og endurskoða ríkisreikning á hverju ári.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Ríkisendurskoðandi</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Haga endurskoðun m.t.t. skilgreinds mats á mikilvægi og áhættu. Annast eftirlit með framkvæmd fjárlaga með vísun til málefnasviða og málaflokka. Skila í skýrslum skýrum niðurstöðum um endurskoðun og ábendingar til úrbóta.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Ríkisendurskoðandi</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 6</strong>: Betri nýting fjármuna</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Verkefnaval stjórnsýsluúttekta taki mið af umfangi á fjárlögum. Úttektir verði stærri, skýrari í framsetningu og ályktunum er skili meiri árangri og séu áhrifameiri.</p>
</td>
<td>
<p>Ríkisendurskoðandi</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 7</strong>: Bætt stjórnsýsla</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Taka upp rafræna þjónustugátt vegna skila á gögnum frá stjórnmálasamtökum og frambjóðendum, sjóðum, sjálfseignarstofnunum og kirkjugörðum. Stuðla að því að ríkisaðilar leggi áherslu á að veita viðskiptavinum sínum rafræna þjónustu. Jafnframt skal sinna almennu leiðbeiningarstarfi á þessu sviði.</p>
</td>
<td>
<p>Ríkisendurskoðandi</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4" valign="top">
<p><strong>Markmið 8</strong>: Efla eftirlit með tekjuöflun ríkisins, rekstrartekjum stofnana og innheimtu opinberra gjalda</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Heimsækja ríkisaðila og innheimtumenn til að kanna tekjuskráningu og innheimtu.</p>
</td>
<td>
<p>Ríkisendurskoðandi</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.268,6 m.kr. og lækkar um 24,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 87,8 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 48,6 m.kr.</li>
<li>Gert er ráð fyrir að sértekjur Ríkisendurskoðunar hækki um 24 m.kr.</li>
</ol> | |
| 02 Dómstólar<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð dómsmálaráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/2-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/2-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>02 Dómstólar</em> árið 2024 eru áætluð 4.038,4 m.kr. og lækka um 5,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 0,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 199,3 m.kr. milli ára eða sem svarar til 5,2%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 <em>Gjöld ríkissjóðs</em>.</p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/2-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>02.10 Hæstiréttur</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Hæstaréttar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Verkefni í þessum málaflokki má finna undir málaflokki <em>02.40 Dómstólasýslan</em>.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 527,3 m.kr. og lækkar um 0,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 26,1 m.kr. Breytingin skýrist af sértækum aðhaldsaðgerðum sem beint er að öðrum rekstrargjöldum og ferðakostnaði.</p>
<h2>02.20 Héraðsdómstólar</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum héraðsdómstólanna. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Verkefni í þessum málaflokki má finna undir málaflokki <em>02.40 Dómstólasýslan</em>.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.183,8 m.kr. og lækkar um 31,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 101,4 m.kr. Breytingin skýrist af 30 m.kr. varanlegri lækkun framlags úr varasjóði dómstólanna til að mæta fjölgun um einn Landsréttardómara og 1,8 m.kr. lækkun vegna sértækra aðhaldsaðgerða sem beint er að öðrum rekstrargjöldum og ferðakostnaði.</p>
<h2>02.30 Landsréttur</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Landsréttar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Verkefni í þessum málaflokki má finna undir málaflokki <em>02.40 Dómstólasýslan</em>.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 904,5 m.kr. og hækkar um 28,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 48,9 m.kr. Breytingin skýrist af 30 m.kr. varanlegri hækkun framlags til að mæta fjölgun um einn dómara og 1,7 m.kr. lækkun vegna sértækra aðhaldsaðgerða sem beint er að öðrum rekstrargjöldum og ferðakostnaði.</p>
<h2>02.40 Dómstólasýslan</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum dómstólasýslunnar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 422,8 m.kr. og lækkar um 0,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 28 m.kr. Breytingin skýrist af sértækum aðhaldsaðgerðum sem beint er að öðrum rekstrargjöldum og ferðakostnaði. </p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p>Dómstólasýslan lagði fram tillögur um aukin framlög vegna sameiningar héraðsdómstóla, viðbótardómara við Landsrétt og aukna þjónustu við stoðþjónustu. Engin af tillögunum fengust samþykktar þar sem ákvörðun var tekin um að auka ekki útgjaldaramma málefnasviðsins. Sameining héraðsdómstóla og viðbótardómari við Landsrétt er fjármagnað innan ramma málefnasviðsins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Réttlát og opinber málsmeðferð.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Samþætting málaskrárkerfis dómstólanna og réttarvörslugáttar.*</p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Dómstólasýslan</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin skilvirkni og gæði</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Uppfærsla tækni- og hugbúnaðar sem styður við stafræna málsmeðferð.*</p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Dómstólasýslan</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Áframhaldandi þróun og innleiðing talgreinis.</p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Dómstólasýslan</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3: </strong>Aukið traust til dómstóla</p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Greining á þörf á meiri og betri upplýsingum til almennings.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Dómstólasýslan</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Húsnæðismál Héraðsdóms Norðurlands eystra.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Dómstólasýslan</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;" colspan="2"> </td>
<td style="text-align: left;" colspan="2"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>*Verkefnið styður jafnframt við markmið 1 í málaflokki 10.40.</sup></p>Dómsmálaráðuneytið | Dómsmálaráðuneytið |
| 03 Æðsta stjórnsýsla<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð forsætisráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/03-aedsta-stjornsysla/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun. </a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/3-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/3-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>03 Æðsta stjórnsýsla</em> árið 2024 eru áætluð 2.718,5 m.kr. og lækka um 287,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 10,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum lækka útgjöldin um 136,9 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 4,8%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/3-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>03.10 Embætti forseta Íslands</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum embættis forseta Íslands. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/03-aedsta-stjornsysla/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. </a>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 363,2 m.kr. og lækkar um 12,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 23,9 m.kr. </p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 12,6 m.kr. </p>
<h2>03.20 Ríkisstjórn</h2>
<p>Undir málaflokkinn falla laun ráðherra í ríkisstjórn og aðstoðarmanna þeirra. Liðurinn tekur breytingum í samræmi við fjölda ráðherra og aðstoðarmanna á hverjum tíma. Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 828 m.kr. og er óbreytt frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 48,8 m.kr.</p>
<h2>03.30 Forsætisráðuneyti</h2>
<p>Undir þennan málaflokk fellur aðalskrifstofa forsætisráðuneytisins og tengd verkefni sem ekki verða auðveldlega felld undir önnur málefnasvið og málaflokka. Margar áskoranir kalla á aukna og skilvirka samhæfingu innan Stjórnarráðsins og samstarf á vettvangi ráðherranefnda. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/03-aedsta-stjornsysla/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. </a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024 </strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili </strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis </strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Gott siðferði í opinberri stjórnsýslu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Opið málþing og fræðsla um siðferði í opinberri stjórnsýslu.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fræðsluefni um siðferði og vandaða stjórnsýsluhætti verði þróað áfram.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Alþjóðleg traustkönnun í samstarfi við OECD.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin velsæld og sjálfbærni</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stefnumótun um sjálfbærni og innleiðing aðgerðaáætlunar.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áherslur í velsældarmálum endurskoðaðar og ný aðgerðaáætlun mótuð.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stöðumat verði unnið vegna fátæktar með áherslu á tiltekna viðkvæma hópa.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Auka skilning á fjölþættri mismunun í skilningi laga um jafna meðferð</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fræðsla til annarra ráðuneyta.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fræðslufundir til almennings og hagsmunahópa.</p>
</td>
<td>
<p>Forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.527,3 m.kr. og lækkar um 275 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 78 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. Umtalsverð lækkun er á fjárfestingarframlögum á milli ára eins og nánari grein er gerð fyrir hér á eftir.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins var aukin um 84 m.kr. vegna nýrra og aukinna verkefna. </li>
<li>Gert er ráð fyrir að 600 m.kr. fjárfestingarframlagi vegna nýbyggingar við Stjórnarráðshúsið verði hliðrað til ársins 2025. Tillagan samanstendur af 400 m.kr. hliðrun sem lögð var til í fjármálaáætlun 2024–2028 og hliðrun um 200 m.kr. á milli ára sem er í samræmi við útfærslu á sérstakri útgjaldaráðstöfun í fjárlagafrumvarpi 2024.</li>
<li>Fjárfestingarframlag málaflokksins lækkar um 169 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Í fyrsta lagi er 40 m.kr. framlag vegna innri endurgerða Þingvallabæjar og í öðru lagi 129 m.kr. vegna endurgerðar Bessastaðakirkju. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 110 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Í fyrsta lagi er 10 m.kr. framlag vegna samhæfingar og stjórnunar innviðaátaks í kjölfar óveðurs í desember 2019. Í öðru lagi er 40 m.kr. framlag til verkefnisins Sjálfbært Ísland og í þriðja lagi 60 m.kr. framlag vegna minnisvarða um eldsumbrotin á Heimaey. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 701 m.kr.</li>
</ol>Forsætisráðuneytið | Forsætisráðuneytið |
| 04 Utanríkismál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð utanríkisráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/04-utanrikismal/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/4-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<p> </p>
<h3>Útgjaldarammi – heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/4-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>04 Utanríkismál</em> árið 2024 eru áætluð 15.732,8 m.kr. og lækka um 1.914,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 11,4%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum lækka útgjöldin um 1.053,4 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 6,3%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Niðurstaðan getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem gengið var út frá í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi – hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p> </p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/4-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />
<h2>04.10 Utanríkisþjónusta og stjórnsýsla utanríkismála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu ráðuneytisins, þýðingamiðstöðvar, sendiráða, sendiskrifstofa og borgaraþjónustu. Markmið og aðgerðir málaflokksins skarast að einhverju leyti við markmið og aðgerðir málaflokks <em>04.20 Utanríkisviðskipti</em>. Utanríkisþjónustan öll sinnir hagsmunagæslu gagnvart erlendum ríkjum og á vettvangi alþjóðastofnana, þjónustu við íslenska ríkisborgara erlendis, viðskiptasamningum og markaðssetningu erlendis á íslenskum vörum, þjónustu og menningu. Fjölþjóðastofnanir, alþjóðalög, lýðræðisleg gildi og mannréttindi hafa átt á brattann að sækja og er það stefna íslenskra stjórnvalda að Ísland leggi sitt af mörkum til að sporna við þeirri þróun. Ísland á allt sitt undir því að alþjóðalög, lögsaga og landamæri séu virt og því felast lykilhagsmunir í virkri þátttöku í alþjóðlegu og svæðisbundnu samstarfi. Íslensk stjórnvöld taka einnig virkan þátt í loftslagsaðgerðum og samstarfi umhverfis- og auðlindamála til að stuðla að sjálfbærri þróun. Störf Íslands á vettvangi Sameinuðu þjóðanna og undirstofnana þeirra eru veigamikill liður í þessu og formennska Íslands í Evrópuráðinu er dæmi um ábyrgðarhlutverk sem Ísland tekur að sér til að fylgja eftir stefnu- og hagsmunamálum Íslands og leggja um leið sín lóð á vogarskálarnar til að auka virðingu fyrir mannréttindum og efla samstarf og skilning meðal þjóða. Þróunarsamvinna, öryggis- og varnarmálasamstarf, sem heyra undir önnur málefnasvið og málaflokka, sem og alþjóðaviðskipti miða að sama marki. </p>
<p>Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/04-utanrikismal/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal skiptingu ábyrgðar, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Standa vörð um grunngildi Íslands á vettvangi fjölþjóðlegrar samvinnu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fastanefnd Íslands hjá Evrópuráðinu í framhaldi af formennsku (2022–2023).</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>58,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Virkt málsvarastarf á vettvangi fjölþjóðastofnana og þátttaka í alþjóðlegu samstarfi í þágu mannréttinda, lýðræðis og þjóðaréttar.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukin þátttaka í svæðisbundnu samstarfi Norðurlanda og norðurslóðaríkja.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling samstarfs þvert á fagráðuneyti og aukin þátttaka í alþjóðlegu samstarfi um sjálfbæra nýtingu auðlinda, þ.m.t. á sviði hafréttar.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fylgja eftir jafnréttisáherslum Íslands á alþjóðavettvangi.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Standa vörð um hagsmuni íslenskra ríkisborgara erlendis</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Styrking borgaraþjónustu, aukin upplýsingamiðlun til almennings á vef og innleiðing stafrænna lausna.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og stjórnsýslustofnanir</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjölgun kjörræðismanna og stuðningur við þjónustu þeirra við íslenska ríkisborgara erlendis.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Standa vörð um hagsmuni Íslands með tvíhliða samvinnu við þjóðríki</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukið pólitískt samráð við helstu samstarfsríki og kynning á afstöðu og áherslum Íslands. </p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.070,1 m.kr. og lækkar um 534,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 477,1 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 210 m.kr. sem skýrist af niðurfellingu tímabundinna framlaga vegna formennsku Íslands í Norrænu ráðherranefndinni, 75 m.kr., og Evrópuráðinu, 135 m.kr. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 402,3 m.kr. og er gert ráð fyrir að um 286 m.kr. verði útfærðar á aðalskrifstofu ráðuneytisins og þýðingamiðstöð og um 116 m.kr. komi til lækkunar á framlögum til sendiskrifstofa.</li>
<li>Á móti hækka framlög sem nemur 78 m.kr., eða 65 m.kr. vegna áframhaldandi starfsemi fastanefndar Íslands hjá Evrópuráðinu og 13 m.kr. vegna almenns útgjaldasvigrúms sem ekki hefur verið fellt niður.</li>
</ol>
<h2>04.20 Utanríkisviðskipti</h2>
<p>Utanríkisviðskipti eru í höndum aðalskrifstofu ráðuneytisins, sendiskrifstofa og Íslandsstofu en fjárheimildir undir málaflokki <em>04.20 </em>renna eingöngu til starfa Íslandsstofu. Íslandsstofu er falið að sjá um markaðssetningu og kynningarstarf erlendis á íslenskum vörum, þjónustu og menningu í samstarfi við ráðuneytið. Markmið og aðgerðir málaflokksins skarast að einhverju leyti við markmið og aðgerðir málaflokks <em>04.10 Utanríkisþjónusta og stjórnsýsla utanríkismála </em>en alþjóðlegt og tvíhliða samstarf um utanríkisviðskipti, tengd hagsmunagæsla og samningagerð um utanríkisviðskipti eru fjármögnuð undir málaflokki <em>04.10</em>. Markmiðasetning fellur þó undir málaflokk <em>04.20</em>. Sú markmiðasetning snýr að starfi ráðuneytisins sem viðkemur framkvæmd samningsins um Evrópska efnahagssvæðið (EES), málefnum Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA), Efnahags- og framfarastofnunarinnar (OECD) og Alþjóðaviðskiptamálastofnunarinnar (WTO). Áhersla er lögð á að tryggja stuðning við íslenska útflutningshagsmuni enda lögbundið hlutverk utanríkisþjónustunnar og forgangsmál. Viðskiptaþjónusta er einn lykilþátta í starfi sendiskrifstofa Íslands erlendis sem ásamt Íslandsstofu kynna Ísland, íslenska menningu, vörur og þjónustu og veita ráðgjöf til fyrirtækja. </p>
<p>Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/04-utanrikismal/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið, ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í þeim tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla ímynd og orðspor Íslands og styrkja samkeppnisstöðu íslensks atvinnulífs á erlendum mörkuðum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framfylgja <a href="https://stefnumotun.islandsstofa.is/">Framtíðarstefnu fyrir íslenskan útflutning.</a> Þar hafa verið skilgreind mælanleg árangursviðmið sem verða notuð til að meta árangur af starfi.<sup>[1]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og Íslandsstofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Styrkja viðskiptaþjónustu sendiskrifstofa við fyrirtæki í samræmi við stefnumarkandi áherslur í Framtíðarstefnu fyrir íslenskan útflutning.* </p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Koma íslenskri menningu og skapandi greinum á framfæri í tvíhliða samskiptum og með samstarfi við Íslandsstofu.**</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og Íslandsstofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2: </strong>Tryggja íslenskum fyrirtækjum sem bestan aðgang að alþjóðlegum mörkuðum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fylgja eftir forgangslista ríkisstjórnarinnar í hagsmunagæslu við mótun EES-löggjafar.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og fagráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla þekkingu á EES-samningnum og hlúa að mannauði sem kemur að framkvæmd hans, s.s. með málstofum og aukinni fræðslu, t.d. í samstarfi við Stjórnarráðsskólann.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og fagráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Viðhalda frammistöðu við upptöku og innleiðingu EES-gerða.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og fagráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjölga fríverslunarsamningum og öðrum viðskiptasamningum, s.s. tvísköttunarsamningum og loftferðasamningum.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Starfrækja viðskiptavakt sem fyrirtæki geta leitað til vegna hnökra í alþjóðaviðskiptum.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Bæta vaxtarskilyrði fyrir íslenskt athafnalíf og nýsköpun og tryggja velsæld</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Halda áfram samningaviðræðum um nýtt tímabil Uppbyggingarsjóðs EES.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Greiða fyrir aðgengi íslenskrar tækniþekkingar, grænna lausna og nýsköpunar á erlendum mörkuðum. </p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 2.</sup></p>
<p><sup>** Verkefnið styður jafnframt við markmið 3 [í málaflokki 04.1].</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.240 m.kr. og hækkar um 208 m.kr. frá gildandi fjárlögum. Hækkunin er í samræmi við áætlaða hækkun tekna ríkisins af markaðsgjaldi í fjárlögum fyrir árið 2023. Ráðherra ákvarðar fjárveitingar til Íslandsstofu á grundvelli fjárheimildar í fjárlögum og skal hún aldrei vera lægri en sem nemur markaðsgjaldi, sbr. 1. gr. laga nr. 47/2018, um breytingu á ýmsum lagaákvæðum um markaðar tekjur. Breytt lög um Íslandsstofu kveða á um þjónustusamning milli ríkisins og Íslandsstofu. Sú fjárhæð sem birtist hér endurspeglar á engan hátt útgjöld utanríkisþjónustunnar vegna utanríkisviðskipta enda er hér eingöngu um að ræða fjárheimildir vegna Íslandsstofu. Megnið af fjárveitingum vegna utanríkisviðskipta fellur undir málaflokkinn <em>04.10 Utanríkisþjónusta og stjórnsýsla utanríkismála</em> og rennur til aðalskrifstofu, þýðingamiðstöðvar og sendiskrifstofa.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helsta breyting á fjárheimildum málaflokksins er eftirtalin:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar alls um 208 m.kr. í samræmi við áætlaða hækkun tekna ríkisins af markaðsgjaldi í fjárlagafrumvarpi fyrir 2024.</li>
</ol>
<h2>04.30 Samstarf um öryggis- og varnarmál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu ráðuneytisins og skiptist í þrjú meginsvið. </p>
<p>Í fyrsta lagi er fjölþjóðasamstarf um öryggis- og varnarmál. Tvíhliða og fjölhliða samstarf og samráð um öryggispólitísk málefni heyrir hér undir en þau hafa vaxið að mikilvægi undanfarin ár vegna breytinga í alþjóðlegu öryggisumhverfi sem urðu enn meiri við innrás Rússlands í Úkraínu 2022. Aðildin að Atlantshafsbandalaginu er ásamt varnarsamningnum við Bandaríkin hornsteinn öryggis og varna Íslands og er þátttöku Íslands í öryggispólitísku og hernaðartengdu samstarfi á vettvangi bandalagsins sinnt af ráðuneytinu og fastanefnd Íslands hjá bandalaginu. Ráðuneytið sinnir einnig þátttöku Íslands í norræna varnarsamstarfinu (NORDEFCO), samráði á vettvangi Norðurhópsins og NB8-ríkjanna um öryggis- og varnarmál og samstarfi á vettvangi Sameiginlegu viðbragðssveitarinnar (JEF) sem Ísland gerðist aðili að á árinu 2021. Önnur viðfangsefni eru framkvæmd öryggisráðsályktunar 1325 á vettvangi Atlantshafsbandalagsins, öryggispólitísk málefni á vettvangi Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu (ÖSE) og framkvæmd afvopnunarsamninga og stöðugleikaaðgerða á vettvangi ÖSE, SÞ og annarra alþjóðastofnana. Tvíhliða samstarf og samráð á grundvelli grannríkjasamninga er jafnframt á borði ráðuneytisins og stefnumótun, greining, samráð og miðlun upplýsinga um öryggis- og varnartengd málefni. </p>
<p>Í öðru lagi eru fjölþáttaógnir þar sem hugað er sérstaklega að: netöryggisatvikum, sem eiga upptök sín erlendis; mögulegum markvissum fjárfestingum erlendra aðila í þjóðhagslega mikilvægum innviðum eða fyrirtækjum; falsfréttum og misvísandi upplýsingum sem eiga uppruna sinn frá erlendum ríkjum eða aðilum tengdum ríkjum og því að auka viðnámsþol stjórnkerfisins, m.a. með fræðslu og miðlun upplýsinga á málefnasviðinu. Unnið er markvisst að því að auka skilvirkni í samskiptum ólíkra ráðuneyta, stofnana, ráða, fræðasamfélagsins og einkafyrirtækja sem fást við málefni sem snerta fjölþáttaógnir og að því að auka enn frekar samstarf okkar við hlutaðeigandi aðila í okkar nánustu vina- og bandalagsríkjum á þessu málefnasviði. </p>
<p>Í þriðja lagi er rekstur og fjármögnun varnartengdra rekstrarverkefna og yfirumsjón með öryggis- og varnarsvæðum á Íslandi, rekstur tvíhliða varnarsamnings Íslands og Bandaríkjanna sem m.a. felur í sér reglulegt samráð við bandarísk stjórnvöld, bæði hér á landi og vestan hafs, og undirbúningur og framkvæmd varnaræfinga sem haldnar eru á íslensku yfirráðasvæði. Enn fremur útsending íslenskra sérfræðinga til Atlantshafsbandalagsins sem hluti af framlagi Íslands til stofnunarinnar og sérfræðinga til annarra erlendra samstarfsaðila. Að því er varðar framkvæmd varnartengdra rekstrarverkefna er náið samstarf við dómsmálaráðuneytið og annast varnarmálasvið Landhelgisgæslu Íslands framkvæmd ýmissa varnartengdra rekstrarverkefna á sviði öryggis- og varnarmála á grundvelli þjónustusamnings milli ráðuneytanna frá 1. ágúst 2021. Ráðuneytið felur ríkislögreglustjóra einnig að annast tiltekin verkefni á sviði öryggis- og varnarmála með þjónustusamningi. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2023 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Tryggja varnir og viðbúnaðargetu Íslands</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Hefja uppsetningu á öruggum samskiptarýmum og búnaði í sendiskrifstofum Íslands.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>130 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla þátttöku Íslands í öryggis- og varnarsamstarfi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Virk þátttaka Íslands í starfi NATO, ÖSE, NORDEFCO, Norðurhópsins, JEF og Sameinuðu þjóðanna á sviði öryggis- og varnarmála, m.a. með þátttöku í fundum og æfingum.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Efla gistiríkjastuðning Íslands</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Auka og þétta loftrýmisgæslu á Íslandi. </p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og Landhelgisgæslan</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjölga gistirýmum á öryggissvæðunum.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og Landhelgisgæslan</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Senda einn starfsmann á ári á námskeið hjá bandalagsríkjunum og stofnunum Atlantshafsbandalagsins sem vinnur að loftrýmisgæslu og rekstri ratsjárkerfisins.</p>
</td>
<td>
<p>Utanríkisráðuneyti og Landhelgisgæslan</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.835,9 m.kr. og hækkar um 58,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 316,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 896 m.kr. vegna niðurfellingar tímabundinna verkefna, 750 m.kr. sem veittar voru vegna stuðnings við Úkraínu á sviði varnartengdra verkefna, 130 m.kr. vegna flýtingar framkvæmda við gistiskála á varnarsvæðinu á árinu 2023 og 16 m.kr. sem veittar voru vegna samningsbundinna skuldbindinga. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar á móti sem nemur 1.150 m.kr. Í fyrsta lagi hækkar hún um 400 m.kr. í samræmi við áform um hækkun framlaga til málaflokksins vegna þátttöku Íslands í alþjóðlegum samvinnuverkefnum á sviði fjölþáttaógna og nauðsynlegrar eflingar innviða. Í öðru lagi kemur til hækkun á ramma vegna framangreindra verkefna og áframhaldandi stuðnings við Úkraínu og í þriðja lagi er tímabundin 750 m.kr. aukning til eins árs og er sama eðlis og fjárveiting sem veitt var við 2. umræðu frumvarps til fjárlaga fyrir árið 2023 vegna stríðs í Úkraínu. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 195,5 m.kr. og kemur að mestu til lækkunar á fyrirhugaðri hækkun málaflokksins á framlögum til varnartengdra verkefna. </li>
</ol>
<h2>04.50 Samningsbundin framlög vegna fjölþjóðasamstarfs</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu ráðuneytisins. Undir málaflokkinn falla aðildargjöld Íslands vegna fjölþjóðasamstarfs þvert á verkefni sem falla undir málefnasviðið utanríkismál. Markmið málaflokksins er að fjármagna ýmiss konar aðildargjöld, s.s. vegna Uppbyggingarsjóðs EES, stofnana Sameinuðu þjóðanna og Efnahags- og framfarastofnunarinnar (OECD). Aðildargjöld margra þessara stofnana taka mið af landsframleiðslu og öðrum þáttum sem íslensk stjórnvöld hafa ekki áhrif á. Því eru ekki skilgreindir mælikvarðar eða aðgerðir vegna eðlis málaflokksins. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun. </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.586,8 m.kr. og lækkar um 1.646,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum launa- og verðlagsbótum sem eru 67,8 m.kr. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 1.683,9 m.kr. vegna lækkunar framlaga í Uppbyggingarsjóð EES. Ekki lá fyrir, þegar gengið var frá talnagrunni fjárlagafrumvarpsins, hver áætluð framlög yrðu vegna nýrrar áætlunar. </li>
<li>Á móti hækka framlög til málaflokksins um 37 m.kr. vegna hækkunar samningsbundinna framlaga til annars fjölþjóðastarfs. </li>
</ol>
<p><sup>[1] Framtíðarstefnu fyrir íslenskan útflutning er að finna á: <a href="https://stefnumotun.islandsstofa.is/" target="_blank">https://stefnumotun.islandsstofa.is/</a>.</sup></p>Utanríkisráðuneytið | Utanríkisráðuneytið |
| 05 Skatta-, eigna- og fjármálaumsýsla<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/"><span style="text-decoration: underline;">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</span></a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/5-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="járhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/5-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>05 Skatta-, eigna- og fjármálaumsýsla</em> árið 2024 eru áætluð 29.895,9 m.kr. og aukast um 733,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 2,7%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 2.639,6 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 9,7%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/5-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Úgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>05.10 Skattar og innheimta</h2>
<p>Skattframkvæmd er á hendi Skattsins og yfirskattanefndar. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/#051-Skattar-og-innheimta-6">málaflokkinn í fjármálaáætlun,</a> þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bæta skattskil með skilvirkara og einfaldara skattkerfi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Skattrannsóknir og skatteftirlit eflt með það að markmiði að sporna við skattundanskotum og uppræta peningaþvætti, m.a. með áherslu á þróun áhættumiðaðs eftirlits samhliða eflingu stafræns umhverfis.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Skatturinn</p>
</td>
<td>
<p>46 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stýrihópur verður settur á fót sem mun vinna að heildarendurskoðun á lögum um virðisaukaskatt. Í fyrstu verður lögð til breyting á uppgjörstímabilum VSK þannig að miðað verður við einn mánuð í stað tveggja með hliðsjón af tillögum stýrihópsins.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Skatturinn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Verkefnahópur hefur verið settur á fót sem hefur það hlutverk að þróa samræmda aðferðafræði við mat á skattagapi í virðisaukaskatti. </p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti, Skatturinn og Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla þjónustu og upplýsingagjöf við einstaklinga og fyrirtæki</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukin áhersla á áframhaldandi þróun stafrænna þjónustulausna með rafrænum skilum og aukinni sjálfvirkni í innheimtu og sjálfsafgreiðslu sem felst m.a. í innleiðingu Stafræns pósthólfs og áframhaldandi þróun snjallmennis.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti, Skatturinn og Fjársýsla ríkisins</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukið samstarf og stöðlun stafrænna gagna í þágu viðskiptakerfa með það að markmiði að fækka hindrunum innan Norðurlandanna í samræmi við Nordic Smart Government sem gerir fyrirtækjum og stofnunum kleift að miðla og sækja viðskipta- og bókhaldsgögn á sjálfvirkan og öruggan hátt í því sem næst rauntíma.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti, menningar- og viðskiptaráðuneyti og Skatturinn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="top">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Skattkerfið styðji við stefnu stjórnvalda í loftslagsmálum og nýsköpun</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleitt verður nýtt tekjuöflunarkerfi í tveimur áföngum vegna umferðar og orkuskipta í formi veggjalda vegna notkunar bifreiða. Í fyrri áfanga verður um að ræða kílómetragjald vegna notkunar hreinorkubifreiða á vegakerfinu og í þeim síðari vegna bifreiða sem ganga fyrir jarðefnaeldsneyti. </p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti, innviðaráðuneyti og umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Jákvæðum fjárfestingahvötum og skilvirkum ívilnunum verður beitt samhliða gjaldtöku á losun gróðurhúsalofttegunda.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og umhverfis-, orku- og auðlindaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 9.987,5 m.kr. og lækkar um 326,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 733,7 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 46 m.kr. til að styðja við bætta innheimtu og eftirlit, sbr. markmið 1.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 12 m.kr. vegna tímabundinna verkefna um skráningu raunverulegra eigenda sem falla niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 360,3 m.kr.</li>
</ol>
<h2>05.20 Eignaumsýsla ríkisins</h2>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið fer með yfirumsjón og fyrirsvar eigna í eigu ríkisins, þ.m.t. í félögum, fasteignum, jörðum og auðlindum, auk þess að vera ábyrgðaraðili opinberra framkvæmda. Starfsemi sem hér fellur undir er að hluta falin Bankasýslu ríkisins og Framkvæmdasýslu – Ríkiseignum (FSRE). Nánar er fjallað <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/#052-Eignaumsysla-rikisins-12">um málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="3">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bætt yfirsýn, aukið gagnsæi og samfélagslega arðbær og ábyrgur rekstur eigna í eigu ríkisins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Innleiðing á nýju fyrirkomulagi varðandi umsýslu og stýringu eignarhalds ríkisins í félögum. </p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Endurskoðun og mat á félagasafni ríkisins verði sett af stað með tilliti til tilgangs og ábata eignarhalds.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Reglur um val og hæfniskröfur stjórna verði gefnar út og innleiddar.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Markvissari stýring á fjárfestingum ríkisins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Semja frumvarp um fjárfestingar ríkisins sem felur í sér heildarendurskoðun á skipan opinberra framkvæmda með það að markmiði að bæta umgjörð og samræma málsmeðferð fjárfestinga á vegum ríkisins.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Vinna aðferðafræði um þróun fasteignareita í eigu ríkisins með það að markmiði að ná fram markvissari nýtingu á efnahagsreikningi ríkisins.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Halda áfram undirbúningi á flutningi fasteigna Landspítalans og Sjúkrahússins á Akureyri í miðlæga fasteignaumsýslu.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti í samráði við heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 3:</strong> Aukin sjálfbærni og hagkvæm nýting lands, náttúru og auðlinda í umráðum ríkisins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Auglýsa sérleyfi á jörðum ríkisins í nýju regluverki um nýtingu á landi ríkisins í atvinnuskyni.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>FSRE</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Móta ramma um ráðstöfun og verðlagningu auðlinda í eigu ríkisins með tilliti til nýtingar orkuauðlinda með hagkvæmum og sjálfbærum hætti.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og FSRE</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.244,6 m.kr. og lækkar um 29,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 138,3 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helsta breyting á fjárheimildum málaflokksins er eftirtaldin:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 29,9 m.kr.</li>
</ol>
<h2>05.30 Fjármálaumsýsla, rekstur og mannauðsmál ríkisins</h2>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið fer með yfirstjórn ríkisrekstrar og vinnur að gegnsæjum rekstri ríkisins og einföldu skipulagi sem tryggir góða þjónustu. Hlutverk ráðuneytisins í umbótum í ríkisrekstri er víðtækt og nær m.a. til stafvæðingar hins opinbera, hagræðingar í ríkisrekstri og árangursstjórnunar. Undir málaflokkinn falla þær stofnanir sem annast rekstrarlega innviði ríkiskerfisins og veita miðlæga grunnþjónustu til ríkisstofnana í mannauðsmálum, fjármálum og innkaupum, þ.e. Fjársýsla ríkisins, Ríkiskaup og Umbra, þjónustumiðstöð Stjórnarráðsins. Jafnframt falla ákveðin verkefni fjármála- og efnahagsráðuneytis undir þennan málaflokk, s.s. verkefni Stafræns Íslands, kjara- og mannauðssýslu ríkisins og verkefni um nýsköpun hjá hinu opinbera. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/#053-Fjarmalaumsysla--rekstur-og-mannaudsmal-rikisins-18">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Betri og skilvirkari þjónusta ríkisstofnana</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þjónustuviðmið gefin út á grunni stefnu um opinbera þjónustu.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Viðmið sett um notkun gervigreindar og spunagreindar hjá ríkinu.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Kostnaðargreining og forgangsröðun þjónustuferla. </p>
</td>
<td>
<p>Stafrænt Ísland</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla ríkið sem góðan vinnustað og styrkja hæfni þess til að veita góða opinbera þjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Kortleggja og greina fyrirkomulag launasetningar til að auka gegnsæi og réttmæti launaákvarðana.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun og innleiðing fræðslustefnu, m.a. til að auka stafræna hæfni.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><span dir="ltr" class="ui-provider fz b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z ab ac ae af ag ah ai aj ak">Lykilárangursmælikvarðar (e. KPIs) um skilvirkni, viðskiptavini, rekstur og mannauð stuðla að upplýstari ákvarðanatöku, auknu gagnsæi og skilvirkni í ríkisrekstrinum.</span> </p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Öflugri og vistvænni rekstur ríkisstofnana</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Koma á samningi um Deiglu – samrekstrarhúsnæði stofnana.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Leiðbeiningar um sameiningu stofnana uppfærðar.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Útgáfa nýrrar aðgerðaáætlunar sjálfbærra innkaupa.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling miðlægs stuðnings við stofnanir við að ná árangri og auka skilvirkni.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.296,1 m.kr. og hækkar um 204,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 455,7 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 40 m.kr. af útgjaldasvigrúmi málefnasviðsins til að koma til móts við aukinn miðlægan kostnað við rekstur fjárhagskerfis ríkisins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er hækkuð um 282,8 m.kr. vegna breytinga á áætluðum rekstrartekjum stofnana til samræmis við áætlanir. Breytingarnar hafa ekki áhrif á afkomu ríkissjóðs þar sem þær hafa samsvarandi áhrif á tekjuhlið. Munar þar mest um hækkun rekstrartekna Umbru, þjónustumiðstöðvar Stjórnarráðsins, vegna aukins samreksturs, aukinnar þjónustu við stofnanir í skýjageira ríkisins og innleiðingar á nýrri málaskrá Stjórnarráðsins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar sem hluti af útfærslu afkomubætandi ráðstafana úr fjármálaáætlun 2024 –2028. Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 118 m.kr.</li>
</ol>
<h2>05.40 Stjórnsýsla ríkisfjármála</h2>
<p>Undir málaflokkinn fellur aðalskrifstofa fjármála- og efnahagsráðuneytis, ráðstöfunarfé og ýmis önnur verkefni sem ekki verða auðveldlega felld undir önnur málefnasvið eða málaflokka. Fjármunir sem ráðstafað er í verkefni kjara- og mannauðssýslu ríkisins og verkefnastofu um Stafrænt Ísland falla undir málaflokkinn en gerð er grein fyrir markmiðum og áherslum þessara verkefna í málaflokki 5.3. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/05-skatta-eigna-og-fjarmalaumsysla/#054-Stjornsysla-rikisfjarmala-24">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="3">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Skýrari tengingar milli stefnu, fjármuna og árangurs</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Ráðuneyti geri ársfjórðungslega grein fyrir stöðu aðgerða m.t.t. markmiða sem sett hafa verið fram í fjármálaáætlun auk annarra áhersluverkefna sem tengjast stefnu ríkisaðila.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun aðferða og leiðbeininga sem miða að því að jafnréttismat fjárlagatillagna taki til fleiri breyta en kyns.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Bætt upplýsingagjöf um fjármál og rekstur ríkisins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framsetning ársfjórðungsuppgjöra og ríkisreiknings verði gerð notendavænni og samræmist áherslum Alþingis og stjórnvalda.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Fjársýsla ríkisins</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Bætt áætlanagerð og framsetning á opinberri fjárfestingu.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Birting fjármálaáætlunar og fjárlagafrumvarps á gagnvirku vefsvæði.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="6">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Bætt áætlanagerð og eftirfylgni með fjármunum ríkisins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Undirstöður ákvarðanatöku í opinberum fjármálum styrktar með kerfisbundinni greiningu á breytingum sem hafa orðið á hagrænni módel- og spágerð í samanburðarríkjum.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áætlanagerð ríkisaðila til eins og þriggja ára styrkt með tengingu við AKRA-áætlunarkerfi. </p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Fjársýsla ríkisins</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áhrif á sjálfbærni og loftslag greind og höfð til grundvallar við ákvarðanatöku um breytingar á útgjöldum og tekjum.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="4">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 10.367,7 m.kr. og hækkar um 885,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 578,2 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar tímabundið um 1 ma.kr. vegna aukinna framlaga til endurnýjunar á upplýsingakerfum ríkisins til samræmis við markmið og áherslur í málaflokki 5.3. Um er að ræða fjármuni sem dreifast munu á önnur málefnasvið. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 165 m.kr. vegna verkefnastofu um samgöngugjöld sem er liður í verkefni í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar um nýtt fyrirkomulag fyrir almenna skattlagningu á samgöngur og framtíðartekjuöflunarkefi vegna umferðar og orkuskipta. Tengist markmiði 3 í málaflokki 5.1.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 30 m.kr. vegna aukinnar notkunar á sameiginlegum stafrænum innviðum vegna rafrænnar innskráningar.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 100 m.kr. Um er að ræða 10% lækkun á 1 ma.kr. framlagi sem veitt var tímabundið í fjárlögum ársins 2021 til að greiða fyrir frekari stafvæðingu opinberrar þjónustu. Framlagið var gert varanlegt í gildandi fjármálaáætlun en lækkar um 100 m.kr. sem hluti af útfærslu á afkomubætandi ráðstöfunum. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 30 m.kr. af útgjaldasvigrúmi málefnasviðsins til að greiða fyrir innleiðingu á EES-gerðum á sviði fjármálamarkaða og vegna hækkunar á húsnæðiskostnaði vegna innleiðingar á markaðsleigu.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 339,9 m.kr.</li>
</ol>Fjármála- og efnahagsráðuneytið | Fjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 06 Hagskýrslugerð og grunnskrár<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð forsætisráðherra, fjármála- og efnahagsráðherra, innviðaráðherra, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Undir það heyrir einn málaflokkur sem ber heitið Hagskýrslugerð, grunnskrár og upplýsingamál. Í eftirfarandi töflu má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og málaflokksins á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/06-hagskyrslugerd-og-grunnskrar/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/6-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og málaflokksins á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/6-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>06 Hagskýrslugerð og grunnskrár</em> árið 2024 eru áætluð 3.463,0 m.kr. og lækka um 158,5 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til -4,8%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 139,7 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 4,2 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/06-hagskyrslugerd-og-grunnskrar/">fjármálaáætlun</a>, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/6-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>06.10 Hagskýrslugerð, grunnskrár og upplýsingamál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum þriggja stofnana og tveggja verkefna: Hagstofa Íslands heyrir undir forsætisráðherra, Þjóðskrá Íslands heyrir undir innviðaráðherra, Landmælingar Íslands heyra undir umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, málefni um endurnot opinberra gagna heyra undir háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og gögn og högun gagna ríkisins heyra undir fjármála- og efnahagsráðherra. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/06-hagskyrslugerd-og-grunnskrar/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T16:25"> </del></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1:</strong> Auka framboð öruggrar, stafrænnar þjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhald á þróun þjóðskrárkerfis. Um er að ræða uppfærslu gagnagrunna<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T16:20"> </del>og innfærslu nýrra skráningarupplýsinga.</p>
</td>
<td>
<p>Þjóðskrá Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Miðlun Þjóðskrár m.t.t. persónuverndar, öryggis gagna o.fl.</p>
</td>
<td>
<p>Þjóðskrá Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukning í útgáfu vegabréfa.</p>
</td>
<td>
<p>Þjóðskrá Íslands</p>
</td>
<td>
<p>30 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2: </strong>Bæta gæði, framboð og aðgengi að opinberum gögnum og auka möguleika fólks til lýðræðislegrar þátttöku</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framkvæmd laga um stafrænar landupplýsingar (INSPIRE).</p>
</td>
<td>
<p>Landmælingar Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun gagnastefnu Íslands og aðgerðaáætlun <ins cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-05T11:06"><br />
</ins>sem tekur m.a. á endurnotum opinberra gagna.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið<ins cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-05T11:04"> </ins>og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Högun gagnafyrirkomulags innan ríkiskerfisins.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun gagnagáttar fyrir endurnot opinberra upplýsinga.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið og fjármála- og efnahagsráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Bæta upplýsingagjöf með birtingu mælaborða.</p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurgerð þjóðhagsreikninga, uppbygging á nýju vöruhúsi fyrir gögn þjóðhagsreikninga á grundvelli uppruna- og ráðstöfunartaflna.<ins cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T16:20"> </ins></p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Ísland<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-05T11:04">s</del></p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun á bættri fyrirtækjatölfræði.</p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Úrbætur á tækniumhverfi með það að markmiði að veita innri og ytri notendum framúrskarandi þjónustu<ins cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-05T11:03">.</ins><del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-05T11:03">.</del></p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Umsjón og umbætur á<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T16:20"> </del>tölfræði er viðkemur sjálfbærri þróun, heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna og velsældarvísum, mælikvarðar um hagsæld og lífsgæði.</p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Eftirfylgni með samþykkt ríkisstjórnar um samræmda skiptingu stjórnsýslunnar og öðrum áherslumálum ríkisstjórnarinnar.</p>
</td>
<td>
<p>Hagstofa Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.463,0 m.kr. og lækkar um 158,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 298,2 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar: </p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið um 30 m.kr. vegna kostnaðar við aukna vegabréfaútgáfu hjá Þjóðskrá Íslands. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 109,3 m.kr. vegna breytinga á sértekjum. Í fyrsta lagi 11,4 m.kr. breyting á sértekjum hjá Hagstofu Íslands. Í öðru lagi 10,9 m.kr. breyting á sértekjum Landmælinga Íslands. Í þriðja lagi 87 m.kr. breyting á rekstrartekjum Þjóðskrár, annars vegar er um að ræða 35,6 m.kr. áætlaðar tekjur vegna kosninga árið 2024 og hins vegar 51,4 m.kr. tekjuheimild til að standa straum af launa og verðbótum.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 109,2 m.kr. vegna tímabundinna fjárveitinga sem falla niður. Í fyrsta lagi 69,2 m.kr. tímabundin fjárveiting til Þjóðskrár vegna þróun þjóðskrárkerfisins, uppfærslu gagnagrunna og stýrða miðlun gagna. Í öðru lagi 40 m.kr. til Hagstofu Íslands og sneri að endurbótum á Þjóðhagsreikningum og manntali.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 137,6 m.kr. og er útfært hlutfallslega skiptingu niður á stofnanir og verkefni málaflokks.</li>
</ol>ForsætisráðuneytiðHáskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðInnviðaráðuneytiðUmhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið | ForsætisráðuneytiðHáskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðInnviðaráðuneytiðUmhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 07 Nýsköpun, rannsóknir og þekkingargreinar<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð fjögurra ráðherra. Forsætisráðherra ber ábyrgð á starfsemi Vísinda- og nýsköpunarráðs. Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra ber ábyrgð á vísindum, nýsköpun og hugverkaiðnaði. Menningar- og viðskiptaráðherra ber ábyrgð á málefnum skapandi greina og faggildingar ásamt endurgreiðslum vegna kvikmyndagerðar og hljóðritunar á tónlist. Matvælaráðherra ber ábyrgð á málefnum Matvælasjóðs.</p>
<p>Málefnasviðið skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/07-nyskopun-rannsoknir-og-thekkingargreinar/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/7-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi – heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/7-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>07 Nýsköpun, rannsóknir og þekkingargreinar</em> árið 2024 eru áætluð 31.506,3 m.kr. og lækka um 3.721,5 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 10,7%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum lækka útgjöldin um 3.385,9 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 9,7%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/07-nyskopun-rannsoknir-og-thekkingargreinar/">fjármálaáætlun</a>, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h2>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h2>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/7-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>07.10 Vísindi og samkeppnissjóðir í rannsóknum </h2>
<p>Málaflokkurinn nær yfir starfsemi Vísinda- og nýsköpunarráðs, samkeppnissjóði á sviðum vísinda og nýsköpunar, s.s. Rannsóknasjóð og Tækniþróunarsjóð, stefnumótandi fjármögnun, svo sem Markáætlun, Innviðasjóð og Matvælasjóð, og samstarfsáætlun ESB 2023–2027 um rannsóknir og nýsköpun. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/07-nyskopun-rannsoknir-og-thekkingargreinar/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. Tengsl eru milli áskorana, tækifæra, markmiða og verkefna í málaflokki 7.1 og á málefnasviði 21.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Vísindastarf á heimsmælikvarða</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun sjóðakerfis rannsókna og nýsköpunar í þágu einföldunar, aukinnar hagkvæmni, minni yfirbyggingar og betri þjónustu.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stefna og aðgerðaáætlun um opinn aðgang að rannsóknagögnum og niðurstöðum.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Hagnýting hugvits og nýskapandi lausnir á brýnum samfélagslegum áskorunum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun starfsemi nýstofnaðs Vísinda- og nýsköpunarráðs, þ.m.t. undirbúningur að framtíðarsýn til 10 ára. </p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiog forsætisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mat á árangri úthlutunar úr Innviðasjóði út frá fyrsta Vegvísi um rannsóknarinnviði og undirbúningur að nýjum Vegvísi.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun stefnu og aðgerða um Markáætlun í þágu samfélagslegra áskorana í samstarfi við Vísinda- og nýsköpunarráð.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stuðningur við þróun og hagnýtingu máltæknilausna<br />
í gegnum Markáætlun í tungu og tækni.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti og menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Virkt alþjóðlegt samstarf á sviði menntunar, vísinda og nýsköpunar</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi uppbygging samstarfsverkefna í tengslum við ESB-áætlun, þar á meðal Digital, Horizon, Erasmus+ og InvestEU.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti í samstarfi við önnur ráðuneyti</p>
<p> </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Markviss þátttaka stjórnvalda og stofnana í alþjóðasamstarfi og stefnumörkun á sviði vísinda, menntunar og nýsköpunar.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
<p> </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 12.329,5 m.kr. og lækkar um 2.399,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 257 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol>
<li>Tímabundin framlög vegna heimsfaraldurs kórónuveiru til samkeppnissjóða í rannsóknum, nýsköpun og tækniþróun (Rannsóknasjóðs, Tækniþróunarsjóðs og Innviðasjóðs) sem nema 2.925 m.kr. falla niður. Á móti er fjárveiting hækkuð varanlega um 2.052 m.kr. sem skiptist jafnt milli Rannsóknasjóðs og Tækniþróunarsjóðs að undanskildum 50 m.kr. framlagi sem flutt var á Innviðasjóð til að stuðla að frekari fjárfestingu í rannsóknarinnviðum á Íslandi.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 427,2 m.kr. og er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>
<h2>07.20 Nýsköpun, samkeppni og þekkingargreinar</h2>
<p>Málaflokkurinn nær yfir stuðningsumhverfi og aðgerðir í þágu nýsköpunar, hugvitsiðnaðar og skapandi greina. Undir málaflokkinn heyra m.a. Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins, Hugverkastofa, Kría sprota- og nýsköpunarsjóður, styrkir til nýsköpunarfyrirtækja í formi skattendurgreiðslna vegna rannsókna og þróunar, og endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar og hljóðritunar á tónlist.<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T18:00"> </del></p>
<p>Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/07-nyskopun-rannsoknir-og-thekkingargreinar/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 1: </strong>Bætt samkeppnisstaða í alþjóðlegu samhengi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun regluverks um stuðning við nýsköpunarfyrirtæki, í samræmi við niðurstöður úttektar OECD á skattendurgreiðslum vegna rannsókna og þróunar.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti og fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun á stuðningsumhverfi opinberrar fjármögnunar nýsköpunar, þ.m.t. NSA, Kríu <br />
og styrktarsjóða nýsköpunar.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing stefnu í málefnum hönnunar og arkitektúrs. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>53 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun Rannsóknaseturs skapandi greina.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi stuðningur við kvikmyndagerð og hljóðritun tónlistar á Íslandi í formi endurgreiðslna á framleiðslukostnaði.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4" valign="top">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin hagnýting tæknilausna í þágu samfélagslegra áskorana</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Samstarfsverkefni háskóla, heilbrigðisstofnana og atvinnulífs um innleiðingu nýsköpunar í heilbrigðisvísindum, s.s. hermiseturs í <br />
kennslu og notkun gervigreindar við vöktun sjúklinga (sbr. málefnasvið 21).</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti og heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Sameiginleg upplýsingagátt sjóða í samstarfi við Stafrænt Ísland og Rannís.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Nýsköpunargátt – upplýsingavefur um stuðningsumhverfi nýsköpunar.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Ný og fjölbreytt störf skapist í þekkingargreinum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling nýsköpunar á landsbyggðinni, með áherslu á stuðning við sprota- og frumkvöðlafyrirtæki á sviði hátækni – Lóa og Stafrænar smiðjur.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjölgun háskólanemenda, t.d. í heilbrigðisvísindum, kvikmynda- og tölvuleikjagerð og netöryggi. Þróun raunfærnimats á háskólastigi <br />
(sbr. málefnasvið 21).</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Markvissar aðgerðir, s.s. einföldun regluverks, íslenskunám o.fl. sem gera erlendum sérfræðingum og fjölskyldum þeirra kleift að búa og starfa hér á landi.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 19.176,8 m.kr. og lækkar um 1.321,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 78,6 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol>
<li>Gert er ráð fyrir að árlegur vöxtur útgjalda vegna aukinnar ásóknar fyrirtækja í endurgreiðslur vegna rannsókna og þróunar sé 14,5%, sem gera 1.915,5 m.kr. á árinu 2024. Það er í samræmi við áætlun frá Rannís sem byggir á sögulegri þróun. Gert er ráð fyrir svipuðum vexti árið 2025. Árið 2026 falla úr gildi tímabundin ákvæði í lögum sem veldur því að endurgreiðsluhlutfall lækkar og þak á hámarksgreiðslum til fyrirtækja lækkar.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið um 53,2 m.kr. vegna aðgerða í hönnunarstefnu. Aðgerðirnar eru fjármagnaðar af tímabundnu fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar til menningarmála.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 776 m.kr. í formi varanlegs framlags til endurgreiðslna vegna kvikmyndagerðar á Íslandi til að styðja við aukinn fyrirsjáanleika í fjármögnun kerfisins. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 4.000 m.kr. vegna tímabundinnar fjárveitingar til endurgreiðslna vegna kvikmyndagerðar sem veitt var á árinu 2023 til að mæta áætlaðri fjárþörf kerfisins það árið og fellur nú niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 136,7 m.kr. og er hlutfallslega á stofnanir og verkefni málaflokksins fyrir utan ýmis framlög til hönnunarmála vegna áherslna á aðgerðir hönnunarstefnu.</li>
</ol>Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðMatvælaráðuneytiðMenningar- og viðskiptaráðuneytiðForsætisráðuneytið | Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðMatvælaráðuneytiðMenningar- og viðskiptaráðuneytiðForsætisráðuneytið |
| 08 Sveitarfélög og byggðamál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð innviðaráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/08-sveitarfelog-og-byggdamal/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/8-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefna<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T19:01"></del>sviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/8-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>08 Sveitarfélög og byggðamál</em> árið 2024 eru áætluð 33.593,6 m.kr. og aukast um 1.782,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 5,9%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 3.224,6 m.kr. milli ára eða sem svarar til 10,6%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/08-sveitarfelog-og-byggdamal/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/8-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>08.10 Framlög til sveitarfélaga</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga sem er á ábyrgð innviðaráðherra. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðar-skiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/08-sveitarfelog-og-byggdamal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Sveitarfélög á Íslandi verði öflug og sjálfbær og ýti undir lýðræðislega virkni íbúa.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Endurskoðun sveitarstjórnarlaga, m.a. ákvæða um fjármál, birtingu fyrirmæla, þátttöku í atvinnurekstri, samráð við íbúa, heimild um persónuupplýsingar, reikningsskil, siðareglur og hagsmunaskráningu.<sup>[1]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Endurskoðun tekjustofna sveitarfélaga til að styrkja fjárhagslegan grundvöll þeirra til lengri tíma.<sup>[2]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Endurskoðun regluverks Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga til að stuðla að markvissari og réttlátari úthlutun.<sup>[3]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Átak til að stuðla að markvissari árangri sveitarfélaga á sviði umhverfis- og loftslagsmála.<sup>[4]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Sjálfstjórn og ábyrgð sveitarfélaga virt og tryggð verði sem jöfnust réttindi og aðgengi íbúa að þjónustu.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áskoranir búsetufrelsis greindar út frá gildandi lögum. Sérstaklega verður skoðað hvort ástæða sé til breytinga á lögum um lögheimili og aðsetur.<sup>[5]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 31.762,6 m.kr. og hækkar um 2,028,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.432,2 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 2.801 m.kr. til lögbundins framlags í Jöfnunarsjóð sveitarfélaga í samræmi við tekjuspá. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 750 m.kr. þar sem fjármagn færist til dómsmálaráðuneytis vegna breytinga á Innheimtustofnun sveitarfélaga og verkefni stofnunarinnar færast til ríkisins og hún verður lögð niður. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 22,5 m.kr.</li>
</ol>
<h2>08.20 Byggðamál</h2>
<p>Málaflokkurinn skiptist í fimm viðföng sem heyra undir innviðaráðherra, þ.e. byggðaáætlun, sóknaráætlanir landshluta, Byggðastofnun, atvinnuráðgjafar á landsbyggðinni og jöfnun flutningskostnaðar. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/08-sveitarfelog-og-byggdamal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a> Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Jafna aðgengi að þjónustu.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Skilgreina hvað felst í opinberri þjónustu með það að markmiði að jafna aðgengi og þjónustustig. Jafnframt að greina heildarkostnað vegna þjónustusóknar.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Styrkja rekstur dagvöruverslana í minni byggðalögum til að viðhalda mikilvægri grunnþjónustu.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Jafna aðgengi landsmanna að heilbrigðisþjónustu með því að nýta ákvæði í lögum um Menntasjóð námsmanna og fjölga þannig sérfræðingum á heilbrigðissviði á landsbyggðinni.<sup><sup>[6]</sup></sup> </p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Jafna tækifæri til atvinnu.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Búsetufrelsi eflt með fjölgun atvinnutækifæra og auknum fjölbreytileika starfa á landsbyggðinni, m.a. með því að störf hjá ríkinu verði ekki staðbundin nema eðli starfsins krefjist þess sérstaklega. </p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Afhendingaröryggi raforku aukið og aðgengi að áreiðanlegri orku á landsvísu jafnað með jarðstrengjavæðingu dreifikerfis og þrífösun.<sup><sup>[7]</sup></sup></p>
</td>
<td>
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Nýsköpun í byggðum landsins efld, m.a. með því að koma á fót stafrænni nýsköpunargátt fyrir frumkvöðla og fræðslu- og stuðningsaðila nýsköpunar.<sup><sup>[8]</sup></sup></p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong><strong>:</strong> Stuðla að sjálfbærri þróun byggða um land allt.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Spornað við viðvarandi fólksfækkun í smærri byggðalögum, m.a. í gegnum verkefnið Brothættar byggðir.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Framboð af fjölbreyttu íbúðarhúsnæði verði tryggt á svæðum þar sem skortur á hentugu húsnæði hamlar þróun og uppbyggingu atvinnulífs.<sup><sup>[9]</sup></sup> </p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Mótuð verði heildræn nálgun á aðlögun sveitarfélag að áhrifum loftslagsbreytinga.<sup>[10]</sup></p>
</td>
<td>
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.831 m.kr. og lækkar um 245,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 9,8 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar alls um 215 m.kr. vegna tímabundinna framlaga sem falla niður. Um er að ræða framlag vegna sóknaráætlana landshluta 120 m.kr., framlag vegna atvinnuráðgjafa á landsbyggðinni 40 m.kr. og framlag vegna uppbyggingar atvinnulífs á Seyðisfirði 55 m.kr.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 43,9 m.kr. og er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokks. </li>
</ol>
<p><sup>[1] Verkefnið samræmist ríkisstjórnarsáttmála.</sup></p>
<div id="ftn2">
<p><sup>[2] Verkefnið samræmist ríkisstjórnarsáttmála.</sup></p>
</div>
<div id="ftn3">
<p><sup>[3] Verkefnið samræmist ríkisstjórnarsáttmála og styður við húsnæðisstefnu. </sup></p>
</div>
<div id="ftn4">
<p><sup>[4] Verkefnið samræmist ríkisstjórnarsáttmála og styður við byggðaáætlun, samgönguáætlun, landsskipulagsstefnu og húsnæðisstefnu. </sup></p>
</div>
<div id="ftn5">
<p><sup>[5] Verkefnið styður við aðgerð A.15 í byggðaáætlun. </sup></p>
</div>
<div id="ftn6">
<p><sup>[6] Verkefnið styður við heilbrigðisstefnu og menntastefnu.</sup></p>
</div>
<div id="ftn7">
<p><sup>[7] Verkefnið styður við orkustefnu og nýsköpunarstefnu.</sup></p>
</div>
<div id="ftn8">
<p><sup>[8] Verkefnið styður við nýsköpunarstefnu og klasastefnu.</sup></p>
</div>
<div id="ftn9">
<p><sup>[9] Verkefnið styður við húsnæðis- og skipulagsáætlanir sveitarfélaga, húsnæðisáætlun og landsskipulagsstefnu.</sup></p>
</div>
<div id="ftn10">
<p><sup>[10] Verkefnið styður við stefnu um aðlögun að loftslagsbreytingum, landsskipulagsstefnu og landsáætlun um aðlögun að loftslagsbreytingum (í vinnslu, ágúst 2023).</sup></p>
</div>Innviðaráðuneytið | Innviðaráðuneytið |
| 09 Almanna- og réttaröryggi<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð dómsmálaráðherra. Það skiptist í fimm málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/09-almanna-og-rettaroryggi/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/9-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/9-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>09 Almanna- og réttaröryggi</em> árið 2024 eru áætluð 41.127,9 m.kr. og lækka um 275,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 0,7%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 2.268,2 m.kr. milli ára eða sem svarar til 5,8 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 <em>Gjöld ríkissjóðs</em>.</p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/9-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />09.10 Löggæsla</p>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Ríkislögreglustjóra og níu lögregluembætta en undir hann fellur einnig landamæraeftirlit, menntun lögreglumanna, almannavarnir og leit og björgun á landi. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/09-almanna-og-rettaroryggi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Besta mögulega þjónustustig.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla almenna löggæslu.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/RLS/ lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla rannsókn og saksókn kynferðisbrota, heimilisofbeldis og annars kynbundins ofbeldis.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ stofnanir réttarvörslukerfisins</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Uppbygging á húsnæði fyrir viðbragðsaðila.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>962 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla ytra og innra eftirlit með störfum lögreglu og auka yfirsýn yfir verkefni lögreglu, þ.m.t. með árangursmælaborði og reglulegri birtingu tölfræðiupplýsinga um meðferð mála.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/RLS</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla þjónustu með aukinni stafvæðingu og rafrænu gagnaflæði milli stofnana og réttarvörslukerfisins sem bætir yfirsýn og rekjanleika.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ stofnanir réttarvörslukerfisins</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiða komu- og brottfararkerfi á landamærum og upplýsingakerfi um heimild til ferðar.</p>
</td>
<td>
<p>RLS/lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>88,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Tryggja aukinn fjölbreytileika, jafnrétti og jöfn tækifæri innan lögreglu.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ RLS/lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Hæsta mögulega öryggisstig.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Samhæfingarmiðstöð viðbragðsaðila í öllum umdæmum og heildarendurskoðun almannavarnarlaga.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ RLS/lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áhersla á greiningu upplýsinga, þverfaglega samvinnu og þátttöku í alþjóðasamstarfi í ríkari mæli, til að sporna við skipulagðri brotastarfsemi, þar með talið fjármálabrotum og mansali. </p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ RLS/lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukin samfélagslöggæsla, aðgerðargeta og afbrotavarnir, meðal annars til þess að takast á við tölvu- og netglæpi.</p>
</td>
<td>
<p>RLS/lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 25.703,3 m.kr. og hækkar um 70,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.718,6 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 339,6 m.kr. vegna fjögurra verkefna. Í fyrsta lagi 64,1 m.kr. til að tryggja framtíðarrekstur Schengen-upplýsingakerfa. Í öðru lagi 71,5 m.kr. til að mæta áhrifum brottfarar- og komukerfis Schengen-samstarfsins á alþjóðaflugvöllinn. Í þriðja lagi 144 m.kr. vegna kaupa og fjármögnunar björgunarskipa fyrir Slysavarnarfélagið Landsbjörg og að endingu 60 m.kr. sem kemur aftur inn í ramma málaflokksins vegna tímabundinna upplýsingatækniverkefna.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 962 m.kr. til að mæta uppbyggingu á húsnæði fyrir höfuðstöðvar viðbragðsaðila á höfuðborgarsvæðinu. Gert hafði verið ráð fyrir 3.962 m.kr. til verkefnisins í samræmi við uppfærða kostnaðaráætlun en vegna 3.000 m.kr. hliðrunar verkefnisins til að mæta afkomubætandi ráðstöfunum fjármálaáætlunar lækkar framlagið í 962 m.kr. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar varanlega um 128,9 m.kr. vegna millifærslu framlaga til Héraðssaksóknara og Ríkissaksóknara vegna fjármögnunar aðgerða gegn skipulagðri brotastarfsemi.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 937,5 m.kr. vegna fimm tímabundinna verkefna sem falla niður. Þar er um að ræða 500 m.kr. framlag vegna leiðtogafundar Evrópuráðsins, 200 m.kr. vegna þess að tímabundin lækkun aðhaldskröfu gengur til baka, 150 m.kr. vegna kaupa á þremur björgunarskipum fyrir Landsbjörg, 50 m.kr. styrkur til Grindavíkurbæjar til að koma upp gestastofu og samfélagsmiðstöð þar sem fjallað yrði um eldsumbrot í Fagradalsfjalli og að endingu 37,6 m.kr. vegna öryggisgæslu ríkislögreglustjóra á Alþingi.</li>
</ol>
Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 3.214,4 m.kr. Þar af eru 3.000 m.kr. vegna hliðrunar framkvæmda við Höfuðstöðvar viðbragðsaðila á höfuðborgarsvæðinu. Löggæslan er undanþegin almennri aðhaldskröfu en hlutdeild málaflokksins í sértækum afkomubætandi aðhaldsráðstöfunum á málefnasviðsinu nemur 214,4 m.kr.
<h2>09.20 Landhelgi</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Landhelgisgæslu Íslands (LHG). <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/09-almanna-og-rettaroryggi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Tryggja almannaöryggi, löggæslu og eftirlit í auðlindalögsögu Íslands.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Ákvörðun um kaup eða leigu á þremur nýjum þyrlum*</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið /LHG</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Viðbúnaður í leit og björgun verði í samræmi við Landhelgisgæsluáætlun.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>*Verkefnið styður jafnframt við markmið 2.</sup></p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.704,1 m.kr. og hækkar um 7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 400,7 m.kr.
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 350 m.kr. til að styrkja rekstrargrundvöll Landhelgisgæslunnar. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 103 m.kr. vegna niðurfellingar á tímabundnu framlagi til endurnýjunar á búnaði. </li>
</ol>
Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 240 m.kr.
<h2>09.30 Ákæruvald og réttarvarsla</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum embættis ríkissaksóknara og embættis héraðssaksóknara og lögreglustjóraembættanna hvað varðar meðferð ákæruvalds og eru þau á ábyrgð dómsmálaráðherra. Undir málaflokkinn fellur einnig starfsemi óbyggðanefndar og ríkislögmanns sem eru á ábyrgð forsætisráðherra. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/09-almanna-og-rettaroryggi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aðgangur að réttarvörslukerfinu sé greiður, unnið í samræmi við málsmeðferðarreglur og af vandvirkni og að mannréttindi séu virt í hvívetna.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Embætti ríkissaksóknara verði eflt til að sinna alþjóðlegum verkefnum sem undir embættið heyra.</p>
</td>
<td>
<p>Ríkissaksóknari</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið að breytingum á eigin kerfum og samtengingu þeirra sem gerir mögulegt að flytja gögn rafrænt þvert á stofnanir í réttarvörslukerfisins. Þátttaka í verkefnum um réttarvörslugátt.*</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/stofnanir réttarvörslukerfisins</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Málsmeðferð kynferðisbrota bætt í samræmi við endurnýjaða aðgerðaráætlun um meðferð kynferðisbrota.*</p>
</td>
<td>
<p>Ríkissaksóknari/ héraðssaksóknari/ lögregluembættin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Öryggi almennings, gagna og upplýsinga sé tryggt.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið að aðgerðum og áherslumálum í tengslum við skipulagða brotastarfsemi, varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið/ héraðssaksóknari ásamt öðrum stofnunum</p>
</td>
<td>
<p>128,9</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3:</strong> Að fyrir liggi skýr mörk þjóðlendna og eignarlanda á landinu öllu, þar með talið eyjum umhverfis landið, eigi síðar en 2024.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Óbyggðanefnd hefur skipt meginlandi Íslands niður í 16 svæði, auk þess sem eyjar og sker umhverfis landið teljast 17 svæðið. Áætlanir gera ráð fyrir að í árslok 2024 verði málsmeðferð lokið á 17 af 17 svæðum.</p>
</td>
<td>
<p>Óbyggðanefnd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>*Verkefnið styður jafnframt við markmið 2.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.272,1 m.kr. og lækkar um 132,4 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 133,6 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 128,9 m.kr. til að mæta sértækum aðgerðum gegn skipulagðri brotastarfsemi og skiptist í tvennt. Annars vegar 103,9 m.kr. framlaga til héraðssaksóknara og hins vegar 25 m.kr. framlag til ríkissaksóknara. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 160 m.kr. vegna niðurfellingar tímabundinnar fjárveitingar sem veitt var til óbyggðanefndar vegna málskostnaðar landeigenda í þjóðlendumálum.</li>
</ol>
Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 93,3 m.kr.
<h2>09.40 Réttaraðstoð og bætur</h2>
<p>Til málaflokksins heyrir fjárhagslegur stuðningur ríkisins við þá sem leita þurfa réttar síns fyrir dómstólum en hafa ekki til þess fjárhagslegt bolmagn, greiðslur til brotaþola vegna líkamstjóns og miska sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum og greiðsla kostnaðar sem embætti lögreglustjóra, héraðsdómstólar og embætti ríkissaksóknara greiða öðrum en starfsmönnum viðkomandi embættis vegna rannsóknar og reksturs opinberra mála. </p>
<p>Undir málaflokkinn heyrir jafnframt greiðslur bóta til þeirra sem sætt hafa illri meðferð eða ofbeldi sem börn við vistun á stofnunum eða heimilum á vegum ríkisins. Meðal skilyrða fyrir greiðslu sanngirnisbóta eru að fyrir liggi skýrsla vistheimilanefndar eða önnur sambærileg skýrsla sem ákveðið hefur verið að leggja til grundvallar meðferð krafna um sanngirnisbætur. Forsætisráðuneytið er með til skoðunar að gera breytingar á lögum um sanngirnisbætur með það að markmiði að ljúka uppgjöri sanngirnisbóta vegna sólarhringsvistunar fatlaðra barna á stofnunum á vegum ríkisins. Eðli málaflokksins er með þeim hætti að ekki verður fjallað um helstu verkefni varðandi starfsemi hans. </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.052,2 m.kr. og hækkar um 404,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 77,6 m.kr.</p>
<p>Breytingar á fjárheimildum málaflokksins felast annars vegar í 410 m.kr. tímabundnu framlagi til uppgjörs á sanngirnisbótum vegna misgjörða á vistheimilinu fyrir börn á Hjalteyri. Hins vegar 5,2 m.kr. hlutdeild í aðhaldskröfu málefnasviðsins.</p>
<h2>09.50 Fullnusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Fangelsismálastofnunar, fangelsa ríkisins og innheimtumiðstöðvar sekta og sakarkostnað hjá embætti sýslumannsins á Norðurlandi vestra. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/09-almanna-og-rettaroryggi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Fullnustuyfirvöld tryggi að sérstök og almenn varðararáhrif refsinga séu virk og stuðli að farsælli aðlögun dómþola að samfélaginu. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Stefnumótun í fullnustumálum og heildarendurskoðun laga um fullnustu refsinga.*</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Dómsmálaráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Fullnustuyfirvöld verði í stakk búin til að fullnusta refsingar með öruggum, skilvirkum og árangursríkum hætti í samræmi við samfélagslega og tæknilega þróun. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Framkvæmdir á Litla-Hrauni. </p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Fangelsismálastofnun/FSRE</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Framkvæmdir á Sogni. </p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Fangelsismálastofnun</p>
</td>
<td>
<p>170 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Orkusparnaður og umhverfisvænni lýsing í fangelsum landsins. Fjölgun rafmagnshleðslustöðva. Allir bílar drifnir áfram af umhverfisvænum orkugjöfum. </p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Fangelsismálastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Öryggi almennings, gagna og upplýsinga sé tryggt. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áfram er unnið að tengingu upplýsingakerfa allra stofnana réttarvörslukerfisins í gegnum nýtt samskiptalag. Mun það bæta yfirsýn og samfellu málsmeðhöndlunar, auka hagkvæmni, skilvirkni og upplýsingagjöf, auðvelda tölfræðivinnslu og stórauka gagnaöryggi. </p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Fangelsismálastofnu og Dómsmálaráðuneytið</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 2 [í málaflokki 09.50]“.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.396,2 m.kr. og lækkar um 625,7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 213,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða ef frá eru talin framlög til aðstöðubreytinga á Litla-Hrauni og á Sogni.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 170 m.kr. vegna framkvæmda við aðstöðubreytingar á Sogni. Áætlaður heildarkostnaður verkefnisins er 340 m.kr. og er gert ráð fyrir að það sem upp á vantar falli til árið 2025. Með uppbyggingunni er gert ráð fyrir að hægt verði að fjölga fangarýmum um 14. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 786 m.kr. vegna niðurfellingar tímabundins framlags til að mæta aðstöðubreytingum á Litla-Hrauni. </li>
<li>Málaflokkurinn er undanskilinn almennri aðhaldskröfu út áætlunartímabil fjármálaáætlunar 2024–2028. Hlutdeild málaflokksins í sértækum afkomubætandi aðhaldsráðstöfunum á málefnasviðinu nemur 9,7 m.kr.</li>
</ol>Dómsmálaráðuneytið | Dómsmálaráðuneytið |
| 10 Réttindi einstaklinga, trúmál og stjórnsýsla dómsmála<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð dómsmálaráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra. Það skiptist í fimm málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/10-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/10-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>10 Réttindi einstaklinga, trúmál og stjórnsýsla dómsmála</em> árið 2024 eru áætluð 26.249,6 m.kr. og aukast um 4.308 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 21,5%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 6.203,7 m.kr. milli ára eða sem svarar til 30,9%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 <em>Gjöld ríkissjóðs</em>.</p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/10-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>10.10 Persónuvernd</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Persónuverndar. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukið gagnsæi og skilvirkni, lögmæt og sanngjörn vinnsla til að tryggja samræmda vernd einstaklinga á EES-svæðinu.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þátttaka í Evrópsku samræmingarkerfi.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þýðing leiðbeininga, tilmæla og ákvarðana EDPB.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukið traust almennings til öryggis við vinnslu persónuupplýsinga í atvinnulífinu og hjá stjórnvöldum.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fræðsluheimsóknir í grunnskóla landsins.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Uppbygging á virku sambandi milli persónuverndarfulltrúa og Persónuverndar.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurbætt miðlun á upplýsingum í gegnum heimasíðu í umhverfi island.is.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3:</strong> Bætt stefnumótun, vandaðri áætlanagerð og markvissara árangursmat.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing á fyrirspurnar- og kvörtunareyðublaði á island.is</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stytting málsmeðferðatíma með Lean-aðferðafræði og rafrænum samskiptum.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framkvæmd frumkvæðisathugana og úttekta.</p>
</td>
<td>
<p>Persónuvernd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 360,6 m.kr. og lækkar um 43,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 25,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. Helstu breytingar í málaflokknum lúta að niðurfellingu 28 m.kr. tímabundinna framlaga vegna starfsstöðvar á Húsavík og norræns fundar persónuverndarstofnana. Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 15,1 m.kr.</p>
<h2>10.20 Trúmál</h2>
<p>Undir málaflokkinn falla útgjöld til starfsemi Þjóðkirkjunnar, kirkjumálasjóðs og kirkjugarða. Þá fellur einnig undir trúmál úthlutun sóknargjalda til skráðra lífsskoðunar- og trúfélaga. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 8.947,6 m.kr. og lækkar um 471,2 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 653,4 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingum í málaflokknum má skipta í tvennt. Annars vegar 383,5 m.kr. lækkun framlags vegna tímabundinnar hækkunar sóknargjalda sem fellur niður. Hins vegar hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins sem nemur 99,9 m.kr. og skiptist hlutfallslega milli kirkjugarða og sóknargjalda.</p>
<h2>10.30 Sýslumenn</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum sýslumannsembætta. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að bæta þjónustu sýslumanna.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukið framboð opinberrar þjónustu á landsbyggðinni (ný verkefni).</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið, Sýslumannaráð og sýslumenn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Flutningur verkefna Innheimtustofnunar sveitarfélaga til ríkisins.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið og Sýslumaðurinn á Norðurlandi vestra</p>
</td>
<td>
<p>296 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Bætt aðgengi að þjónustu á vef sýslumanna og efling innviða starfskerfa sýslumanna.*</p>
</td>
<td>
<p>Sýslumannaráð</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Betri nýting húsnæðis m.a. með auknu samstarfi á milli starfsstöðva og við sveitarfélög, aðrar stofnanir og haghafa.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið og sýslumenn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að bæta stafræna þjónustu sýslumanna.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukið framboð stafrænnar þjónustu og lausna (lagabreytingar, umbætur kerfa o.fl.).**</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið, Sýslumannaráð og Stafrænt Ísland</p>
</td>
<td>
<p>60 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing mælaborðs fyrir tölfræði.</p>
</td>
<td>
<p>Sýslumannaráð og sýslumenn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Að jafna aðgengi að opinberri þjónustu. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun verkefnaskiptingar með það í huga að stuðla að sérhæfingu ásamt því að fjölga störfum á landsbyggðinni.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið, Sýslumannaráð og sýslumenn</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Regluleg fræðsla og endurmenntun fyrir starfsfólk sýslumannsembætta.</p>
</td>
<td>
<p>Sýslumannaráð</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Samræmt þjónustustig og útgáfa þjónustustefnu (afgreiðsla, biðtími o.s.frv.)</p>
</td>
<td>
<p>Sýslumenn og Sýslumannaráð</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 3. </sup></p>
<p><sup>** Verkefnið styður jafnframt við markmið 1.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.022 m.kr. og hækkar um 47,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 293,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 296 m.kr. vegna flutnings innheimtuhluta Innheimtustofnunar sveitarfélaga til sýslumannsins á Norðurlandi vestra í samræmi við lögfestingu frumvarps þess efnis 1. júní 2023 um breytingu á lögum um Innheimtustofnun sveitarfélaga nr. 54/1971 (verkefnaflutningur til sýslumanns). </li>
<li>Niður falla tímabundin framlög að fjárhæð 71 m.kr. Annars vegar 60 m.kr. til að mæta stafrænum umbreytingum hjá sýslumannsembættum og hins vegar 11 m.kr. framlag til sýslumannsins á Norðurlandi eystra.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 150,6 m.kr. </li>
</ol>
<h2>10.40 Stjórnsýsla dómsmálaráðuneytisins</h2>
<p>Undir stjórnsýslu dómsmálaráðuneytis falla t.d. rekstur ráðuneytisins, Stjórnartíðindi, Schengen-landamærasjóður o.fl. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="top">
<p><strong>Markmið 1:</strong> Fagleg og skilvirk málsmeðferð stjórnvalda.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Réttarvörslugátt – smíði og innleiðing ferla vegna einkamála hefst.</p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Schengen – stuðningur við upplýsingatæknikerfi. </p>
</td>
<td>
<p>Dómsmálaráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.219,3 m.kr. og hækkar um 314,7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 151,7 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 429,5 sem skiptist í tvennt. Annars vegar 398 m.kr. til að mæta útgjöldum við forsetakosningar. Hins vegar 31,5 m.kr. til áframhaldandi uppbyggingar upplýsingatæknieiningar innan dómsmálaráðuneytisins. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 114,8 m.kr. </li>
</ol>
<h2>10.50 Útlendingamál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Útlendingastofnunar, kærunefndar útlendingamála, Ríkislögreglustjóra og dómsmálaráðuneytis ásamt félags- og vinnumarkaðsráðuneytinu og Vinnumálastofnun. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/10-rettindi-einstaklinga-trumal-og-stjornsysla-domsmala/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Fagleg og skilvirk málsmeðferð stjórnvalda í þágu þjónustuþega.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Lokið verði við innleiðingu á nýju upplýsingakerfi fyrir Útlendingastofnun.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>UTL</p>
<p> </p>
</td>
<td colspan="2" valign="top">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<p>Innleiðing nýrra ferla til að auka skilvirkni við brottför útlendinga sem hlotið hafa endanlega synjun á umsókn um alþjóðlega vernd.</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>RLS</p>
</td>
<td colspan="2" valign="top">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin ánægja viðskiptavina og almennings.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing á rafvæðingu umsókna um dvalarleyfi og ríkisborgararétt.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>UTL/Stafrænt Ísland</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing þjónustustefnu.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>UTL</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Sameining starfsstöðva – betri nýting mannauðs í þágu viðskiptavina.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>Dómsmálaráðuneytið/UTL/ FSRE</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5">
<p><strong>Markmið 3:</strong> Greinarbetri aðgengi og upplýsingagjöf um réttindi einstaklinga.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Rafræn samskipti og upplýsingagjöf við umsækjendur efld með því að ljúka innleiðingu þjónustuvefjar og snjallmennis auk þess sem netspjall verður eflt.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>UTL</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Umsækjendur hafi aðgengi að upplýsingum um stöðu mála sinna í gegnum nýtt upplýsingakerfi.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>UTL</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing stafræns pósthólfs.</p>
</td>
<td colspan="3">
<p>UTL/Stafrænt Ísland</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 10.700,1 m.kr. og hækkar um 4.460 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 771,3 m.kr.
</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til tveggja ára um 5.000 m.kr. vegna þjónustu við aukinn fjölda umsækjenda um alþjóðlega vernd.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til tveggja ára um 550 m.kr. vegna kostnaðar við færanlegar íbúðaeiningar til að mæta þeim vanda sem er til staðar vegna húsnæðismála umsækjenda um alþjóðlega vernd.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til tveggja ára um 300 m.kr. til að vinna áfram niður núverandi málahala og geta haldið þeim starfsmannafjölda sem búið var að ráða til verkefnisins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 1.196 m.kr. vegna niðurfellingar tímabundinna framlaga. Annars vegar 1.000 m.kr. vegna þjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd. Hins vegar 196 m.kr. framlag til að auka málsmeðferðarhraða. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 194 m.kr. </li>
</ol>DómsmálaráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið | DómsmálaráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið |
| 11 Samgöngu- og fjarskiptamál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð innviðaráðherra og háskóla, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/11-samgongu-og-fjarskiptamal/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/11_1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/11-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>11 Samgöngu- og fjarskiptamál</em> árið 2024 eru áætluð 56.339,6 m.kr. og aukast um 2.303,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 4,4%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 3.921,8 m.kr. milli ára eða sem svarar til 7,5 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/11-samgongu-og-fjarskiptamal/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/11-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>11.10 Samgöngur</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Samgöngustofu, Vegagerðarinnar og Rannsóknarnefndar samgönguslysa, auk Isavia í gegnum þjónustusamning um rekstur og framkvæmdir á flugvöllum. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/11-samgongu-og-fjarskiptamal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaaðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="bottom">
<p><strong>Markmið 1: </strong>Greiðar samgöngur</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Áfram verður unnið að uppbyggingu hafnarmannvirkja. Meðal helstu verkefna eru endurbygging og endurbætur hafna á Siglufirði, Þorlákshöfn, Vestmannaeyjum og Ísafirði.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>150 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Undirbúningur vegna Sundabrautar heldur áfram þar sem unnið er að mati á umhverfisáhrifum, útfærslu valkosta, breytingum á skipulagsáætlunum auk samráðs við hagaðila. Í kjölfarið hefst undirbúningur útboðsferlis.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Aukið verður við viðhald vega til þess að komast til móts við aukinn umferðaþunga.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="bottom">
<p><strong>Markmið 2: </strong>Öruggar samgöngur</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Átak í uppbyggingu á innanlandsflugvöllum verður tryggt með tilkomu varaflugvallagjalds þar sem lögð verður áhersla á uppbyggingu varaflugvallanna í Reykjavík, á Akureyri og Egilsstöðum. Samhliða verður unnið að uppbyggingu minni lendingarstaða svo þeir geti þjónað hlutverki sínu vegna sjúkra- og almannaflugs.</p>
</td>
<td>
<p>Isavia ohf.</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Áfram unnið að því að auka öryggi á stofnvegum í kringum höfuðborgarsvæðið með aðskilnaði akstursstefna á Kjalarnesi og Reykjanesbraut.</p>
</td>
<td>
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Fækkun einbreiðra brúa á hringvegi heldur áfram með framkvæmdum við hringveg um Hornafjarðarfljót þar sem einbreiðum brúm fækkar um þrjár. Einnig verður unnið að framkvæmdum utan hringvegar sem fela í sér fækkun einbreiðra brúa, þar af lýkur fimm verkefnum á árinu 2024.</p>
</td>
<td>
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Hafin verður vinna vegna endurbyggingar flugstöðvar á Reykjavíkurflugvelli. Unnin verður þarfagreining með flugrekendum og flugafgreiðsluaðilum ásamt hönnunarundirbúningi.</p>
</td>
<td>
<p>Isavia ohf.</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="bottom">
<p><strong>Markmið 3: </strong>Hagkvæmar samgöngur</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Unnið er að endurskoðun á tekjuöflun ríkisins af ökutækjum og umferð með það að leiðarljósi að meðal annars fjármagna flýtiverkefni og jarðgangaáætlun.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti, fjármála- og efnahagsráðuneyti.</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áfram verður unnið að styttingu leiða á hringveginum, meðal annars með framkvæmdum á hringvegi um Hornafjarðarfljót.</p>
</td>
<td>
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framkvæmdir hefjast við nýja brú yfir Ölfusá</p>
</td>
<td>
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td>
<p>Sjá heimild í 6.gr. og umfjöllun í kafla 10.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="bottom">
<p><strong>Markmið 4: </strong>Umhverfislega sjálfbærar samgöngur</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Unnið að vegvísi að vistvænum samgöngum á Íslandi til ársins 2030 með skilgreindum og tímasettum aðgerðum sem miði að því að markmiðum um 55% samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda miðað við 2005 verði náð.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" valign="bottom">
<p><strong>Markmið 5: </strong>Jákvæð byggðaþróun</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Uppsetning á fjarstýrðum flugturni á Reykjavíkurflugvelli ásamt því að vinna þarfagreiningu og móta framtíðarsýn um nýtingu tækninnar á fleiri áætlunarflugvöllum.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Isavia ohf.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom">
<p>Áframhaldandi átak í uppbyggingu tengivega þar sem áhersla er á að styrkja og leggja bundið slitlag á umferðarlitla tengivegi.</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Vegagerðin</p>
</td>
<td valign="bottom">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="bottom"> </td>
<td valign="bottom"> </td>
<td valign="bottom"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 52.927,7 m.kr. og hækkar um 2.157,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.465,3 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol>
<li>Fjárheimild til málaflokksins er aukin um 3.600 m.kr. til nýframkvæmda og viðhalds á vegakerfinu. Eins kemur inn 3.000 m.kr. fjárheimild til framkvæmda og viðhalds á vegakerfinu sem hliðrað var frá árinu 2023 yfir á árið 2024 sem hluti af aðgerðum stjórnvalda til að stemma stigu við þenslu í hagkerfinu. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 1.550 m.kr. tengt innheimtu á varaflugvallargjaldi og ætlað er til uppbyggingar á varaflugvöllum.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 5.700 m.kr. vegna stórra tímabundinna verkefna sem falla niður á árinu. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 1.345,3 m.kr. </li>
</ol>
<h2>11.20 Fjarskipti, netöryggi og stafræn þróun</h2>
<p>Undir málaflokkinn falla Fjarskiptastofa, fjarskiptasjóður og póstmál. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/11-samgongu-og-fjarskiptamal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><a><strong>Helstu verkefni 2024</strong></a></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong><a id="_anchor_1" href="https://governmentis.sharepoint.com/sites/Fjrl.frv.2020/Shared%20Documents/General/04_%C3%8D%20umbrot/M%C3%A1lefnasvi%C3%B0/FJRFrv2024_MSV_11_IRN.docx#_msocom_1" language="JavaScript">[SHÞ1]</a></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Allri byggð bjóðist aðgangur að áreiðanlegu háhraðanetsambandi og á öllum helstu stofnvegum sé áreiðanlegt farnetssamband.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Bæta aðgengi að samfelldu talsambandi og farneti á stofnvegum og helstu þjóðvegum utan þéttbýlis.</p>
</td>
<td>
<p>Fjarskiptastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Greina áform fjarskiptafyrirtækja um uppbyggingu ljósleiðara og háhraðafarnets. </p>
</td>
<td>
<p>Fjarskiptastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun og framkvæmd mögulegs ríkisstuðnings við uppbyggingu fjarskiptainnviða utan markaðssvæða.</p>
</td>
<td>
<p>Fjarskiptasjóður</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin hæfni og nýting netöryggistækni.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Uppbygging og starfsemi samstarfsvettvangs um fræðslu, menntun og rannsóknir í netöryggi (NCC-IS) í samræmi við aðgerðaáætlun stjórnvalda á sviði netöryggis.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>123,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Frekari uppbygging starfsemi miðstöðvar um stafræna nýsköpun (EDIH-IS).</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi þróun á starfsemi netöryggisráðs og uppbygging samstarfsvettvangs stjórnvalda og atvinnulífs á sviði netöryggis. </p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Öruggara netumhverfi.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framkvæmd og eftirfylgni yfir 60 aðgerða í aðgerðaáætlun stjórnvalda í netöryggi. </p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Undirbúningur að endurnýjaðri tilskipun ESB um netöryggi mikilvægra innviða (NIS2).</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Móta stefnu og regluverk um stafræna þróun, þ.m.t. gervigreind og rafræna auðkenningu í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar.</p>
</td>
<td>
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.321,1 m.kr. og hækkar um 135,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum verðlagsbreytingum en þær nema 80,8 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 123,5 m.kr. vegna framlaga frá DIGITAL Europe Programme, til stuðnings „Samstarfsvettvangs um fræðslu, menntun og rannsóknir í netöryggi“ (NCC-IS), sbr. markmið 2. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 203 m.kr. til að standa straum af alþjónustukvöð sem lögð var á Íslandspóst. Samhliða er fellt niður tímabundin 100 m.kr. fjárheimild. Nettóaukning nemur því 103 m.kr.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 70,0 m.kr.</li>
</ol>
<h2>11.30 Stjórnsýsla innviðaráðuneytis</h2>
<p>Undir málaflokkinn fellur aðalskrifstofa innviðaráðuneytis, ýmis verkefni og þjónustusamningar, m.a. við Slysavarnafélagið Landsbjörg. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/11-samgongu-og-fjarskiptamal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukinn árangur og þjónusta við borgara og atvinnulíf </p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Úttekt á almennri lagaumgjörð og stjórnsýslu sem heyrir undir ráðuneytið.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vegvísir í loftslagsmálum.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Frekari samhæfing stefna og áætlana.</p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.090,8 m.kr. og hækkar um 10,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 72 m.kr. Ekki er um að ræða breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 75 m.kr., um er að ræða útgjaldasvigrúm til ráðstöfunar í ýmis útgjaldamál, þar af er 25 m.kr. útgjaldasvigrúm sem ætlað var árið 2023 en var frestað sem hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við þenslu í hagkerfinu.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 64,2 m.kr. og er hlutfallslega skipt niður á verkefni.</li>
</ol>Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðInnviðaráðuneytið | Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytiðInnviðaráðuneytið |
| 12 Landbúnaður<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð matvælaráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/12-landbunadur/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/12-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefna<del cite="mailto:Hildur%20Bj%C3%B6rg%20Hafstein" datetime="2023-09-04T19:55"></del>sviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/12-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>12 Landbúnaður </em>árið 2024 eru áætluð 22.961,4 m.kr. og lækka um 47,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 0,2%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 1.582,3 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 7,4%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/12-landbunadur/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/12-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>12.10 Stjórnun landbúnaðarmála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins varðar stjórnsýslu Matvælastofnunar, nýtingu auðlinda lands, vöktun og eftirlit stjórnvalda. Matvælastofnun sinnir ýmsum stjórnsýsluverkefnum, eftirliti, fræðslu og þjónustu við landbúnað, sjávarútveg, fiskeldi, fyrirtæki og neytendur í þeim tilgangi að stuðla að heilbrigði og velferð dýra, heilbrigði plantna og öryggi, heilnæmi og gæðum matvæla. Búvörusamningar móta að miklu leyti regluverk og stuðningsaðgerðir stjórnvalda í þágu landbúnaðar og hafa þar með talsverð áhrif á starfsskilyrði greinarinnar. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/12-landbunadur/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla fæðuöryggi og standa vörð um heilbrigði plantna og dýra, velferð dýra og öryggi matvæla</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling kornræktar til aukningar á innlendri framleiðslu á korni til fóðurs og til manneldis, sbr. fjármálaáætlun 2024–2028. </p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>198 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun og innleiðing aðgerðaáætlana í kjölfar samþykktrar landbúnaðarstefnu og matvælastefnu.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðingar EES-reglugerða um öryggi matvæla og dýraheilbrigði.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Gerð verkefnaáætlunar fyrir söfnunarkerfi dýraleifa (dýrahræ og aukaafurðir dýra sem ekki er ætlað til manneldis), ásamt útboði og innleiðingu kerfisins.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing verndandi arfgerða gegn riðuveiki í íslenska sauðfjárstofninn.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>110 m.kr. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Draga úr losun gróðurhúsalofttegunda vegna landbúnaðar og auka bindingu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling rannsókna og frekari þróun loftslagsverkefna í landbúnaði.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Útfærsla og innleiðing aðgerða samkvæmt endurskoðaðri aðgerðaáætlun í loftlagsmálum.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Útfærsla ramma um framleiðslu vottaðra kolefniseininga í landbúnaði og annarri tengdri landnotkun.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti og umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Skapa skilyrði til fjölbreyttari landbúnaðarframleiðslu með sjálfbæra landnýtingu og nýsköpun að leiðarljósi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing endurskoðaðra búvörusamninga. </p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling lífrænnar framleiðslu samkvæmtaðgerðaáætlun. </p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 21.200,2 m.kr. og hækkar um 13 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.531,6 m.kr.</p>
<p>Rekstrarframlög hækka um samtals 251,9 m.kr. að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum en þar munar mest um í fyrsta lagi 126 m.kr. framlag til að eflingar stjórnsýslu fiskeldis á sviði eftirlits með sjókvíaeldi, í öðru lagi 110 m.kr. framlag til innleiðingar verndandi arfgerða í íslenska sauðfjárstofninn og í þriðja lagi 37,6 m.kr. framlag til að stuðla að aukinni innlendri framleiðslu á korni til fóðurs og til manneldis. Rekstrartilfærslur lækka um 238,2 m.kr. að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum en þar munar mest um samtals 272 m.kr. niðurfellt framlag sem veitt var tímabundið til að bregðast við alvarlegri stöðu í matvælaframleiðslu. Þá lækka raungreiðslur vegna búvörusamninga um samtals 126,6 m.kr. Á móti er gert ráð fyrir að veita um 160,4 m.kr. til fyrrgreinds kornverkefnis. Að frátöldum aðhaldsráðstöfunum er ekki um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um samtals 198 m.kr. til aðgerða sem eiga að stuðla að aukinni innlendri framleiðslu á korni til fóðurs og til manneldis. Gert er ráð fyrir að fjármagnið skiptist á milli verkefna til fjárfestingarstuðnings og innviðauppbyggingar í kornrækt annars vegar og beins stuðnings við kornframleiðslu hins vegar. Fyrri hluta tímabilsins verði megináhersla lögð á kynbótastarf og innviðauppbyggingu og á síðari hluta verði innleiddur beinn stuðningur við kornframleiðslu, í samræmi við áherslur sem birtast í aðgerðaáætlun Landbúnaðarháskóla Íslands um aukna kornrækt, <em>Bleikir akrar</em>. Gert er ráð fyrir að á komandi árum fari framlagið til verkefnisins stighækkandi. Verkefnið er í samræmi við markmið 1 í málaflokki 12.1.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 126 m.kr. til að auka eftirlit Matvælastofnunar með sjókvíaeldi og tryggja fullnægjandi eftirlit með skráningum og innra eftirliti sjókvíaeldisfyrirtækja. Gert er ráð fyrir að framlagið muni hækka á komandi árum og verði í kringum 230 m.kr. frá og með 2026. Tillagan er hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við áskorunum í sjávarútvegi og fiskeldi með því að efla stjórnsýslulega umgjörð þessara málaflokka og stuðla þannig að aukinni verðmætasköpun fyrir íslenskt þjóðarbú til framtíðar. Gert er ráð fyrir að um 2/3 hlutar fjármagnsins fari í að fjölga stöðugildum í fiskeldisdeild Matvælastofnunar en að um 1/3 fari til uppbyggingar, viðhalds og reksturs á búnaði. Verkefnið er í samræmi við markmið 3 í málaflokki 13.1 og er þar fjallað nánar um verkefnið.</li>
<li>Gert er ráð fyrir 110 m.kr. hækkun á fjárheimild málaflokksins til að mæta kostnaði við arfgerðagreiningu til hraðrar innleiðingar verndandi arfgerða í íslenska sauðfjárstofninn í samræmi við samþykkt ríkisstjórnarinnar 28. apríl 2023. Í greinargerð Landbúnaðarháskóla Íslands kemur fram að hægt væri að innleiða verndandi arfgerðir gagnvart riðusmiti á takmörkuðum svæðum þannig að eftir fimm ár verði yfir 80% ásetts fjár á mestu áhættusvæðunum arfblendið eða arfhreint fyrir verndandi samsætum og þar af leiðandi ólíklegt til að veikjast af riðu. Verkefnið er í samræmi við markmið 1 í málaflokki 12.1.</li>
<li>Gert er ráð fyrir 272 m.kr. lækkun fjárheimildar þar sem tímabundið framlag fellur niður. Um er að ræða framlag sem veitt var til að bregðast við alvarlegri stöðu í matvælaframleiðslu í samræmi við tillögur spretthóps sem matvælaráðherra skipaði þann 8. júní 2022 í kjölfar verulegra verðhækkana á alþjóðamörkuðum á aðföngum til frumframleiðslu sem fyrst og fremst var vegna stríðsins í Úkraínu.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 126,6 m.kr. að raungildi í samræmi við ákvæði samninga um starfsskilyrði í nautgriparækt, sauðfjárrækt, garðyrkju og rammasamnings um almenn starfsskilyrði landbúnaðarins.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 129,9 m.kr.</li>
</ol>
<h2>12.20 Rannsóknir, þróun og nýsköpun í landbúnaðarmálum</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum matvælaráðuneytisins. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/12-landbunadur/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Jafnrétti í stuðningi við nýsköpun í matvælaframleiðslu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Leitast verður eftir jöfnu kynjahlutfalli við úthlutun úr Matvælasjóði. </p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið fellur undir málaflokk 7.1, sbr. umfjöllun þar.</sup></p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 741 m.kr. og lækkar um 43,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 36,4 m.kr.
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 30 m.kr. þar sem tímabundið framlag sem veitt var til eins árs, til að mæta kostnaði við tjón af völdum skriðufalla í Út-Kinn í október 2021, fellur niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 26,6 m.kr.</li>
</ol>
<h2>12.60 Stjórnsýsla matvælaráðuneytis</h2>
<p>Undir málaflokkinn heyrir stjórnsýsla matvælaráðuneytisins. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/12-landbunadur/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.019,9 m.kr. og lækkar um 17 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 61,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 18 m.kr. til að efla stjórnsýslu fiskeldis varðandi stefnumörkun, reglusetningu og yfirumsjón með málefnum fiskeldis auk þess að taka þátt í erlendu samstarfi er varðar málaflokkinn. Tillagan er hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við áskorunum í sjávarútvegi og fiskeldi með því að efla stjórnsýslulega umgjörð þessara mikilvægu málaflokka og stuðla þannig að aukinni verðmætasköpun fyrir íslenskt þjóðarbú til framtíðar.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 13 m.kr. vegna samsvarandi hækkunar almenns útgjaldasvigrúms.</li>
<li>Gert er ráð fyrir 10 m.kr. hækkun á fjárheimild málaflokksins. Hækkunin er hluti af breyttri forgangsröðun innan ramma málefnasviða matvælaráðuneytisins en samtals er gert ráð fyrir að 24,5 m.kr. flytjist af málefnasviði 21 yfir á málefnasvið 12 og 13.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 60 m.kr.</li>
</ol>Matvælaráðuneytið | Matvælaráðuneytið |
| 13 Sjávarútvegur og fiskeldi<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð matvælaráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/13-sjavarutvegur-og-fiskeldi/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/13-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/13-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" />Heildargjöld málefnasviðs <em>13 Sjávarútvegur og fiskeldi</em> árið 2024 eru áætluð 7.727,5 m.kr. og aukast um 420,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 6,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 861,4 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 12,5%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/13-sjavarutvegur-og-fiskeldi/">fjármálaáætlun,</a> t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/13-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>13.10 Stjórnun sjávarútvegs og fiskeldis</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Fiskistofu og Verðlagsstofu skiptaverðs og auk þess heyra Fiskræktarsjóður, Umhverfissjóður sjókvíaeldis, Fiskeldissjóður og Alþjóðlegt samstarf í sjávarútvegi undir málaflokkinn. Þá má nefna að Matvælastofnun, sem heyrir undir málefnasvið 12, sinnir ýmsum verkefnum á sviði fiskeldis. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/13-sjavarutvegur-og-fiskeldi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Skapa sjávarútvegi skilyrði til aukinnar verðmætasköpunar með sjálfbæra nýtingu og vistkerfisnálgun að leiðarljósi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling hafrannsókna. </p>
</td>
<td>
<p>Hafrannsóknastofnun</p>
</td>
<td>
<p>180 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling fiskveiðieftirlits.</p>
</td>
<td>
<p>Fiskistofa</p>
</td>
<td>
<p>45 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Birting niðurstaðna úr „Auðlindin okkar“ og frumvarp í samráðsgátt.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Útfærsla á verndun viðkvæmra vistkerfa á hafi.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Bygging á nýju skipi Hafrannsóknastofnunar.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti og Hafrannsóknastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Átak í hvalatalningu til að meta stöðu stofnsins og samspil hans við vistkerfið.</p>
</td>
<td>
<p>Hafrannsóknastofnun</p>
</td>
<td>
<p>200 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Draga úr losun gróðurhúsalofttegunda við fiskveiðar</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi áhersla á minnkun kolefnisspors við fiskveiðar.</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Skapa fiskeldi skilyrði til aukinnar verðmætasköpunar með sjálfbæra nýtingu og vistkerfisnálgun að leiðarljósi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing aðgerða úr heildarstefnumótun fiskeldis.*</p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>18 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling vaktana og rannsókna í samræmi við fjármálaáætlun 2024–2028.</p>
</td>
<td>
<p>Hafrannsóknarstofnun</p>
</td>
<td>
<p>126 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling stjórnsýslu og eftirlits í samræmi við fjármálaáætlun 2024–2028.**</p>
</td>
<td>
<p>Matvælastofnun</p>
</td>
<td>
<p>126 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjárframlög til Fiskeldissjóðs hækka. </p>
</td>
<td>
<p>Matvælaráðuneytið</p>
</td>
<td>
<p>193 m.kr. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Fjárveiting til verkefnisins kemur fram í málaflokki 12.6 sem aðalskrifstofa matvælaráðuneytisins heyrir undir og er að öðru leyti vísað í umfjöllun þar.</sup></p>
<p><sup>** Fjárveiting til verkefnisins kemur fram í málaflokki 12.1 sem Matvælastofnun heyrir undir og er að öðru leyti vísað í umfjöllun þar.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.960,3 m.kr. og hækkar um 127,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 85,4 m.kr.</p>
<p>Rekstrartilfærslur hækka um samtals 186,5 m.kr. að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum en þar munar mest um 193,1 m.kr. hækkun á framlagi til Fiskeldissjóðs. Að frátöldum aðhaldsráðstöfunum er að öðru leyti ekki um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 193,1 m.kr. til Fiskeldissjóðs samhliða fyrirhugaðri hækkun verðmætagjalds vegna sjókvíaeldis úr 3,5% í 5%. Miðað er við að 1/3 af gjaldinu fari til Fiskeldissjóðs, sbr. greinargerð með lögum nr. 89/2019 um töku gjalds vegna fiskeldis í sjó og fiskeldissjóð. Markmiðið með hækkun framlagsins er að stuðla að enn frekari uppbyggingu innviða, þar sem fiskeldi í sjókvíum er stundað, og styrkja þar með samfélög og stoðir atvinnulífs á þeim svæðum. Verkefnið er í samræmi við markmið 3 í málaflokki 13.1.</li>
<li>Gert er ráð fyrir að fjárheimild málaflokksins hækki um 45 m.kr. til fjölgunar stöðugilda eftirlitsmanna Fiskistofu. Markmiðið er að skapa sjávarútvegi skilyrði til aukinnar verðmætasköpunar með sjálfbæra nýtingu og vistkerfisnálgun að leiðarljósi. Ljóst er að styrkja þarf veiðieftirlitið sem komið er að þolmörkum en gert er ráð fyrir að framlagið hækki á komandi árum og verði nærri 100 m.kr. frá og með árinu 2026. Tillagan er hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við áskorunum í sjávarútvegi og fiskeldi með því að efla stjórnsýslulega umgjörð þessara málaflokka og stuðla þannig að aukinni verðmætasköpun fyrir íslenskt þjóðarbú til framtíðar. Verkefnið er í samræmi við markmið 1 í málaflokki 13.1.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 81,8 m.kr.</li>
</ol>
<h2>13.20 Rannsóknir, þróun og nýsköpun í sjávarútvegi</h2>
<p>Undir málaflokkinn falla verkefni Hafrannsóknastofnunar, bygging hafrannsóknaskips, Verkefnasjóður sjávarútvegsins og framlög til ýmissa samninga og verkefna í sjávarútvegi og fiskeldi, s.s. vegna rannsókna, þróunar og nýsköpunar. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/13-sjavarutvegur-og-fiskeldi/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 5.767,2 m.kr. og hækkar um 292,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 355,3 m.kr.</p>
<p>Rekstrarframlög hækka um samtals 301,1 m.kr. að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum en þar munar mest um 200 m.kr. framlag til hvalatalninga, 180 m.kr. til eflingar hafrannsókna og 126 m.kr. til eflingar stjórnsýslu fiskeldis. Að frátöldum aðhaldsráðstöfunum er að öðru leyti ekki um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Gert er ráð fyrir 200 m.kr. tímabundinni hækkun fjárheimildar málaflokksins vegna hvalatalninga á árinu 2024. Upphaflega var gert ráð fyrir að talningarnar færu fram 2023 en ákveðið var að fresta þeim um eitt ár með samsvarandi frestun fjárheimildar til verkefnisins. Verkefnið er í samræmi við markmið 1 í málaflokki 13.1.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 180 m.kr. til eflingar hafrannsókna hjá Hafrannsóknastofnun með það að markmiði að skapa sjávarútvegi skilyrði til aukinnar verðmætasköpunar með sjálfbæra nýtingu og vistkerfisnálgun að leiðarljósi. Gert er ráð fyrir að framlagið fari hækkandi á komandi árum og verði komið í kringum 630 m.kr. frá og með árinu 2026. Tillagan er hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við áskorunum í sjávarútvegi og fiskeldi með því að efla stjórnsýslulega umgjörð þessara mikilvægu málaflokka og stuðla þannig að aukinni verðmætasköpun fyrir íslenskt þjóðarbú til framtíðar. Gert er ráð fyrir að framlag þetta til stofnunarinnar verði á tímabilinu í fyrsta lagi notað til að styrkja rekstrargrunn stofnunarinnar. Í öðru lagi verði ráðist í heildræna skoðun á vistkerfum hafs og vatna og verndun þeirra. Í þriðja lagi verði farið í kerfisbundna kortlagningu búsvæða. Í fjórða lagi verði framlag til verkefnis um líffræðilega fjölbreytni innan lykiltegunda tryggt. Í fimmta lagi verði farið í verkefni er snýr að áhrifum loftslagsbreytinga og súrnunar sjávar. Í sjötta lagi er gert ráð fyrir að bæta líkanagerð stofnunarinnar við stofnmat. Í sjöunda lagi verði farið í átak í greiningu á heildstæðum áhrifum manna á vistkerfið, tengsl við alþjóðasamninga um líffræðilega fjölbreytni aukin og áhersla aukin á stjórnsýsluverkefni stofnunarinnar, s.s. við gerð umsagna. Í áttunda lagi er gert ráð fyrir að fjármunirnir verði nýttir til að fjölga úthaldsdögum hafrannsóknaskipa og tryggja betur rekstur skipanna. Verkefnið er í samræmi við markmið 1 í málaflokki 13.1.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 126 m.kr. til að styrkja verkefni Hafrannsóknastofnunar á sviði burðarþolsmats fjarðakerfa, þ.m.t. eldissvæðaskiptingu, mat á umhverfisáhrifum sjókvíaeldis, áhættumat erfðablöndunar og rannsóknir á dreifingu laxa- og fiskilúsar. Gert er ráð fyrir að framlagið fari hækkandi á komandi árum og verði komið í kringum 226 m.kr. frá og með árinu 2026. Tillagan er hluti af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við áskorunum í sjávarútvegi og fiskeldi með því að efla stjórnsýslulega umgjörð þessara málaflokka og stuðla þannig að aukinni verðmætasköpun fyrir íslenskt þjóðarbú til framtíðar. Verkefnið er í samræmi við markmið 3 í málaflokki 13.1.</li>
<li>Gert er ráð fyrir að fjárheimild málaflokksins lækki um 100 m.kr. þar sem tímabundið framlag fellur niður sem veitt var Hafrannsóknastofnun til að koma til móts við þarfir fyrir grunnrannsóknir á lífríki sjávar og til að bæta vöktun á nytjastofnum.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 223,2 m.kr.</li>
</ol>Matvælaráðuneytið | Matvælaráðuneytið |
| 14 Ferðaþjónusta<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra. Einn málaflokkur heyrir undir málefnasviðið sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/14-ferdathjonusta/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" />
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>14 Ferðaþjónusta</em> árið 2024 eru áætluð 2.147,8 m.kr. og lækka um 268,8 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 11,3%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 39,9 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 9,6%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/14-ferdathjonusta/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><strong><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></strong></p>
<h2>14.10 Ferðaþjónusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum menningar- og viðskiptaráðuneytisins, Ferðamálastofu og Framkvæmdasjóðs ferðamannastaða. <a href="https://governmentis.sharepoint.com/sites/Fjrl.frv.2020/Shared%20Documents/General/04_%C3%8D%20umbrot/M%C3%A1lefnasvi%C3%B0/fj%C3%A1rm%C3%A1la%C3%A1%C3%A6tlun">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukin verðmætasköpun</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun og innleiðing aðgerðaáætlunar um uppbyggingu og þróun sjálfbærrar ferðaþjónustu.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið verður að jafnari dreifingu ferðamanna um landið.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Meðalútgjöld á hvern erlendan ferðamann aukist.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Jákvæð upplifun heimamanna og ferðamanna</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Sýnileiki íslenskunnar stóraukinn.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Kannanir á ánægju heimamanna framkvæmdar og fylgst með áhrifum á nærsamfélag. </p>
</td>
<td>
<p>Ferðamálastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Kannanir á ánægju ferðamanna framkvæmdar til að fylgjast með hvort upplifun þeirra sé betri eða í samræmi við væntingar.</p>
</td>
<td>
<p>Ferðamálastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stuðningur við uppbyggingu áfangastaða á landsbyggðinni, m.a. í gegnum Framkvæmdasjóð ferðamannastaða og Flugþróunarsjóð.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti og Ferðamálastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stuðningur við starfsemi áfangastaðastofa. </p>
</td>
<td>
<p>Ferðamálastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Umhverfisleg sjálfbærni í ferðaþjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áfangastaðir í opinberri umsjón með virka álagsstýringu.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun og hagnýting Jafnvægisáss ferðamála. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.147,8 m.kr. og lækkar um 268,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 39,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild hækkar um 13 m.kr. vegna almenns útgjaldasvigrúms málaflokksins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 22 m.kr. þar sem gert er ráð fyrir að tímabundin millifærsla gangi til baka.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 200 m.kr. þar sem gert er ráð fyrir að tímabundið framlag til að koma á fót fyrirmyndaráfangastöðum falli niður frá og með 2024. Framhald verkefnisins verður endurskoðað í aðgerðaáætlun í ferðaþjónustu sem er í vinnslu.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 31 m.kr. þar sem tímabundin framlög fjárlaganefndar í ýmis verkefni tengd ferðaþjónustu falla niður.</li>
<li>Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 72,8 m.kr. sem er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>Menningar- og viðskiptaráðuneytið | Menningar- og viðskiptaráðuneytið |
| 15 Orkumál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð ráðherra umhverfis-, orku- og loftslagsmála. Undir málefnasviðinu er einn málaflokkur: <em>15.10 Stjórnun og þróun orkumála</em> sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/15-orkumal/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-1%20-%20Copy%20(1).png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-2%20-%20Copy%20(1).png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>15 Orkumál</em> árið 2024 eru áætluð 14.651,1 m.kr. og aukast um 5.933,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 70,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 6.189,7 m.kr. milli ára eða sem svarar til 70,1%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/15-orkumal/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi – hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/15-3%20-%20Copy%20(1).png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>15.10 Stjórnun og þróun orkumála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Orkustofnunar sem heldur utan um verkefni Orkusjóðs og auk þess heyra niðurgreiðslur á húshitun og jöfnun kostnaðar við dreifingu raforku undir málaflokkinn. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/15-orkumal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<td<>
</td<>
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Tryggt orkuöryggi fyrir alla landsmenn</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Söfnun og miðlun upplýsinga um raforkuframboð og bætt yfirsýn og eftirlit með tiltæku varaafli raforku í landinu. Aukin úrræði til að tryggja orkuöryggi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkustofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Aukið eftirlit og stýring vegna öryggisbirgða olíu.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkustofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Nýir orkukostir og bætt orkunýtni. Svo sem vindorku á landi og á hafi, greining á möguleikum smávirkjana, varmadælna, sólar- og sjávarfallaorku og nýting glatvarma.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkustofnun o.fl.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukið hlutfall endurnýjanlegra orkugjafa í orkubúskap landsins</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Aukinn stuðningur við orkuskipti. Beinn stuðningur við kaup á ökutækjum er ganga fyrir hreinni orku og uppbygging innviða.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkusjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>7.500 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Greining á stöðu innviða fyrir orkuskipti og uppfærð orkuskiptaáætlun. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkuskipti í húshitun – varmadælur.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkusjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Átaksverkefni um leit og nýtingu jarðhita.**</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkusjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Breyting á fyrirkomulagi með beinum styrkjum.****</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkusjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fræðsla og hnippingar varðandi úthlutun beinna styrkja til almennings til kaupa á hreinorkubifreiðum.****</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkusjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Jöfnun orkukostnaðar á landsvísu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Átak í jarðstrengjavæðingu og þrífösun á dreifikerfi raforku á landsbyggðinni.***</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>RARIK og Orkubú Vestfjarða</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Áframhaldandi jöfnun kostnaðar við dreifingu raforku á landsbyggðinni.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkustofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Aukin neytendavernd og samkeppni á raforkumarkaði. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Orkustofnun o.fl. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Með breytingu á lögum um niðurgreiðslur húshitunar í júní 2022 var styrkjakerfi einfaldað til kaupa á orkusparandi búnaði til húshitunar (svo sem varmadælum) á svæðum þar sem ekki er hitaveita. Áætlað heildarumfang nemur 1–1,3 ma.kr. næstu 8–10 ár frá og með 2023. Verkefnið styður einnig við markmið 3 í sama málaflokki.</sup></p>
<p><sup>** Alþingi samþykkti, að tillögu fjárlaganefndar, að veita 450 m.kr. til átaksverkefnis um leit og nýtingu jarðhita á árunum 2023–2025 í fjárlögum 2023.</sup></p>
<p><sup>*** Leiðir af vinnu átakshóps stjórnvalda um uppbyggingu innviða. Heildarumfang verkefnisins er áætlað 600 m.kr. frá 2021 til 2025. Þar af er tillaga að fjármögnun 275 m.kr. af byggðaáætlun. Styður einnig við markmið 1.</sup></p>
<p><sup>**** Um er að ræða jafnréttisaðgerðir sem er ætlað að stuðla að jafnara kynjahlutfalli og aukinni fjölbreytni í hópi styrkþega. Markmið verður skilgreint í fjármálaáætlun 2025-2029.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 14.394,5 m.kr. og hækkar um 5.933,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 256,6 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild hækkar um 7.500 m.kr. sem er ætlað í margvísleg verkefni til orkuskipta, s.s. styrki til hreinorkuökutækja, átaksverkefni og til innviðauppbyggingar. Um er að ræða tilflutning fjármagns á gjaldahlið ríkissjóðs af tekjuhlið þar sem það var nýtt sem hagrænn hvati í formi ívilnanaafsláttar á virðisaukaskatti vegna innflutnings og kaupa á hreinorkuökutækjum o.fl. Á móti falla niður tímabundin framlög upp á 1,4 ma.kr. vegna bílaleigubíla og þungaflutningsbifreiða sbr. c og d lið.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 13 m.kr. sem er almennt útgjaldasvigrúm. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 1.000 m.kr. þar sem tímabundin fjárveiting til átaksverkefnis til kaupa á hreinorkuökutækjum bifreiða fellur niður. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 400 m.kr. þar sem tímabundið fjármagn til orkuskipta í þungaflutningum fellur niður. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 88 m.kr. þar sem tímabundið fjárframlag til sveitarfélagsins Skagafjarðar vegna framkvæmda við lagningu stofnlagnar hitaveitu fellur niður.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 25,8 m.kr. vegna breytinga á áætluðum sértekjum málefnasviðs.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 33 m.kr. vegna hækkunar á tekjuáætlun vegna jöfnunargjalds við dreifingu raforku </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 99,1 m.kr. sem skiptist þannig að 35,7 m.kr. koma til lækkunar hjá Orkustofnun og 63,4 m.kr. hjá Orkusjóði.</li>
</ol>Umhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytið | Umhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytið |
| 16 Markaðseftirlit og neytendamál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra. Einn málaflokkur heyrir undir málefnasviðið sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/16-markadseftirlit-neytendamal-og-stjornsysla-atvinnumala-og-nyskopunar/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><strong><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/16-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></strong></p>
<p>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</p>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/16-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>16 Markaðseftirlit og neytendamál</em> árið 2024 eru áætluð 3.866,2 m.kr. og hækka um 270,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 7,6%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 317,7 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 9%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/16-markadseftirlit-neytendamal-og-stjornsysla-atvinnumala-og-nyskopunar/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><strong><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/16-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></strong></p>
<h2>16.10 Markaðseftirlit og neytendamál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum menningar- og viðskiptaráðuneytisins, Samkeppniseftirlitsins, Neytendastofu og Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/16-markadseftirlit-neytendamal-og-stjornsysla-atvinnumala-og-nyskopunar/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukið gagnsæi og skilvirkni, virk samkeppni og heilbrigðir viðskiptahættir fjármála- og viðskiptalífs</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoða heildarlöggjöf á sviði neytendamála.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Auka neytendavernd á sviði fasteignakaupa og fjármálaþjónustu. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Neytendastofa hafi skilvirkt og hagkvæmt eftirlit ásamt því að sinna útgáfu leiðbeininga til almennings og fyrirtækja (t.d. varðandi lánamál).</p>
</td>
<td>
<p>Neytendastofa</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoða stjórnsýslu neytendamála og stefnumótun á sviði neytendamála.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Meta þekkingu stjórnenda fyrirtækja á meginreglum samkeppnislaga og efla almenna fræðslu um áhrif markaðseftirlits, þ.m.t. neytendaverndar, á efnahagslífið.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróa rafrænar lausnir í samskiptum og gagnamiðlun til málsaðila.</p>
</td>
<td>
<p>Samkeppniseftirlitið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna úr og framkvæma ábendingar í FSAP-skýrslu AGS á sviði fjármála-</p>
<p>eftirlits og fjármálastöðugleika.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Seðlabanki Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.866,2 m.kr. og hækkar um 270,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 47,6 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 321,6 m.kr. í samræmi við rekstraráætlun Fjármálaeftirlitsins sem send var fjármála- og efnahagsráðuneytinu í byrjun árs. Fjárveiting úr ríkissjóði er jafnhá áætluðum tekjum af eftirlitsgjaldi og tekjum af skilavaldi. Sjá nánari umfjöllun í frumvarpi til laga um breytingar á ýmsum lögum vegna fjárlaga fyrir árið 2024.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 22 m.kr. þar sem tímabundin millifærsla til eins árs gengur til baka.</li>
<li>Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 32,4 m.kr. sem er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>Menningar- og viðskiptaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið | Menningar- og viðskiptaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 17 Umhverfismál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð umhverfis-, orku og loftslagsráðherra og matvælaráðherra. Það skiptist í fimm málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/17-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi- heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/17-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" />Heildargjöld málefnasviðs <em>17</em> <em>Umhverfismál</em> árið 2024 eru áætluð 30.826,6 m.kr. og lækka um 152 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 0,5%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 934,4 m.kr. milli ára eða sem svarar til 3,1%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi – hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/17-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>17.10 Náttúruvernd, skógrækt og landgræðsla</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er að mestu leyti í höndum Landgræðslunnar, Skógræktarinnar, Vatnajökulsþjóðgarðs og Þjóðgarðsins á Þingvöllum, auk þess sem hluti af starfsemi Umhverfisstofnunar fellur undir málaflokkinn. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að bæta ástand áfangastaða innan náttúruverndarsvæða</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Úthlutun styrkja til uppbyggingar innviða á ferðamannastöðum í samræmi við landsáætlun um innviði til verndar náttúru og menningarsögulegum minjum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Áframhaldandi styrking náttúruverndarsvæða og efling landvörslu til að bæta þjónustu á þeim.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Reglubundið mat á ástandi skilgreindra áfangastaða innan náttúruverndarsvæða.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að auka árlegt umfang uppgræðslu og endurheimtar vistkerfa og nýskógræktar</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Stöðvun landeyðingar, uppgræðsla, endurheimt vistkerfa og skógrækt, og efling losunarbókhalds.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Land og skógur</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Skógrækt á lögbýlum.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Land og skógur</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Rannsóknir, þróun og efling losunarbókhalds vegna landnotkunar.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Land og skógur</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 1 í málaflokki 17.5 um að draga úr nettólosun gróðurhúsalofttegunda í samræmi við aðgerðaáætlun í loftslagsmálum. </sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.794,7 m.kr. og hækkar um 49,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 336,2 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Hækkun á sértekjuáætlun er 215,3 m.kr. Um er að ræða tekjuaukningu hjá Þjóðgarðinum á Þingvöllum og Vatnajökulsþjóðgarði. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 57,3 m.kr.</li>
</ol>
<h2>17.2 Rannsóknir og vöktun á náttúru Íslands</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Náttúrufræðistofnunar Íslands, Náttúrurannsókna-stöðvarinnar við Mývatn og Veðurstofu Íslands. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að efla vöktunarkerfi vegna náttúruvár</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Bætt vöktun náttúruvár með áreiðanlegri og lengri og viðvörunartíma og bættu rekstraröryggi vöktunarkerfa.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Veðurstofa Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Styrking reksturs og fjölgun mælabúnaðar fyrir veður-, vatna- og jarðskjálftakerfi auk mats á náttúruvá.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Veðurstofa Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurnýjun og uppbygging veðursjárkerfis.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Veðurstofa Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Greining og uppbygging upplýsingatækni innviða.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Veðurstofa Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að efla rannsóknir á áhrifum loftslagsbreytinga</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Rannsóknir, vöktun og miðlun á loftslagsbreytingum og þeim afleiðingum sem þær kunna að valda.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Veðurstofa Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Rannsóknir á áhrifum loftslagsbreytinga á súrnun sjávar.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Hafrannsóknastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vöktun náttúruverndarsvæða undir álagi ferðamanna.**</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Náttúrufræðistofnun Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Með auknum áskorunum í vöktun náttúru Íslands skapast nýjar áskoranir og ógnir við upplýsingakerfi sem bregðast þarf við. Áætlað er að hefja ítarlega greiningu á uppbyggingu upplýsingatækni innviða á Veðurstofu Íslands en verkefnið er í takt við markmið í stjórnarsáttmála um mikilvægi stafrænna innviða við stefnumótun og ákvarðanatöku.</sup></p>
<p><sup>**Verkefnið vöktun náttúruverndarsvæða styður jafnframt við markmið 1. í málaflokki 17.1 um að bæta ástand áfangastaða innan náttúruverndarsvæða.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.856,9 m.kr. og hækkar um 225,7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 571,5 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 225 m.kr. en um er að ræða tímabundið fjárfestingarframlag til Veðurstofu Íslands til úrbóta á innviðum í kjölfar óveðurs í desember 2019. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 48 m.kr. vegna tímabundins framlags til reksturs Samtaka náttúrustofa. </li>
<li>Sértekjuáætlun málaflokksins hækkar um 180,6 m.kr. um er að ræða hækkun hjá Veðurstofu Íslands.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 131,9 m.kr.</li>
</ol>
<h2>17.3 Meðhöndlun úrgangs</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er m.a. í höndum Endurvinnslunnar hf. og Úrvinnslusjóðs. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að auka endurvinnslu heimilisúrgangs</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiðing sérstakrar söfnunar á heimilisúrgangi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti, sveitarfélög, Úrvinnslusjóður o.fl.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjárhagslegur stuðningur við verkefni sem efla hringrásarhagkerfi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framkvæmd aðgerða á grundvelli stefnunnar „Í átt að hringrásarhagkerfi, stefna í úrgangsmálum 2021–2032“.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti o.fl.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framkvæmd úrgangsforvarnastefnunnar Saman gegn sóun 2016–2027.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti og Umhverfisstofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framkvæmd aðgerða á grundvelli aðgerðaáætlunar í plastmálefnum frá árinu 2020.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti o.fl.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framkvæmd aðgerða gegn matarsóun á grundvelli aðgerðaáætlunar gegn matarsóun frá árinu 2021.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti, Umhverfisstofnun o.fl.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Að stuðla að þekkingu og jákvæðu viðhorfi til endurvinnslu óháð kyni á grunni endurtekinna kannana um áhrif innleiðingu nýs endurvinnslukerfis þar sem lífrænum úrgangi er safnað.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Umhverfisstofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 9.351,2 m.kr. og hækkar um 105 m.kr.frá gildandi fjárlögum frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 3,9 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins vegna Endurvinnslunnar hækkar um 35 m.kr. Byggt er á áætlun um aukningu á skila- og umsýslugjaldi frá fyrra ári. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins vegna Úrvinnslusjóðs er aukin um 60 m.kr. vegna áætlunar um aukningu á innheimtu á úrvinnslugjaldi frá fyrra ári. </li>
<li>Tekjuáætlun málaflokksins hækkar um 10 m.kr. </li>
</ol>
<h2>17.4 Varnir gegn náttúruvá</h2>
<p>Einn ríkisaðili, Ofanflóðasjóður, tilheyrir málaflokknum. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að tryggja fullnægjandi öryggi fyrir íbúa landsins gegn ofanflóðum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framkvæmdir á Patreksfirði, Flateyri, Siglufirði og Seyðisfirði.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Ofanflóðasjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>100 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Neskaupsstaður. Flýting framkvæmda í kjölfar snjóflóða er féllu í mars 2023.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Ofanflóðasjóður</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>600 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.545,7 m.kr. og hækkar um 700 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 25,5 m.kr. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 100 m.kr. Um er að ræða árlega 100 m.kr. hækkun fjárheimildar tímabilið 2023–2027 til að mæta uppfærslu á framkvæmdarkostnaði.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 600 m.kr. þar sem framkvæmdum við ofanflóðavarnir á Neskaupstað verður flýtt. Um er að ræða tilfærslu fjármagns sem átti að falla til á árinu 2030 er samþykkt var í fjármálaáætlun 2024–2028. </li>
</ol>
<h2>17.50 Stjórnsýsla umhverfismála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu umhverfis-, orku og loftslags-ráðuneytis, Stofnunar Vilhjálms Stefánssonar, Umhverfisstofnunar og úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/17-umhverfismal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Loftslagsmál eru snar þáttur í stjórnsýslu umhverfismála. Undir þennan málaflokk falla fjárheimildir til loftslagsaðgerða, loftmengunarmála og til loftslagssjóðs. Umfangsmestu verkefni á sviði loftslagsmála eru stefnumótun og eftirfylgni fyrir kolefnishlutlaust Ísland, aðgerðaáætlun í loftslagsmálum sem snýr að samdrætti í losun og aðgerðaáætlun vegna aðlögunar íslensks samfélags að áhrifum loftslagsbreytinga. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að draga úr nettólosun gróðurhúsalofttegunda í samræmi við skuldbindingar Íslands í loftslagsmálum og markmið um kolefnishlutleysi Íslands</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Stefnumótun um kolefnishlutlaust Ísland og verkstjórn og framkvæmd Aðgerðaáætlunar í loftslagsmálum. </p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>740 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Styrking stjórnsýslu loftslagsmála, upplýsingagjöf og samþætting þvert á málefnasvið.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Samtal við ESB um hert markmið í loftslagsmálum og innleiðing regluverks því tengdu.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Úrbætur á losunarbókhaldi fyrir landnotkun, breytta landnotkun og skógrækt (LULUCF) í samræmi við reglur ESB og Loftslagssamnings SÞ.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti,<br />
Umhverfisstofnun, Landgræðslan og Skógræktin.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Rannsóknir á kolefnisforða, losun og bindingu í jarðvegi og gróðri.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Útfæra reglur fyrir starfsemi fyrirtækja varðandi kolefnisföngun og varanlega geymslu kolefnis.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Samstarf við bændur um loftslagsvænni landbúnað. </p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2: Að efla viðnámsþrótt íslensks samfélags og lífríkis gagnvart loftslagsvá</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Unnin verði áætlun um aðlögun íslensks samfélags að loftslagsbreytingum.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3: Að efla náttúruvernd, m.a. með friðlýsingu náttúruverndarsvæða </strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Stjórnunar- og verndaráætlanir fyrir friðlýst svæði. </p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfisstofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Fræðslu- og kynningarverkefni innan þjóðgarða og annarra verndarsvæða.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Kortlagning óbyggðra víðerna.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Stefnumótun um innviðauppbyggingu á friðlýstum svæðum.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Undirbúningur að stofnun þjóðgarðs á hálendi Íslands.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Endurskoðun stefnu um verndun líffræðilegrar fjölbreytni.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" valign="top" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 4</strong>: Að bæta viðmót, gagnsæi og skilvirkni stjórnsýslu, m.a. með aukinni stafrænni stjórnsýslu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Innleiðing stafrænna þjónustuleiða og aðgengi að opnum gögnum.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti og Landmælingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Endurskoðun laga um hollustuhætti og mengunarvarnir.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" valign="top" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 5:</strong> Að efla hreinsun fráveitu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Átak í fráveitumálum sveitarfélaga.</p>
</td>
<td colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.278,1 m.kr. og lækkar um 1.232,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 375 m.kr.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 50 m.kr. til styrktar loftlagsgögnum (tölfræði er varða spár og framreikninga í losunarbókhaldi) og ESB hagsmunagæslu, Fit for 55 vegna ESB breytinga.Verkefnin eru hjá Umhverfisstofnun. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 138 m.kr. sem er aukið útgjaldasvigrúm.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 800 m.kr. þar sem tímabundið fjármagn til að standa skil á skuldbindingum skv. Kýótó-bókun fellur niður. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 200 m.kr. þar sem tímabundið framlag til að styrkja fráveitumál sveitarfélaga fellur niður. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 100 m.kr. þar sem tímabundið framlag til innviðauppbyggingar, nýsköpunar og annarra aðgerða í úrgangsmálum, upphaflega 400 m.kr. lækkar. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 27,5 m.kr. þar sem tímabundið framlag umhverfis- og samgöngunefndar Alþingis til hreinsun Heiðarfjalls, fellur niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 345,5 m.kr.</li>
</ol>Umhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðMatvælaráðuneytið | Umhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðMatvælaráðuneytið |
| 18 Menning, listir, íþrótta- og æskulýðsmál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra, mennta- og barnamálaráðherra og umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra. Það skiptist í fimm málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/18-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/18-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>18 Menning, listir, íþrótta- og æskulýðsmál</em> árið 2024 eru áætluð 21.216,4 m.kr. og lækka um 850,4 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 4,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 223,1 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 1,1%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><strong><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/18-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></strong></p>
<h2>18.10 Safnamál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum ríkisins, sveitarfélaga, sjálfseignarstofnana og annarra aðila. Þá falla málefni almenningsbókasafna, héraðsskjalasafna og annarra safna undir bókasafnalög og lög um opinber skjalasöfn. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að almenningur hafi betri aðgang að menningar- og náttúruarfi þjóðarinnar</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þarfagreining gerð til að kanna betri húsakost sögufrægra staða, s.s. Snorrastofu í Reykholti, í því skyni að styrkja og efla starfsemi þeirra. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Starfshópur settur á laggirnar til að styrkja betur sögufræga staði, s.s. Hraun í Öxnadal. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna að framtíðaruppbyggingu Náttúruminjasafns Íslands.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti og Náttúruminjasafn Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stuðla að auknu samstarfi safna í samráði við hagsmunaaðila og huga að nauðsynlegum lagabreytingum.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna áfram við að bæta aðstöðu á Gljúfrasteini og Listasafni Einars Jónssonar ásamt því að gera þarfagreiningar á húsnæðismálum Listasafns Íslands og Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns. </p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla vernd á menningararfi þjóðarinnar í samræmi við alþjóðlegar kröfur</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Gera áætlun um uppbyggingu og endurnýjun varðveislurýma fyrir safnkost í ríkiseigu.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla rafræna innviði Þjóðskjalasafns Íslands.</p>
</td>
<td>
<p>Þjóðskjalasafn Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Undirbúa viðbrögð vegna hættu sem safnkosti um land allt stafar af loftslags- eða náttúruvá og öðrum hamförum.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti og safnaráð</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Efla skráningu og rannsóknir safnkosts</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Styðja sjálfstæðar rannsóknir safna.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 5.834,6 m.kr. og lækkar um 210 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 397,1 m.kr.
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er tímabundið aukin um 20 m.kr. fram til ársins 2028 vegna starfsemi safna. Meðal annars er um að ræða hækkun hjá Kvikmyndasafni vegna stafvæðingaráætlunar og hjá Náttúruminjasafni vegna aukinnar fjárfestingarþarfar. Hækkunin tengist auknu framlagi til menningarmála á tíma fjármálaáætlunar 2024–2028.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er tímabundið aukin um 15 m.kr. í eitt ár vegna framlags til Hljóðbókasafns Íslands af fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar í úrbótaverkefni varðandi hugbúnað og tölvukerfi.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 35 m.kr. þar sem tímabundið framlag til Listasafns Íslands vegna endurnýjunar á ljóskösturum gengur til baka. Framlagið kom af tímabundnu fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar til menningarmála.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 30 m.kr. þar sem tímabundin framlög til Landsbókasafns Íslands vegna skönnunar og endurnýjunar búnaðar og átaks í skráningu á íslenskri tónlist gengur til baka. Framlögin komu af tímabundnu fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar til menningarmála. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 25 m.kr. þar sem tímabundið framlag til Þjóðskjalasafns Íslands vegna átaksverkefnis við frágang skjala gengur til baka. Framlagið kom af tímabundnu fjárfestingarátaki til menningarmála.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 33 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður, m.a. 15 m.kr. til Tækniminjasafns Austurlands og 9 m.kr. til Safnasafnsins.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 204,3 m.kr. sem er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>
<h2>18.20 Menningarstofnanir</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins nær yfir opinberar stofnanir á sviði lista og menningar, s.s. Þjóðleikhússins, Sinfóníuhljómsveitar Íslands, Íslenska dansflokksins, Kvikmyndamiðstöðvar Íslands og Minjastofnunar Íslands. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla miðlun á menningu og listum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Viðhalda listrænum áherslum Sinfóníuhljómsveitar Íslands og bregðast við áhrifum heimsfaraldurs kórónuveirunnar á rekstur stofnunarinnar. </p>
</td>
<td>
<p>Sinfóníuhljómsveit Íslands</p>
</td>
<td>
<p>135 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi undirbúningur að stofnun Þjóðaróperu samhliða könnun á samstarfsmöguleikum við Þjóðleikhúsið, Sinfóníuhljómsveit Íslands og Íslenska dansflokkinn.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Styrkja rekstrargrundvöll Íslenska dansflokksins.</p>
</td>
<td>
<p>Íslenski dansflokkurinn</p>
</td>
<td>
<p>65 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efling barnamenningar.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti og List fyrir alla</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Vernda menningararf þjóðarinnar með markvissari hætti</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla skráningu menningarminja í landinu, bæði út frá skilgreindum forgangssvæðum og áherslusvæðum, þ.m.t. svæði sem eru utan skráningarskyldra svæða sveitarfélaga vegna skipulagsgerðar, þjóðlendur og friðlýst svæði.</p>
</td>
<td>
<p>Minjastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fornminjasjóður: Efla skráningu og rannsóknir fornminja vegna náttúruvár, einkum vegna jarðelda á Reykjanesi.</p>
</td>
<td>
<p>Minjastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla tækniinnviði, upplýsingaveitur og miðlun gagna á sviði fornleifaskráningar, þ.m.t. gagnagrunn um fornleifar.</p>
</td>
<td>
<p>Minjastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.767,6 m.kr. og lækkar um 279,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 482,8 m.kr.</p>
<p>Ekki er um neinar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er varanlega aukin um 65 m.kr. til að efla rekstur Íslenska dansflokksins og mæta auknum launakostnaði í kjölfar kjarasamninga og stofnanasamninga. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er varanlega aukin um 135 m.kr. til að bæta rekstur Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Um er að ræða úrræði til að viðhalda listrænum áherslum og bregðast við áhrifum heimsfaraldurs kórónuveirunnar á rekstur stofnunarinnar. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er varanlega aukin um 35 m.kr. vegna aukinnar mannaflaþarfar hjá Stofnun Árna Magnússonar í kjölfar flutnings stofnunarinnar í Eddu, hús íslenskunnar. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er tímabundið aukin um 25 m.kr. í formi framlags til samninga og styrkja til starfsemi menningarstofnana, á tíma fjármálaáætlunar 2024–2028.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 75 m.kr. vegna tímabundinna framkvæmdaverkefna sem eru að falla niður. Verkefnin voru hluti af fjárfestingar- og uppbyggingarátaki til að sporna við niðursveiflu í efnahagslífinu í kjölfar heimsfaraldurs kórónuveirunnar.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 34 m.kr. vegna tímabundinna framlaga frá fjárlaganefnd í ýmis menningartengd verkefni sem eru að falla niður. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 271,1 m.kr. og er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokks. </li>
</ol>
<h2>18.30 Menningarsjóðir</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins felst í fjárveitingum ríkisins sem er úthlutað í gegnum lögbundna sjóði. Helstu sjóðir málaflokksins eru Fornminjasjóður, Húsafriðunarsjóður, launasjóðir listamanna, Kvikmyndasjóður, Myndlistarsjóður, Bókasafnssjóður höfunda, Stuðningur við útgáfu bóka á íslensku, Starfsemi áhugaleikfélaga, Starfsemi atvinnuleikhópa (Sviðslistasjóður), Tónlistarsjóður, Barnamenningarsjóður Íslands, Bókasafnasjóður og heiðurslaun listamanna. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla stöðu íslenskrar tungu í samfélaginu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið samkvæmt aðgerðaáætlun um að efla íslensku sem opinbert mál á Íslandi.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>75 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið að málefnum íslensks táknmáls í samræmi við málstefnu um íslenskt táknmál.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>7,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Verkáætlun í máltækni hrint í framkvæmd.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stuðningur við útgáfu bóka á íslensku.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>75 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoða og efla starfslaunakerfi listamanna.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>75 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla Myndlistarsjóð til samræmis við myndlistarstefnu.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>22,4 m.kr. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stofnun Tónlistarmiðstöðvar og efling Tónlistarsjóðs í samræmi við stjórnarsáttmála og menningarsókn.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>45 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið verði samkvæmt gildandi stefnum á sviði menningar, s.s. Menningarsókn og kvikmyndastefnu með áherslu á bætt sjóðakerfi og starfsumhverfi.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Unnið verði að stefnumótun á sviði listgreina á borð við bókmenntir og sviðslistir.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 5.186 m.kr. og lækkar um 186,4 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 119,3 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið um 75 m.kr. á tíma fjármálaáætlunar 2024–2028 til hækkunar á starfslaunum listamanna í samræmi við áherslur í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin varanlega um 75 m.kr. til að efla stuðning vegna útgáfu bóka á íslensku. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til eins árs um 75 m.kr. vegna aðgerðaáætlunar í málefnum íslenskrar tungu.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin varanlega um 22,4 m.kr. til að efla Myndlistarsjóð í samræmi við myndlistarstefnu. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er tímabundið aukin um 45 m.kr. til tveggja ára vegna stofnunar Tónlistarmiðstöðvar Íslands og eflingar Tónlistarsjóðs í samræmi við stjórnarsáttmála og Menningarsókn 2030.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 98 m.kr. vegna tímabundinnar hækkunar í Kvikmyndasjóð í eitt ár af fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar til menningarmála árið 2024.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 100 m.kr. vegna tímabundinnar hækkunar vegna útgreiðslu framleiðslustyrkja úr Kvikmyndasjóði sem er að falla niður.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar tímabundið í eitt ár um 53,2 m.kr. vegna flutnings á fjárheimild yfir á málaflokk <em>7.20 Nýsköpun, samkeppni og þekkingargreinar</em> vegna aðgerða í hönnunarstefnu. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 139,5 m.kr. vegna tímabundinna framlaga frá fjárlaganefnd í ýmis menningartengd verkefni sem eru að falla niður.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 190 m.kr. vegna tímabundins framlags til flutnings húsa af hættusvæðum á Seyðisfirði sem er að falla niður. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 152,9 m.kr. og er skipt hlutfallslega niður á stofnanir, sjóði og verkefni málaflokks að undanskildum launasjóðum listamanna, Myndlistarsjóði, Barnamenningarsjóði Íslands og heiðurslaunum listamanna en þar er aðhaldið lægra í samræmi við áherslur ríkisstjórnarinnar.</li>
</ol>
<h2>18.40 Íþrótta- og æskulýðsmál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er að mestu leyti á hendi frjálsra félaga og félagasamtaka sem og sveitarfélaga í samstarfi við ríkið. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bæta umgjörð og auka gæði í skipulögðu íþrótta- og æskulýðsstarfi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þjóðarleikvangar. </p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Unnið að undirbúningi vegna þjóðarleikvangs í frjálsíþróttum.</li>
<li>Unnið að undirbúningi vegna þjóðarleikvangs í knattspyrnu.</li>
<li>Unnið að undirbúningi framkvæmda vegna þjóðarleikvangs (Þjóðarhallar) fyrir inniíþróttir.</li>
</ol>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti, fjármála- og efnahagsráðuneyti, forsætisráðuneyti, ÍSÍ og sérsambönd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Börn með annað móðurmál en íslensku.</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fylgjast með þátttöku þeirra í íþrótta- og æskulýðsstarfi í samvinnu við Menntavísindasvið Háskóla Íslands.</li>
<li>Setja áherslur í samninga við íþrótta- og æskulýðshreyfinguna og sjóði sem stuðla að aukinni þátttöku iðkenda í þessum hópi.</li>
</ol>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti, Menntavísindasvið HÍ og íþrótta- og æskulýðsfélög</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing aðgerðaáætlunar í tómstunda- og félagsstarfi barna og ungmenna.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti, æskulýðsráð, samband sveitarfélaga, umboðsmaður barna</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla starfsemi samskiptaráðgjafa íþrótta- og æskulýðsstarfs.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla sjálfboðaliðastarf hjá íþrótta- og æskulýðsfélögum.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla almenningsíþróttastarf íþróttahreyfingarinnar, s.s. íþróttir eldri borgara.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla umgjörð og stuðning við afreksíþróttafólk</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Þróun samstarfsvettvangs gegn hagræðingu úrslita í íþróttakeppnum í samræmi við alþjóðasamning Evrópuráðsins. Samlegð við starfsemi Lyfjaeftirlits Íslands verði skoðuð.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti, dómsmálaráðuneyti, ríkislögreglustjóri og hagsmunaaðilar</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efla heildarumgjörð afreksíþrótta og þ.m.t. að vinna að réttindamálum afreksfólks í íþróttum.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti, Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.436,3 m.kr. og lækkar um 147,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 33,3 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 60 m.kr. til þess að fylgja eftir aðgerðum í stjórnarsáttmála tengdum íþrótta- og æskulýðsmálum. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 172 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Helstu framlög sem falla niður eru 100 m.kr. framlag til undirbúnings framkvæmda vegna þjóðarleikvangs (Þjóðarhallar) fyrir inniíþróttir og vegna annarra tímabundinna framlaga frá fjárlaganefnd í ýmis íþróttatengd verkefni sem eru að falla niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 35,5 m.kr. og er skipt niður á milli verkefna og sjóða innan málaflokksins. </li>
</ol>
<h2>18.50 Stjórnsýsla menningar og viðskipta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum menningar- og viðskiptaráðuneytisins. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/18-menning-listir-ithrotta-og-aeskulydsmal/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 991,9 m.kr. og lækkar um 26,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 41 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 22 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem er nú lokið og er fjármagnið að ganga til baka inn í ramma málaflokksins.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 46,4 m.kr. sem fellur að mestu leyti á menningar- og viðskiptaráðuneytið.</li>
</ol>Mennta- og barnamálaráðuneytiðUmhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðMenningar- og viðskiptaráðuneytið | Mennta- og barnamálaráðuneytiðUmhverfis-٫ orku- og loftslagsráðuneytiðMenningar- og viðskiptaráðuneytið |
| 19 Fjölmiðlun<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra. Einn málaflokkur heyrir undir málefnasviðið sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/19-fjolmidlun/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/19-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/19-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>19 Fjölmiðlun</em> árið 2024 eru áætluð 6.950,4 m.kr. og aukast um 661,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 10,5%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 668,6 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 10,6 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/19-fjolmidlun/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/19-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>19.10 Fjölmiðlun</h2>
<p>Málaflokkurinn nær yfir starfsemi Fjölmiðlanefndar, Ríkisútvarpsins ohf. og starfsumhverfi einkarekinna fjölmiðla. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/19-fjolmidlun/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Auka sjálfstætt unnið efni í fjölmiðlum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aukin áhersla á leikið íslenskt efni til að auka framboð og gæði á leiknu íslensku sjónvarpsefni skv. þjónustusamningi.</p>
</td>
<td>
<p>RÚV</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Sjónvarpsþátta-, kvikmynda- og heimildamyndagerð styrkt með kaupum á efni frá sjálfstæðum framleiðendum og meðframleiðsla að slíku efni, skv. þjónustusamningi.</p>
</td>
<td>
<p>RÚV</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Greiða aðgengi almennings að fjölbreyttum, ábyrgum og sjálfstæðum fjölmiðlum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Styrkja stöðu einkarekinna fjölmiðla, sbr. innleiddir nýir hvatar til aukinnar áskriftar á fjölmiðla, til að tryggja fjölbreytni á fjölmiðlamarkaði í samræmi við stjórnarsáttmála og nýja fjölmiðlastefnu.</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>360 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing fjölmiðlastefnu, sbr. þingsályktunartillögu um fjölmiðlastefnu (stefnumótun og aðgerðaáætlun).</p>
</td>
<td>
<p>Menningar- og viðskiptaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Efla miðlalæsi fyrir lýðræðislega umræðu og þátttöku</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhald samanburðarrannsókna á miðlalæsiskönnunum þannig að mælanlegur árangur sjáist og hægt sé að bregðast við.</p>
</td>
<td>
<p>Fjölmiðlanefnd</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.950,4 m.kr. og hækkar um 661,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 7 m.kr.
<p>Ekki er um neinar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 415 m.kr. til samræmis við tekjuáætlun af útvarpsgjaldi.</li>
<li>Í samræmi við stjórnarsáttmála er fjárheimild málaflokksins varanlega aukin um 360 m.kr. í formi aukins framlags til stuðnings einkareknum fjölmiðlum á Íslandi til að tryggja fjölbreytni á þeim markaði.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 100 m.kr. vegna tímabundins framlags til stuðnings einkareknum fjölmiðlum sem er að falla niður.</li>
<li>Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 53,4 m.kr. og er skipt hlutfallslega á Fjölmiðlanefnd og stuðning til einkarekinna fjölmiðla.</li>
</ol>Menningar- og viðskiptaráðuneytið | Menningar- og viðskiptaráðuneytið |
| 20 Framhaldsskólastig<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð mennta- og barnamálaráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/20-framhaldsskolastig/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/20-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/20-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" />
<p>Heildargjöld málefnasviðs<em> 20 Framhaldsskólastig</em> árið 2024 eru áætluð 44.752,3 m.kr. og lækki um 506,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 1,2%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 2.611,4 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 6,2%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/20-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />20.1 Framhaldsskólar</p>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum 40 opinberra og einkarekinna framhaldsskóla. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/20-framhaldsskolastig/#:~:text=%C3%A1herslur%202024%E2%80%932028-,20.1%20Framhaldssk%C3%B3lar,-Verkefni">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Hækka hlutfall nemenda sem ljúka starfs- og tækninámi og jafna kynjadreifingu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurskoða framtíðarskipulag og húsnæðiskost framhaldsskóla með það markmið að mæta samfélagslegum, faglegum og fjárhagslegum áskorunum og fjölga nemendum í starfs- og tækninámi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjölga nemaplássum og vinna að jafnari kynjadreifingu í starfsnámi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og Nemastofa atvinnulífsins</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Einfalda leiðir eldri nemenda til að fá hæfnimat og ljúka starfsnámi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Fjölga nemendum sem ljúka prófi á tilskildum tíma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Styðja við verkefni sem stuðla að bættri líðan nemenda í framhaldsskólum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Veita sérstakt fjárframlag til framhaldsskóla vegna nemenda í brotthvarfshættu.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Mæla árlegt brotthvarf úr framhaldsskóla og kynna skólastjórnendum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Auka gæði menntunar í framhaldsskólum.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Uppbygging heildstæðrar skólaþjónustu á framhaldsskólastigi með áherslu á þjónustu, ráðgjöf og stuðning við framhaldsskóla. Þátttaka í þróun miðlægrar stafrænnar námsgagnaveitu þvert á skólastig.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Menntamálastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Þróun starfa í framhaldsskóla til að mæta þörfum fjölbreyttari nemendahóps í samræmi við faglegar áherslur á hverjum stað og tíma.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og Kennarasamband Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurskoðun gæðaviðmiða og framkvæmdar ytra mats.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Áframhaldandi þróun reiknilíkans.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 43.107,5 m.kr. og lækkar um 502,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 3.018,1 m.kr.
</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Við vinnslu frumvarps til fjárlaga 2024 var ákveðið að halda eftir hluta af framlögum til framhaldsskóla sem verður síðan úthlutað til þeirra við 2. umræðu fjárlaga 2024. Þá verða jafnframt gerðar breytingar á nemendafjöldatölum og fjárveitingum til skóla þar sem þá liggja fyrir betri upplýsingar um skólavist nemenda enda þá nokkuð liðið á skólaárið.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 117 m.kr. vegna fjölgunar nemenda í verknámi, sbr. markmið nr. 1. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 445 m.kr. vegna fjölgunar nemenda í framhaldsskólum. Samhliða fellur niður tímabundin fjárheimild að sömu fjárhæð. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 100 m.kr. vegna fjölgunar nemenda á starfsbrautum framhaldsskóla. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 42,8 m.kr. vegna hækkunar á sértekjum sem hækka um sömu fjárhæð.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 30 m.kr. vegna millifærslu milli málefnasviða.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 662 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Meðal annars falla niður 445 m.kr. vegna fjölgunar nemenda í framhaldsskólum og önnur tímabundin framlög í framhaldsskólatengd verkefni. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 578,4 m.kr. og lækkar fjárheimild málaflokksins sem því nemur. Skiptist aðhaldið niður á milli stofnana, verkefna og sjóða innan málaflokksins. </li>
</ol>
<h2>20.20 Tónlistarfræðsla</h2>
<p>Um málaflokkinn gilda lög um fjárhagslegan stuðning við tónlistarskóla, nr. 75/1985, og taka þau til tónlistarskóla sem reknir eru af sveitarfélögum og annarra sem njóta styrks samkvæmt lögunum. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/20-framhaldsskolastig/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 729,3 m.kr. og tekur ekki breytingum frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 50,2 m.kr.</p>
<h2>20.30 Vinnustaðanám og styrkir</h2>
<p>Tilgangur löggjafar um vinnustaðanámssjóð er að auðvelda nemendum að ljúka tilskildu námi samkvæmt aðalnámskrá framhaldsskóla, koma til móts við kostnað fyrirtækja og stofnana af vinnustaðanámi og auðvelda fyrirtækjum og stofnunum að taka nemendur á náms- eða starfsþjálfunarsamning. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/20-framhaldsskolastig/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. Eðli málaflokksins er með þeim hætti að markmið og aðgerðir í málaflokki <em>20.10 Framhaldsskólar</em> eru að hluta til leiðandi fyrir úthlutun námsstyrkja. </p>
<p>Árin 2024–2027 verður fylgst með áhrifum rafrænnar ferilbókar á starfsþjálfun og tímalengd hennar með það í huga hvort endurskoða þurfi. </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 242,6 m.kr. og tekur ekki breytingum frá gildandi fjárlögum.</p>
<h2>20.40 Jöfnun námskostnaðar</h2>
<p>Undir málaflokkinn falla lög um námsstyrki, nr. 79/2003, sem veittir eru til jöfnunar á fjárhagslegum aðstöðumun nemenda í framhaldsskólum að því leyti sem búseta veldur þeim misþungri fjárhagsbyrði eða efnaleysi torveldar þeim nám. </p>
<p>Meginmarkmið þessa málaflokks er að stjórnvöld leggi áherslu á jafnt aðgengi að námi óháð búsetu og öðrum aðstæðum. Á árinu verður gerð úttekt á framkvæmd laga um námsstyrki og skoðað hvernig þau þjóna hlutverki sínu. Samhliða verður endurskoðuð reglugerð um námsstyrki, nr. 692/2003. </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 672,9 m.kr. og hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málaflokksins er 4,1 m.kr. en annars tekur málaflokkurinn ekki breytingum frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 49,8 m.kr.</p>Mennta- og barnamálaráðuneytið | Mennta- og barnamálaráðuneytið |
| 21 Háskólastig<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði heyrir undir háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra utan Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum sem heyrir undir menningar- og viðskiptaráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu [keyrð út miðlægt]. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/21-haskolastig/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
--
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p>---</p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 21 Háskólastig árið 2024 eru áætluð 65.193 m.kr. og aukast um 1.577,5 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 2,6%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 4.997 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 8,3%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p>---</p>
<h2>21.10 Háskólar og rannsóknastarfsemi</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum fjögurra opinberra og þriggja einkarekinna háskóla, auk tveggja rannsóknastofnana, Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum og Tilraunastöðvar Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum. Undir málaflokkinn fellur einnig Stofnun rannsóknasetra Háskóla Íslands og starfsemi rannsókna-, fræða- og þekkingarsetra á landsbyggðinni auk Gæðaráðs íslenskra háskóla. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukið samstarf háskóla í þágu gæða og samfélags</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Efling háskólastigs með auknu samstarfi milli háskóla m.a. sameiginlegri stoðþjónustu og með þróun nýrra námsleiða í samstarfi. Verkefnið „Samstarf háskóla“ er framlengt til 2024 með einni nýrri áherslu um sameiningu háskóla. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Koma á sameiginlegri innritunargátt fyrir alla háskóla landsins á „Haskolanam.is“. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2: </strong><strong>Aukin gæði náms og námsumhverfis </strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið að eflingu háskólastarfs og aukinni samkeppnishæfni í alþjóðlegum samanburði. Fjármagna á háskóla með gagnsærri hætti en áður í gegnum nýtt reiknilíkan. Í því fá skólar í fyrsta sinn fjármagn á grundvelli árangurs í rannsóknum og samfélagslega mikilvægrar starfsemi, s.s. í gegnum fjarnám. Nýtt reiknilíkan verður innleitt í áföngum og fyrsta skrefið verður kynnt haustið 2023.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>1.271 m.kr.**</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Áhersla á fjölgun háskólanemenda með sérstakri áherslu á unga karla og nemendur í STEM-greinum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Þróun örnáms og raunfærnimats á háskólastigi í því skyni að fjölga leiðum til náms á grunni hæfni og þekkingar í starfi og auka jafnrétti til náms.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjölga á nemendum í heilbrigðisvísindum. Fjölga á starfsfólki og taka inn fleiri nemendur, m.a. í læknis- og hjúkrunarfræði. Uppbygging húss heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands hjá LHS heldur áfram og aukast framlög um á næsta ári vegna þess.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>1.213 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Aukin hvatning og stuðningur við fjölbreyttari hóp háskólanemenda og er þá ekki síst horft til þess að greiða leið fatlaðs fólks í háskólanám.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Styrkja rannsóknastarf og umgjörð þess</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Mótuð stefna um opin vísindi í því skyni að styrkja gæði vísindastarfs, inngildingu og jafnræði meðal vísindafólks, ásamt því að auka samfélagslegan ávinning af rannsóknum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Stefnumótun um starfsumhverfi og hæfniviðmið vísindafólks í samræmi alþjóðlegar áherslur.***</p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;"> </td>
<td valign="top" style="text-align: left;"> </td>
<td valign="top" style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 3 en með reiknilíkaninu verður áhersla á umbun fyrir rannsóknarvirkni, s.s. birtingar vísindagreina, útskrift doktorsnema og öflun erlendra rannsóknarstyrkja. <br />
**Í fylgiriti fjárlaga er ekki búið að dreifa þessum fjármunum til háskóla. Það verður gert haustið 2023.<br />
*** <a href="https://commission.europa.eu/system/files/2021-11/ec_rtd_era-policy-agenda-2021.pdf" target="_blank">https://commission.europa.eu/system/files/2021-11/ec_rtd_era-policy-agenda-2021.pdf</a><br />
***<a href="https://research-and-innovation.ec.europa.eu/system/files/2023-04/ec_rtd_research-competence-presentation.pdf" target="_blank">https://research-and-innovation.ec.europa.eu/system/files/2023-04/ec_rtd_research-competence-presentation.pdf</a></sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 57.312,9 m.kr. og hækkar um 2.320,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 3.305 m.kr. Eingöngu eru tilteknar allra veigamestu breytingar frá fjárlögum (sjá 3. dálk í m.kr. í framangreindri töflu). </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 3,5 ma.kr. til eflingar háskólastarfs hér á landi, í samræmi við áherslur ríkisstjórnarinnar. Á móti vegur að 2,2 ma.kr. tímabundin framlög vegna fjölgunar nemenda í heimsfaraldri ganga til baka. Nýju fjármagni verður úthlutað til skólanna á grundvelli nýs reiknilíkans sem tekur m.a. tillit til þróunar fjölda nemenda og rannsóknarvirkni (sbr. markmið 2). Nýju reiknilíkani er ætlað að styðja við aukin gæði náms, stuðla að stöðugri fjárveitingum, auka gagnsæi fjárveitinga og efla stuðning við rannsóknir. Nýta á fjármagnsaukninguna til að háskólakerfið gagnist samfélaginu sem best. Jafnframt verður verkefnið Samstarf háskóla framlengt út árið 2024 til að stuðla enn fremur að samstarfi og samþættingu íslenskra háskóla. Í fjármálaáætlun 2024–2028 munu fjárveitingar til háskóla aukast enn frekar en þar er gert ráð fyrir að á árunum 2025–2028 aukist árleg framlög til háskóla um 2,5 ma.kr.</li>
<li>Fjárheimild til málaflokksins hækkar um 1.213 m.kr. vegna byggingar húss Heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands hjá nýja Landspítalanum. Á móti lækka framlög um 199,5 m.kr. þar sem framkvæmdum við Hús íslenskra fræða er lokið.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 100 m.kr. til að auka útgjaldasvigrúm háskóla. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 300 m.kr. þegar tímabundin framlög í Nýsköpunarsjóð námsmanna vegna heimsfaraldurs kórónuveiru ganga til baka. Til að milda áhrif lækkunarinnar á starfsemi sjóðsins eru 50 m.kr. færðar til sjóðsins frá málefnasviði 7. Eftir standa framlög til sjóðsins sem nema 95,4 m.kr. </li>
<li>Fjárheimild til málaflokksins hækkar um 1.323,1 m.kr. vegna uppfærðrar tekjuáætlunar Háskóla Íslands. Tekjur skólans hafa verið hærri en gert hefur verið ráð fyrir í fjárlögum á liðnum árum og nú tekur áætlunin mið af reynslutölum síðustu ára.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 856,4 m.kr. sem skipt er hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>
<h2>21.30 Stuðningur við námsmenn </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á höndum Menntasjóðs námsmanna. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að tryggja námsmönnum sem falla undir lögin tækifæri til náms, án tillits til efnahags</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurskoðun á lögum um Menntasjóð námsmanna, byggð á mati á framkvæmd nýrra laga sem tóku gildi árið 2020.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Jöfn og gagnsæ dreifing á framlagi ríkisins til nemenda og bætt námsframvinda nemenda í háskólum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Að styðja við öflugt menntakerfi sem er forsenda framfara</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;" colspan="3"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>*Verkefnið styður jafnframt við markmið 2 og 3.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 6.020,4 m.kr. og lækkar um 721,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 227,3 m.kr. til námsstyrkja, niðurfellingar hluta lána við námslok vegna fækkunar lánþega.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 176,2 m.kr. vegna uppfærðrar áætlunar á framfærslu barna vegna fækkunar lánþega.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 313,1 m.kr. samkvæmt áætlun Menntasjóðs námsmanna um fjárþörf LÍN.</li>
</ol>
<h2>21.40 Stjórnsýsla háskóla, iðnaðar og nýsköpunar</h2>
<p>Undir málaflokkinn fellur starfsemi háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytis en einnig falla málefni Rannsóknamiðstöðvar Íslands (Rannís) hér undir. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.859,7 m.kr. og lækkar um 21,7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 92,8 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 57,9 m.kr. á verðlagi ársins 2023 vegna uppfærðrar áætlunar um rekstrartekjur Rannsóknamiðstöðvar Íslands.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 79,6 m.kr. sem skipt er hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
</ol>Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið | Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið |
| 22 Önnur skólastig og stjórnsýsla mennta- og barnamála<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð mennta- og barnamálaráðherra, félags- og vinnumarkaðsráðherra og menningar- og viðskiptaráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/22-onnur-skolastig-og-stjornsysla-mennta-og-menningarmala/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/22-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" />
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/22-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" />
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>22 Önnur skólastig og stjórnsýsla mennta- og barnamála</em> árið 2024 eru áætluð 5.579,4 m.kr. og lækka um 258,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 4,7%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 86,3 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 1,6%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/22-onnur-skolastig-og-stjornsysla-mennta-og-menningarmala/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/22-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />
<h2>22.10 Leikskóla- og grunnskólastig</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum mennta- og barnamálaráðuneytis, viðeigandi undirstofnana þess og sveitarfélaga. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/22-onnur-skolastig-og-stjornsysla-mennta-og-menningarmala/#:~:text=%C3%A1herslur%202024%E2%80%932028-,22.1%20Leiksk%C3%B3la%2D%20og%20grunnsk%C3%B3lastig,-Verkefni">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að styrkja lestrarfærni grunnskólanemenda</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Heildstæð skólaþjónusta</strong>. Innleiðing heildstæðrar skólaþjónustu á grundvelli þrepaskipts stuðnings með áherslu á þjónustu, snemmbæran stuðning og ráðgjöf á leik- og grunnskólastigi og á frístundaheimilum. </p>
</td>
<td>
<p>Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Matsferill. </strong>Þróun og innleiðing á heildstæðu safni matstækja til að kanna kunnáttu, leikni og hæfni nemenda með hliðsjón af aðalnámskrá grunnskóla. Áhersla verður á stærðfræði og íslensku.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Málefni kennara.</strong> Áframhaldandi áhersla á nýliðun kennara, þ.m.t. kennara með sérhæfingu í stærðfræði og náttúrugreinum, kennaraspá, auk áherslu á starfsþróun kennara og annars starfsfólks skóla og starfsumhverfi.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og háskóla-, vísinda- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að styrkja færni grunnskólanemenda í stærðfræði og náttúrufræði</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Heildstæð skólaþjónusta</strong>. Innleiðing heildstæðrar skólaþjónustu á grundvelli þrepaskipts stuðnings með áherslu á þjónustu, snemmbæran stuðning og ráðgjöf á leik- og grunnskólastigi og á frístundaheimilum.</p>
</td>
<td>
<p>Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Matsferill. </strong>Þróun og innleiðing á heildstæðu safni matstækja til að kanna kunnáttu, leikni og hæfni nemenda með hliðsjón af aðalnámskrá grunnskóla. Áhersla verður á stærðfræði og íslensku.</p>
</td>
<td>
<p>Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Málefni kennara.</strong> Áframhaldandi áhersla á nýliðun kennara, þ.m.t. kennara með sérhæfingu í stærðfræði og náttúrugreinum, kennaraspá, auk áherslu á starfsþróun kennara og annars starfsfólks skóla og starfsumhverfi.</p>
<p> </p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og háskóla-, vísinda- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Að auka gæði menntunar í leik- og grunnskólum og í starfi frístundaheimila</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Menntastefna 2030. </strong>Innleiðing á forgangsröðuðum verkefnum innan 2. áfanga menntastefnunnar – aðgerðaáætlun 2024–2027.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Fyrstu 1000 dagar barnsins – styrking leikskólastigs</strong>. Samráð við hagsmunaaðila, þjóðfundur, úttekt á námsumhverfi leikskólabarna, breytingar á viðeigandi lögum o.fl.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Mat og eftirlit</strong>. Kynning og innleiðing á niðurstöðum stefnumótunar um mat og eftirlit; ytra mat ráðuneytis, innra og ytra mat sveitarfélaga á leik- og grunnskólum og frístundastarfi; breytingar á ákvæðum laga leik- og grunnskóla og aðalnámskrám skólastiganna um mat og eftirlit o.fl.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vellíðan og farsæld í leik- og grunnskólum. Áframhaldandi áhersla á forvarnir, góðan skólabrag og innleiðingu geðræktar í starfsemi leik- og grunnskóla.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 4</strong>: Að auka gæði og aðgengi námsgagna</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Stefnumótun um aðkomu ríkisins að útgáfu námsgagna</strong>.<strong> </strong>Innleiðing á niðurstöðum skýrslu með tímasettum og kostnaðarmetnum tillögum ásamt endurskoðun laga um námsgögn.</p>
<p><strong>Aukið og opið aðgengi að vönduðum námsgögnum</strong>. Áframhaldandi þróun miðlægrar stafrænnar námsgagnaveitu, innleiðing þvert á skólastig og áframhaldandi efling Þróunarsjóðs námsgagna.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
<p> </p>
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Opinber gæðaviðmið. Birting opinberra gæðaviðmiða fyrir náms- og kennslugögn þvert á skólastig.</p>
</td>
<td>
<p>Mennta- og menningarmálaráðuneyti og Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p><strong>Stafræn námsgögn á íslensku</strong>. Áframhaldandi aukin áhersla á útgáfu stafrænna námsgagna, útgáfu námsgagna fyrir nemendur sem nota táknmál, nemendur með fjölbreyttan tungumála- og menningarlegan bakgrunn með sérstaka áherslu á stuðningsefni fyrir íslenskunám, orðaforða og hugtakaskilning.</p>
</td>
<td>
<p>Menntamálastofnun</p>
</td>
<td colspan="2">
<p>Innan ramma</p>
</td>
<td colspan="2">
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 940,1 m.kr. og lækkar um 43,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 50,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 26 m.kr. vegna millifærslu milli málaflokka.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 17,6 m.kr. og er útfærð með hlutfallslegri skiptingu niður á verkefni.</li>
</ol>
<h2>22.20 Framhaldsfræðsla og menntun óflokkuð á skólastig</h2>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið og menningar- og viðskiptaráðuneytið bera ábyrgð á almennri stefnumótun í samráði við hagsmunaaðila sem og almennri stjórnsýslu og gæðaeftirliti en starfsemi málaflokksins er í höndum Samskiptamiðstöðvar heyrnarlausra og heyrnarskertra, sjálfseignarstofnana og félaga. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/22-onnur-skolastig-og-stjornsysla-mennta-og-menningarmala/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að efla gæði og framboð íslenskukennslu fyrir fullorðna innflytjendur til að auðvelda þeim að taka virkan þátt í samfélaginu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Framkvæmd starfstengdrar íslenskufræðslu á vinnutíma. </p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun á þrepaskiptum hæfniviðmiðum námskráa í íslensku sem öðru máli. </p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti og mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Samhæfing á upplýsingum um íslenskunámskeið og öðrum möguleikum innflytjenda til að læra íslensku.</p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti, mennta- og barnamálaráðuneyti, háskóla- vísinda og nýsköpunarráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að auka ánægju útlendinga með íslenskunámskeið</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Fjölga fræðsluaðilum sem birta upplýsingar um gæðastarf og umbótaáætlanir í íslensku sem öðru máli.</p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Setja skýrar kröfur um gæði og árangur í samninga og umsóknir um styrki til að kenna íslensku. </p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið </strong><strong>3</strong>: Að auðvelda fullorðnu fólki með stutta skólagöngu að afla sér menntunar og starfsréttinda</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna að viðurkenningu á námslokum innan framhaldsfræðslu á öðru þrepi hæfniramma um íslenska menntun. </p>
</td>
<td>
<p>Fræðslumiðstöð atvinnulífsins</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Ljúka endurskoðun framhaldsfræðslukerfisins og laga um framhaldsfræðslu nr. 27/2010.</p>
</td>
<td>
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 4</strong>: Að efla þjónustu við táknmálstalandi fólk </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Tillaga til þingsályktunar um málstefnu íslensks táknmáls. Innleiðing á forgangsröðuðum verkefnum innan ályktunar. </p>
</td>
<td>
<p>Samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra</p>
</td>
<td>
<p>37,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.248,6 m.kr. og lækkar um 135,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 134,4 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 37,5 m.kr. vegna tillögu til þingsályktunar um málstefnu íslensks táknmáls. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 115 m.kr. vegna tímabundinnar fjárheimildar sem kom inn í fjárlögum 2023 vegna eflingar íslenskukennslu fyrir innflytjendur en fellur nú niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 59,6 m.kr. og er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins. </li>
</ol>
<h2>22.30 Stjórnsýsla mennta- og barnamála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum skrifstofu mennta- og barnamálaráðuneytis, en einnig falla málefni Menntamálastofnunar undir málaflokkinn. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/22-onnur-skolastig-og-stjornsysla-mennta-og-menningarmala/#:~:text=15-,22.3%20Stj%C3%B3rns%C3%BDsla%20mennta%2D%20og%20barnam%C3%A1la,-Verkefni">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.390,7 m.kr. og lækkar um 79,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 159,7 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 15 m.kr. vegna aukningar á almennu útgjaldasvigrúmi vegna breyttrar skipanar ráðuneyta.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 26 m.kr. sem skýrist af endurskipulagningu innan ráðuneytis.</li>
</ol>
Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 120,3 m.kr.Menningar- og viðskiptaráðuneytiðMennta- og barnamálaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið | Menningar- og viðskiptaráðuneytiðMennta- og barnamálaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 23 Sjúkrahúsþjónusta<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/23-sjukrahusthjonusta/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/23-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/23-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>23 Sjúkrahúsþjónusta </em>árið 2024 eru áætluð 164.752,1 m.kr. og aukast um 12.087,2 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 8,4%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 21.275 m.kr. milli ára eða sem svarar til 14,8 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/23-sjukrahusthjonusta/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>
Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda
</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/23-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>23.1 Sérhæfð sjúkrahúsþjónusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis, Landspítala (LSH) og Sjúkrahússins á Akureyri (SAk). Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/23-sjukrahusthjonusta/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur, o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla mönnun</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna áfram með þær tillögur sem enn eru í vinnslu frá vinnu fjögurra vinnuhópa frá árinu 2020, m.a. í samstarfi með Landsráði um mönnun og menntun í heilbrigðisþjónustu. Þær tillögur sem enn er unnið með eru einkum stærri tillögur sem hafa krafist mikils undirbúnings og lengri tíma.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna úr og fylgja eftir niðurstöðum viðbragðsteymis um bráðaþjónustu.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti og stofnanir sem sinna sjúkrahúsþjónustu</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Uppsteypa meðferðakjarna lýkur fyrri hluta árs 2024. Framkvæmdir við uppsteypu rannsóknahúss og bílastæðahúsa við Hringbraut ásamt klæðningu útveggja meðferðakjarna. Einnig hefjast framkvæmdir við endurhæfingardeildina við Grensás. Þá verður gert endurmat á þarfagreiningu fyrir legudeildarhús Sjúkrahússins á Akureyri.</p>
<p>Áætlað heildarumfang verkefnisins er um 210 m.kr. </p>
</td>
<td>
<p>Nýr Landspítali ehf.</p>
</td>
<td>
<p>10.531 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Sjúklingar fái heilbrigðisþjónustu á réttu þjónustustigi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna áfram að eflingu fjölþættra úrræða fyrir sjúklinga utan sérgreinasjúkrahúsa.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Að sjúklingar í brýnni þörf fái heilbrigðisþjónustu innan ásættanlegs biðtíma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Vinna að því að koma á fót samræmdum biðlistum fyrir sem flesta þætti þjónustu innan sérgreinasjúkrahúsa.</p>
</td>
<td>
<p>Embætti landlæknis, LSH og Sjúkrahúsið á Akureyri</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi vinna við útvistun þeirra verkefna sem leysa má á öðrum þjónustustigum en sérgreinasjúkrahúsum, til að auka getu sérgreinasjúkrahúsa til að anna þeim verkefnum sem þau ein geta leyst.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti, LSH, Sjúkrahúsið á Akureyri og SÍ</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 144.613,8 m.kr. og hækkar um 11.589 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 7.975,6 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 10.531 m.kr. vegna byggingar nýs Landspítala sbr. markmið nr. 1. Helstu verkefnin felast í því að ljúka við uppsteypu meðferðarkjarna og að klæða húsið að utan. Einnig að steypa upp rannsóknahúss og bílastæðahús við Hringbraut. Þá er áformað að bjóða út framkvæmdir við Endurhæfingardeildina við Grensás og að vinna að endurmati þarfagreiningar fyrir legudeild við Sjúkrahúsið á Akureyri.</li>
<li>Reiknaður raunvöxtur í veittri þjónustu innan málaflokksins er 1.756 m.kr.</li>
<li>Almennt útgjaldasvigrúm málaflokksins er 980 m.kr.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 75 m.kr. til styrkingar teymis um kynvitund og breytingar á kyneinkennum á LSH til að stytta biðtíma svo hann verði innan viðmiðunarmarka embættis landlæknis.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 995 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á rekstrartekjum.
<p> </p>
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 723 m.kr. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 565 m.kr. vegna byggingar legudeildar við Sjúkrahúsið á Akureyri. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er lækkuð tímabundið um 600 m.kr. vegna frestunar á framkvæmdum við nýja legudeild við Sjúkrahúsið á Akureyri. Aðgerðin er hluti af sértækum aðhaldsráðstöfunum. Gert er ráð fyrir að seinka framkvæmdum um eitt ár. Áfram er gert ráð fyrir undirbúningskostnaði 2024.</li>
</ol>
<h2>23.2 Almenn sjúkrahúsþjónusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisstofnana í heilbrigðisumdæmum. Landspítalinn og Sjúkrahúsið á Akureyri veita annars stigs sjúkrahúsþjónustu fyrir íbúa sem búa í heilbrigðisumdæmum höfuðborgarsvæðisins og á Norðausturlandi en allar fjárveitingar til þessara tveggja stofnana eru undir málaflokki 23.1. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/23-sjukrahusthjonusta/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efla aðgang sjúklinga að skilgreindri sérhæfðri heilbrigðisþjónustu á heilbrigðisstofnunum</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Skýra verklag um veitingu sérhæfðrar heilbrigðisþjónustu á heilbrigðisstofnunum í samstarfi heilbrigðisstofnana, Sjúkratrygginga Íslands og sérhæfðra sjúkrahúsa.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti, heilbrigðisstofnanir, Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla sérhæfða ráðgjafaþjónustu til stuðnings við fagaðila sem sinna börnum og unglingum í heimabyggð</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Skýra verklag og samvinnu annars stigs þjónustu við sérgreinasjúkrahús.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisstofnanir, Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Setja á fót fjarheilbrigðisþjónustuteymi sem veitir ráðgjöf og handleiðslu til heilbrigðisstofnana á landsvísu og tryggja þannig aðgengi að sérhæfðri þjónustu þegar við á.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisstofnanir, Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Sjúklingar komist í liðskiptaaðgerðir innan ásættanlegs biðtíma miðað við viðmið embættis landlæknis</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Eftirfylgni við innleiðingu nýs vinnulags varðandi liðskiptaaðgerðir samkvæmt niðurstöðum starfshóps frá því í mars 2022. </p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti, embætti landlæknis, Landspítali, Sjúkrahúsið á Akureyri og Heilbrigðisstofnun Vesturlands</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 15.895,4 m.kr. og lækkar um 440,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.046,5 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 800 m.kr. vegna styrkingar sjúkrasviða á landsbyggðinni. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 200 m.kr. vegna nýrrar og endurbættrar bráðamóttöku Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja.</li>
<li>Reiknaður raunvöxtur í veittri þjónustu innan málaflokksins er 214,3 m.kr.</li>
<li>Felldar eru niður 850 m.kr. af viðbótarfjárveitingu til framkvæmda við sjúkrahúsið á Selfossi vegna breytinga á verkáætlun en 704 m.kr. er hliðrað um eitt ár vegna frestunar á framkvæmdum við sjúkrahúsið.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 18 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á rekstrartekjum.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 83,1 m.kr.</li>
</ol>
<h2>23.3 Erlend sjúkrahúsþjónusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Sjúkratrygginga Íslands sem sjá um samningagerð við erlend sjúkrahús ásamt því að hafa milligöngu um greiðslur fyrir heilbrigðisþjónustu milli landa þar sem milliríkjasamningar gilda. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/23-sjukrahusthjonusta/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aðgerðir sem áður voru gerðar erlendis á grundvelli biðtímareglugerðarinnar eru framkvæmdar hérlendis</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Stytta biðlista eftir aðgerðum þjónustu með fjölgun aðgerða sem framkvæmdar eru hér á landi, bæði á vegum opinberra aðila og einkaaðila. Áætlun verði gerð um flutning aðgerða til landsins m.t.t. nýtingar bjarga hérlendis, þ.m.t. fjármagns sem nú er nýtt til þjónustu erlendis.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti og Sjúkratryggingar Íslands, sjúkrahús og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.242,9 m.kr. og hækkar um 938,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa-, gengis- og verðlagsbreytingum en þær nema 165,7 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Reiknaður raunvöxtur í veittri þjónustu innan málaflokksins er 62,8 m.kr.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 876 m.kr. til að mæta kerfislægum vexti í meðferðum og sjúkrakostnaði.</li>
</ol>Heilbrigðisráðuneytið | Heilbrigðisráðuneytið |
| 24 Heilbrigðisþjónusta utan sjúkrahúsa<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/">fjármálaáætlun.</a></p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/24-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" />
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/24-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" />
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>24 Heilbrigðisþjónusta utan sjúkrahúsa</em> árið 2024 eru áætluð 87.203,7 m.kr. og aukast um 3.035,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 3,9%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 8.662,5 m.kr. milli ára eða sem svarar til 11%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/24-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />
<h2>24.1 Heilsugæsla</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis, Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, heilsugæslusviða heilbrigðisstofnana heilbrigðisumdæma og einkarekinna heilsugæslustöðva. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að fyrir liggi miðlægir biðlistar fyrir geðheilbrigðisþjónustu heilsugæslunnar</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Aukin þjónusta í samræmi við stefnu og </p>
<p>aðgerðaáætlun í geðheilbrigðismálum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilsugæslur um allt land</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>90 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Auka geðheilbrigðisþjónustu við aldraða.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilsugæslur um allt land</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Skilvirkari þjónusta fyrir sjúklinga sem leita til heilsugæslu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Gera heilbrigðisþjónustu gagnsærri og skilvirkari.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilsugæslur um allt land</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Efla heilsueflandi móttökur innan heilsugæslunnar.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Auka þverfaglegt samstarf og teymisvinnu í heilsugæslu.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu og heilsugæslur um allt land</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aðgengilegri þjónusta fyrir sjúklinga sem leita til heilsugæslu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Lækka greiðsluþátttöku sjúklinga í heilbrigðisþjónustu.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>720 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Undirbúa opnun tveggja nýrra heilsugæslustöðva á Akureyri í samræmi við þarfagreiningu.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>550m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Undirbúa byggingu nýrrar heilsugæslustöðvar í Innri-Njarðvík.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>100m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 44.107,4 m.kr. og hækkar um 1.107,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 2.594,2 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Reiknaður raunvöxtur á veittri þjónustu innan málaflokks heilsugæslu er 700 m.kr. </li>
<li>Fjárframlög til málaflokksins hækka um 400 m.kr. til að mæta áskorunum sem felast í öldrun þjóðarinnar, vinna niður biðlista o.fl.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 150 m.kr. til að sporna við skaða af völdum ópíóða. Fjármagnið dreifist á nokkra málaflokka og verður útfært nánar á rétta fjárlagaliði við 2. umræðu fjárlaga.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 100 m.kr. til að mæta verkefnum í nýrri geðheilbrigðisstefnu.</li>
<li>Fjárframlög til málaflokksins hækka um 800 m.kr. til að lækka greiðsluþátttöku í heilbrigðisþjónustunni með áherslu á viðkvæma hópa.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 400 m.kr. vegna aukins kostnaðar við heilbrigðisskoðun sem umsækjendum um alþjóðlega vernd er skylt að gangast undir. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 142,1 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á rekstrartekjum. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 320,8 m.kr. </li>
<li>Fjárveiting til aðgerðaáætlunar í geðheilbrigðismálum lækkar um 10 m.kr. sem nemur 10% og er liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum. </li>
<li>Fjárveiting til verkefnis öldrun þjóðarinnar, vinna niður biðlista o.fl. lækkar um 40 m.kr. sem nemur 10% og er liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum.</li>
<li>Fjárveiting til að lækka greiðsluþátttöku í heilbrigðiskerfinu lækkar um 80 m.kr. sem nemur 10% og er liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins til byggingar nýrrar heilsugæslustöðvar á starfssvæði Heilsugæslustöðvarinnar á Akureyri er lækkuð um 650 m.kr. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins til byggingar nýrrar heilsugæslustöðvar á starfssvæði Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja er lækkuð um 200 m.kr.</li>
</ol>
<h2>24.2 Sérfræðiþjónusta og hjúkrun</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum sjálfstætt starfandi sérgreinalækna, tannlækna, hjúkrunarfræðinga, sálfræðinga og ljósmæðra. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Ná lykilsamningum um kaup á heilbrigðisþjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Efla ríkið sem kaupanda að heilbrigðisþjónustu til að ná lykilsamningum um kaup á heilbrigðisþjónustu.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>150 m.kr.**</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið verði að því að ná samningum við sjúkraþjálfara.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>*Verkefnið styður jafnframt við markmið 1 (verkefni 2) í málaflokki 24.3. </sup></p>
<p><sup>**Fjármagn fer til Sjúkratrygginga Íslands (málaflokkur 32.3).</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 29.224 m.kr. og hækkar um 1.367,4 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.936,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimildir málaflokksins eru auknar um 1.900 m.kr. vegna nýs samnings við sérgreinalækna. Með samningi verða viðbótargreiðslur sem sjúklingar greiddu að fullu við samningsleysi hluti samningsgreiðslna, færist þannig umtalsverður kostnaður frá sjúkratryggum til sjúkratrygginga. Þá er í samningnum kveðið á ýmis samstarfsverkefni sem ætlað er að efla þjónustu við sjúklinga og tryggja að starfsemi sérgreinalækna endurspegli öra þróun læknavísinda.</li>
<li>Reiknaður raunvöxtur á veittri þjónustu innan málaflokksins er 518,1 m.kr. </li>
<li>Felldar eru niður 1.050 m.kr. heimildir vegna tímabundinna aðgerða til að stytta biðlista eftir aðgerðum.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins er 0,7 m.kr.</li>
</ol>
<h2>24.3 Sjúkraþjálfun, iðjuþjálfun og talþjálfun</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum sjúkraþjálfara, iðjuþjálfa og talmeinafræðinga. Einnig fellur Heyrnar- og talmeinastöð Íslands undir málaflokkinn. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Biðtími eftir þjónustu sjúkraþjálfara er <30 dagar samkvæmt miðlægum biðlista</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið verði að miðlægum biðlista fyrir sjúkraþjálfun til að ná yfirsýn yfir biðtíma. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Embætti landlæknis og Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 9.389 m.kr. og hækkar um 149 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 687 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Reiknaður raunvöxtur á veittri þjónustu innan málaflokksins er 154,4 m.kr.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins eykst um 10 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á rekstrartekjum.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins er 15,4 m.kr.</li>
</ol>
<h2>24.4 Sjúkraflutningar</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum rekstraraðila sem starfa samkvæmt samningum við Sjúkratryggingar Íslands. Auk þess heyra réttindagreiðslur sjúkratrygginga til sjúkraflutninga og ferða innan lands til málaflokksins. Nánar er fjallað um málaflokkinn í<a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/24-heilbrigdisthjonusta-utan-sjukrahusa/"> <span style="text-decoration: underline;">fjármálaáætlun</span></a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins. </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Skjótari viðbrögð við bráðaútköllum í dreifbýli</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurskipuleggja bráðaþjónustu og sjúkraflutninga samkvæmt aðgerðaáætlun til ársins 2025 og tillögum viðbragðsteymis 2022.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti, LSH, heilbrigðistofnanir og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Betri faglegur stuðningur á vettvangi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Ljúka innleiðingu samræmdrar rafrænnar skráningar í sjúkrabílum. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Embætti landlæknis og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna að endurskoðun námskrár sjúkraflutninganáms m.t.t. flutnings þess inn í almenna skólakerfið.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti, mennta- og barnamálaráðuneyti, embætti landlæknis og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Auka þjálfunarmöguleika sjúkraflutningafólks í dreifbýli hjá stærri sjúkraflutningsaðilum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>LSH, embætti landlæknis og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Tryggja faglegan sérhæfðan stuðning á vettvangi með fjarheilbrigðislausnum. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>LSH, embætti landlæknis og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aukin þjónusta á vettvangi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna að samræmingu á málefnum vettvangsliða á landsvísu, sér í lagi í dreifðari eða einangraðri byggðum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og sjúkraflutningsaðilar</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.482,4 m.kr. og hækkar um 411,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 409,8 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 380 m.kr. vegna aukins umfangs í sjúkraflutningum og breytts vinnufyrirkomulags í kjölfar betri vinnutíma í vaktavinnu.</li>
<li>Reiknaður raunvöxtur í málaflokknum er 67,3 m.kr.</li>
</ol>
<p>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins er 61,7 m.kr.</p>Heilbrigðisráðuneytið | Heilbrigðisráðuneytið |
| 25 Hjúkrunar- og endurhæfingarþjónusta<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/25-hjukrunar-og-endurhaefingarrymi/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/25-0%20-%20Copy%20(1).png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/25-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" />Heildargjöld málefnasviðs <em>25 Hjúkrunar- og endurhæfingarþjónusta</em> árið 2024 eru áætluð 79.397,5 m.kr. og lækka um 3.124,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 4,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 2.278,7 m.kr. milli ára eða sem svarar til 3,0%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/25-hjukrunar-og-endurhaefingarrymi/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/25-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />
<h2>25.10 Hjúkrunar-, dvalar- og dagdvalarrými</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum sjálfseignarstofnana, sveitarfélaga, hlutafélaga og heilbrigðisstofnana. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/25-hjukrunar-og-endurhaefingarrymi/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Biðtími eftir hjúkrunarrýmum verði undir 90 dögum </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Halda áfram byggingu hjúkrunarrýma sem taka á í notkun á næstu árum, sbr. framkvæmdaáætlun.*<br />
**</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>-5.158 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Bæta framsetningu biðlista eftir hjúkrunarrýmum og verklag færni- og heilsumats til einföldunar fyrir notendur og skjólstæðinga.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Áætlað heildarumfang verkefnisins er 23.667 m.kr. og gert er ráð fyrir að byggingu allra rýmanna verði lokið árið 2028.<br />
** Fjárveitingar til verkefna geta verið breytilegar á milli ára. Sem dæmi getur lækkun fjárveitingar endurspeglað að tímabundin fjárveiting fellur niður, eða lækkun í samræmi við áætlun eins og endurspeglast í fjármálaáætlun.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 72.210,9 m.kr. og lækkar um 2.893,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 4.891,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 2.200 m.kr. til reksturs nýrra hjúkrunarrýma sem eru á framkvæmdaáætlun um byggingu hjúkrunarrýma, sbr. markmið nr. 1.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 5.157,6 m.kr. til framkvæmdaáætlunar í uppbyggingu hjúkrunarrýma, sbr. markmið nr. 1. Lækkunin er í samræmi við áætlanir líkt og endurspeglast í fjármálaáætlun og er uppsafnað fjármagn að fjárhæð 10,5 ma.kr. nýtt til áframhaldandi uppbyggingar.</li>
<li>Almennt útgjaldasvigrúm er 72 m.kr. eftir 18 m.kr. lækkun vegna sértækra aðhaldsráðstafana sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 190 m.kr. til þess að fjárveiting til Framkvæmdasjóðs aldraðra samsvari áætluðum tekjum af gjaldi í sjóðinn. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er hækkuð um 105,7 m.kr. vegna breytinga á rekstrartekjuáætlun heilbrigðisstofnana á landsbyggðinni.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 303,7 m.kr. vegna sértækra aðhaldsráðstafana sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028. </li>
</ol>
<h2>25.20 Endurhæfingarþjónusta</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er m.a. í höndum Reykjalundar, Heilsustofnunar Náttúrulækningafélags Íslands og annarra endurhæfingarstofnana auk SÁÁ. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/25-hjukrunar-og-endurhaefingarrymi/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins. </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Samfella í endurhæfingarþjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Einn biðlisti eftir endurhæfingarúrræðum í stað margra</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Samþætt tilvísanakerfi í endurhæfingu</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p> </p>
<p><strong>Markmið 2</strong>: Bætt þjónusta við notendur endurhæfingarþjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Árangursmarkmið og framvinda skráð milli úrræða og samfellt þjónustuferli</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.186,6 m.kr. og lækkar um 231 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 511,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 198 m.kr. vegna tímabundinna framlaga til SÁÁ, Samhjálpar og til vinnu gegn fíknisjúkdómum sem Alþingi veitti í eitt ár.</li>
<li>Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 0,2 m.kr. og er útfært á varasjóð málaflokksins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 32,8 m.kr. vegna sértækra aðhaldsráðstafana, sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028. </li>
</ol>Heilbrigðisráðuneytið | Heilbrigðisráðuneytið |
| 26 Lyf og lækningavörur<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/26-lyf-og-laekningavorur/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/26-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/26-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2022–2023" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>26 Lyf og lækningavörur</em> árið 2024 eru áætluð 41.297,8 m.kr. og aukast um 2.493,4 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 6,8%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 4.783,6 m.kr. milli ára eða sem svarar til 13,1 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/26-lyf-og-laekningavorur/">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/26-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>26.1 Lyf </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis, Landspítala, Lyfjastofnunar og Sjúkratrygginga Íslands. Embætti landlæknis sér um eftirlit með lyfjaávísunum. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/26-lyf-og-laekningavorur/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bætt geðheilsa með því að vinna gegn mis- og ofnotkun geð- og verkjalyfja</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Ljúka innleiðingu reglugerða sem tengjast nýjum lyfjalögum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Ljúka gerð lyfjalista fyrir heilbrigðisstofnanir og heilsugæslu og innleiðingu þeirra.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin gæði</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiða aukna lyfjafræðilega þjónustu í samræmi við niðurstöður tilraunaverkefna og tillögur hvítbókar. </p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Rafvæðing til lækkunar á lyfjakostnaði</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Halda áfram innleiðingu á miðlægu lyfjakorti*. </p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og embætti landlæknis</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið 2.</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 33.588,5 m.kr. og hækkar um 2.246,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.784,3 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 1.343 m.kr. til að mæta auknum kostnaði í almennum lyfjum sem er til kominn vegna lýðfræðilegra þátta (öldrun þjóðarinnar) og aukningar í ákveðnum lyfjaflokkum.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 500 m.kr. til að mæta kostnaði við upptöku nýrra leyfisskyldra lyfja.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 590,8 m.kr. til að mæta kerfislægum vexti í kostnaði vegna lyfja. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins er 187,2 m.kr. </li>
</ol>
<h2>26.20 Lækningatæki</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis og Lyfjastofnunar sem annast eftirlit með lækningatækjum. Engin útgjöld eru reikningsfærð á fjárlagalið málaflokksins en markmið var sett fyrir málaflokkinn í fjármálaáætlun 2024–2028.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Tryggja að ný tækni og nýjar aðferðir, sem fjármagnaðar eru af hinu opinbera, leiði til besta mögulegs árangurs fyrir sjúklinga og samfélagið</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiða heilbrigðistæknimat (HTA).</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og Lyfjastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<h2>26.30 Hjálpartæki</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Sjúkratrygginga Íslands sem sjá að mestu um úthlutun hjálpartækja.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2023 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2022. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Einfalda aðgang fólks að hjálpartækjum og tryggja jafnræði við notkun þeirra</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Skoða aukna aðkomu heilsugæslu að vali og ráðgjöf vegna hjálpartækja.</p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu og Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Bæta aðgang að heildstæðum upplýsingum um hjálpartæki</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Bæta upplýsingar um hjálpartæki á vefsíðu Sjúkratrygginga Íslands til fagaðila og einstaklinga.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.709,7 m.kr. og hækkar um 246,8 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 505,9 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 239,1 m.kr. til að mæta kerfislægum vexti í notkun hjálpartækja.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 7,7 m.kr. vegna flutnings verkefnis um augnsmíði milli ráðuneyta.</li>
</ol>Heilbrigðisráðuneytið | Heilbrigðisráðuneytið |
| 27 Örorka og málefni fatlaðs fólks<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð félags- og vinnumarkaðsráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra. Það skiptist í fimm málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/27-ororka-og-malefni-fatlads-folks-/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/27-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/27-2.png" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 27 Örorka og málefni fatlaðs fólks árið 2024 eru áætluð 107.072,9 m.kr. og lækka um 389,8 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 0,4%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 6.533,7 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 6,5%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/27-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>27.1 Bætur samkvæmt lögum um almannatryggingar</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar en stofnunin sér um framkvæmd og ábyrgð greiðslna samkvæmt lögum um almannatryggingar. Þær greiðslur eru eftirfarandi: Örorkulífeyrir, aldurstengd örorkuuppbót, tekjutrygging örorkulífeyris, vasapeningar örorkulífeyrisþega og örorkustyrkur. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/27-ororka-og-malefni-fatlads-folks-/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Einfaldara og sveigjanlegra greiðslukerfi almannatrygginga vegna mismikillar starfsgetu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiðing frumvarps til laga um breytingar á greiðslukerfi almannatrygginga vegna einstaklinga með mismikla virknigetu.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjárveiting í málaflokki 32.4*</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Koma í veg fyrir víxlverkanir í samspili örorkulífeyris almannatrygginga og örorkulífeyris lífeyrissjóða.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti og fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Minnka nýgengi örorku og jafna kynjadreifingu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiða nýtt matskerfi sem greinir tímanlega þjónustuþörf einstaklinga sem misst hafa getu til virkni með tilliti til líkamlegra, sálfræðilegra og félagslegra þátta og þannig fyrirbyggja ótímabært brotthvarf af vinnumarkaði og auka líkur á atvinnuþátttöku.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjárveiting í málaflokki 32.4*</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aukin áhersla verði lögð á getu einstaklinga til þátttöku á vinnumarkaði og jafna kynjadreifingu </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiðing frumvarps til laga um nýtt greiðslukerfi almannatrygginga vegna mismikillar virknigetu þar sem m.a. verði tryggt að hvatar greiðslukerfisins styðji við möguleika til atvinnuþátttöku.*</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjárveiting í málaflokki 32.4*</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Stjórnsýsla félagsmála fellur undir málaflokk 32.4 og er gert ráð fyrir 270 m.kr. fjármögnun á undirbúningi og innleiðingu vegna heildarendurskoðunar örorkulífeyriskerfisins þar. Verkefnið snýr bæði að greiðslum til fólks með örorku og mismikla virknigetu, sem og endurskoðun á mats- og þjónustukerfum örorku og starfsendurhæfingar.</sup></p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 62.166,1 m.kr. og lækkar um 1.223 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 4.355,7 m.kr.
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins..</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 1.477 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 2.700 m.kr. vegna minna nýgengis örorku á árunum 2022–2023.</li>
<li>Málaflokkurinn er undanþegin aðhaldskröfu.</li>
</ol>
<h2>27.2 Bætur samkvæmt lögum um félagslega aðstoð</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar en stofnunin sér um framkvæmd og ábyrgð greiðslna samkvæmt lögum um félagslega aðstoð og lögum um almannatryggingar. Þær greiðslur eru eftirfarandi: Endurhæfingarlífeyrir, heimilisuppbót og aðrar uppbætur á örorkulífeyri, styrkir vegna bifreiðakostnaðar og barnalífeyrir vegna barna öryrkja. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/27-ororka-og-malefni-fatlads-folks-/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Auka áherslu á starfsendurhæfingu og jafna kynjadreifingu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Kannaðir verði möguleikar einstaklinga til að auka möguleika til virkni á vinnumarkaði með starfsendurhæfingu áður en kemur til mats á varanlegri örorku.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Bæta stuðning við verst setta einstaklinga í hópi öryrkja</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleitt verði frumvarp til laga um breytingar á greiðslukerfi almannatrygginga vegna mismikillar getu til virkni á vinnumarkaði sem leitt geti til bættra kjara tekjulágra einstaklinga.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjárveiting í málaflokki 32.4*</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Lagt verði fram frumvarp til laga um félagslegan viðbótarstuðning til einstaklinga sem ekki hafa áunnið sér full réttindi í almannatryggingum á Íslandi.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Stjórnsýsla félagsmála fellur undir málaflokk 32.4 og er gert ráð fyrir 270 m.kr. fjármögnun á undirbúningi og innleiðingu vegna heildarendurskoðunar örorkulífeyriskerfisins þar. Verkefnið snýr bæði að greiðslum til fólks með örorku og mismikla virknigetu, sem og endurskoðun á mats- og þjónustukerfum örorku og starfsendurhæfingar.<br />
</sup></p>
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 35.873,7 m.kr. og lækkar um 36 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 2.512,1 m.kr.
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 664 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 700 m.kr. vegna minna nýgengis örorku á árunum 2022–2023.</li>
<li>Málaflokkurinn er undanþeginn aðhaldskröfu.</li>
</ol>
<h2>27.3 Málefni fatlaðs fólks</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins snýr að almennri og sértækri þjónustu við fatlað fólk samkvæmt lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir, nr. 38/2018. Almenn þjónusta er veitt af sveitarfélögum sem bera ábyrgð á framkvæmd og skipulagi þjónustu við fatlað fólk. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/27-ororka-og-malefni-fatlads-folks-/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að veitt verði öryggisþjónusta í samræmi við gildandi lög og alþjóðlega viðurkennda mannréttindasamninga</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið að gerð aðgerðaáætlunar í kjölfar stefnumótunar.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið að undirbúningi byggingar sérhæfðs húsnæðis.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Að nýsköpun og tækni tryggi aðgengi fatlaðs fólks að upplýsingasamfélaginu og auki þannig möguleika þess til sjálfstæðs lífs</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fötluðu fólki og talsmönnum þess verði tryggt aðgengi að rafrænum upplýsingum, þ.m.t. upplýsingagáttum hins opinbera, með rafrænum skilríkjum.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.550,2 m.kr. og hækkar um 207,2 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 31,5 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 205 m.kr. vegna NPA-samninga. </li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 37 m.kr. af útgjaldasvigrúmi félags- og vinnumarkaðsráðuneytis til að styrkja þjónustu Réttindagæslu fatlaðs fólks. </li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 39,7 m.kr.</li>
</ol>
<h2>27.4 Aðrar örorkugreiðslur</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar en stofnunin sér um framkvæmd og ábyrgð greiðslna samkvæmt lögum um almannatryggingar. Greiðslur sem falla undir málaflokkinn eru aðrar ótaldar greiðslur vegna örorku eins og greiðslur vegna vottorða, vaxta o.fl. Eðli málaflokksins er með þeim hætti að ekki eru sett markmið eða mælikvarðar um árangur.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 349,9 m.kr. og hækkar um 10 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 24,2 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 10 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks.</li>
<li>Málaflokkurinn er undanþeginn aðhaldskröfu. </li>
</ol>
<h2>27.5 Jöfnun á örorkubyrði almennra lífeyrissjóða</h2>
<p>Undir þennan málaflokk heyrir jöfnun á örorkubyrði lífeyrissjóða en fjárframlög hafa verið veitt úr ríkissjóði til að jafna og lækka mismunandi örorkubyrði lífeyrissjóða. Lög nr. 113/1990, um tryggingagjald, kveða á um að 0,325% af gjaldstofni tryggingagjalds skuli renna til þessa. Eðli málaflokksins er með þeim hætti að ekki verður fjallað um markmið og aðgerðir varðandi starfsemi hans.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.133 m.kr. og hækkar um 652 m.kr. frá gildandi fjárlögum í samræmi við fyrirliggjandi tekjuáætlun. Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>Fjármála- og efnahagsráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið | Fjármála- og efnahagsráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið |
| 28 Málefni aldraðra<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð félags- og vinnumarkaðsráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/28-malefni-aldradra/">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/28-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/28-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 28 Málefni aldraðra árið 2024 eru áætluð 122.445,4 m.kr. og lækka um 1.171 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 7.428,1 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 6,5%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Útgjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/28-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>28.1 Bætur samkvæmt lögum um almannatryggingar, lífeyrir aldraðra</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar sem annast framkvæmd með greiðslum samkvæmt lögum um almannatryggingar, en það eru greiðslur ellilífeyris og vasapenings ellilífeyrisþega. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/28-malefni-aldradra/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p style="text-align: center;"><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Hækka heildartekjur ellilífeyrisþega og jafna kynjadreifingu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna úr tillögum starfshóps um afkomuöryggi eldra fólks, aukinn sveigjanleika í starfslokum og úrbætur í húsnæðismálum í því skyni að bæta fjárhagslega stöðu aldraðra.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p style="text-align: center;">Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left; width: 522px;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukin atvinnuþátttaka aldraðra</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna úr tillögum starfshóps um afkomuöryggi eldra fólks, aukinn sveigjanleika í starfslokum og úrbætur í húsnæðismálum í því skyni að gera öldruðum í auknum mæli kleift að vera þátttakendur á vinnumarkaði.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p style="text-align: center;">Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Auka stuðning við aldraða sem lakast standa </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna úr tillögum starfshóps um afkomuöryggi eldra fólks, aukinn sveigjanleika í starfslokum og úrbætur í húsnæðismálum í því skyni að bæta efnahagslega og félagslega stöðu þeirra sem lakast standa.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p style="text-align: center;">Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left; width: 217px;"> </td>
<td style="text-align: left; width: 177px;"> </td>
<td style="text-align: left; width: 127px;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 112.139,2 m.kr. og lækkar um 1.429 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 7.885,1 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 3.171 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 4.600 m.kr. vegna aukinna tekna ellilífeyrisþega á undanförnum árum.</li>
<li>Málaflokkurinn er undanþeginn aðhaldskröfu.</li>
</ol>
<h2>28.2 Bætur samkvæmt lögum um félagslega aðstoð, öldrun </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar sem ber ábyrgð á framkvæmd greiðslna málaflokksins. Samkvæmt lögum um félagslega aðstoð er heimilt að greiða ýmiss konar styrki og uppbætur eins og heimilisuppbót, uppbót á lífeyri vegna tiltekins kostnaðar lífeyrisþega og uppbætur og styrki vegna bifreiðakaupa og reksturs bifreiða. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/28-malefni-aldradra/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri en eðli málaflokksins er með þeim hætti að ekki eru gerð markmið eða mælikvarðar um árangur.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 9.781,3 m.kr. og hækkar um 258 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 678,3 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 258 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks.</li>
<li>Málaflokkurinn er undanþeginn aðhaldskröfu.</li>
</ol>
<h2>28.3 Þjónusta við aldraða og aðrar greiðslur </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Tryggingastofnunar sem ber ábyrgð á framkvæmd greiðslna málaflokksins. Undir málaflokkinn falla greiðslur samkvæmt lögum um eftirlaun til aldraðra, nr. 113/1994, og lög um <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/28-malefni-aldradra/">félagslegan</a> viðbótarstuðning við aldraða, nr. 74/2020. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/28-malefni-aldradra/">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, en starfsemi málaflokksins er þess eðlis að ekki eru gerð markmið og mælikvarðar um árangur.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 524,9 m.kr. og er óbreytt frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 35,7 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið | Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið |
| 29 Fjölskyldumál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð félags- og vinnumarkaðsráðherra að undanskildum bótum vegna veikinda og slysa er heyra undir heilbrigðisráðherra, barnabótum sem heyra undir fjármála- og efnahagsráðherra, Barna- og fjölskyldustofu og Ráðgjafar- og greiningarstöð sem heyra undir mennta- og barnamálaráðherra, auk laga um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna og umboðsmanns barna sem heyrir undir forsætisráðherra. Auk þess fellur Innheimtustofnun sveitarfélaga og greiðsla meðlaga samkvæmt lögum nr. 76/2003 undir málaflokkinn en þessi verkefni heyra nú undir dómsmálaráðherra. Málefnasviðið skiptist í sjö málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun.</a></p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/29-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<p> </p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/29-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 29 Fjölskyldumál árið 2024 eru áætluð 62.913,5 m.kr. og aukast um 3.192,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 5,5%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 4.599,2 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 7,9%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Útgjöld ríkissjóðs. </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/29-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<p> </p>
<h2>29.1 Barnabætur </h2>
<p>Málaflokkurinn tekur til barnabóta sem eru tekjutengdar bætur sem greiddar eru með börnum yngri en 18 ára. Fjárhæð barnabóta ræðst af fjölda og aldri barna á heimili, hjúskaparstöðu foreldra og tekjum þeirra. Barnabætur eru tekjutengdar til að ná því fram að stuðningur barnabóta sé mestur hjá þeim fjölskyldum sem þurfa mest á stuðningi að halda en meginmarkmið barnabóta er að vinna gegn fátækt barna. Barnabætur byggjast á A-lið 68. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og annast Skatturinn umsýslu barnabóta. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Auka stuðning við tekjulága foreldra</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Skerðingar verða minni og fjárhæðir barnabóta hækka.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Eitt skerðingarhlutfall verður með börnum óháð hjúskaparstöðu og mun einnig taka til skerðingarhlutfalls með börnum yngri en sjö ára.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Gagnsætt og fyrirsjáanlegt barnabótakerfi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Unnið verður að upptöku samtímabarnabóta sem miðar við að biðtími barnabóta verði aldrei lengri en fjórir mánuði.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 16.000 m.kr. og hækkar um 1.435 m.kr. frá gildandi fjárlögum. Hækkunin er seinni liður í stuðningi stjórnvalda vegna kjarasamninga á almennum markaði en fyrri liðurinn kom til framkvæmdar í fjárlögum ársins 2023.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins.</p>
<p> </p>
<h2>29.2 Fæðingarorlof </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Fæðingarorlofssjóðs sem er í vörslu Vinnumálastofnunar. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Jöfn nýting foreldra á fæðingarorlofi</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Litið verður til mats á mánaðarlegri hámarksgreiðslu úr Fæðingarorlofssjóði til foreldra í fæðingarorlofi, í tengslum við stuðning stjórnvalda vegna kjarasamninga á almennum vinnumarkaði í desember 2022. </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 24.054,7 m.kr. og lækkar um 1.003,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 49 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<p> </p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 1.000 m.kr. Til grundvallar er litið til spár um fæðingar barna á næstu árum og raunútgjalda 2022 og 2023.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 3,9 m.kr.</li>
</ol>
<p> </p>
<h2>29.3 Bætur samkvæmt lögum um félagslega aðstoð, fjölskyldur </h2>
<p>Málaflokkurinn tekur til greiðslna samkvæmt lögum nr. 99/2007, um félagslega aðstoð. Um er að ræða heimildargreiðslur sem eru háðar mati hverju sinni. Málaflokkurinn tekur einnig til mæðra- og feðralauna og endurgreiðslu umtalsverðs kostnaðar við læknishjálp og lyf. Tryggingastofnun annast framkvæmd málaflokksins. Ekki eru sett markmið eða mælikvarðar um árangur í málaflokknum.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 607,7 m.kr. og hækkar um 14 m.kr. frá gildandi fjárlögum til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks, að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 48,5 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p> </p>
<h2>29.4 Annar stuðningur við fjölskyldur og börn </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum umboðsmanns skuldara, Ráðgjafar- og greiningarstöðvar, Þjónustu- og þekkingarmiðstöðvar fyrir blinda, sjónskerta og einstaklinga með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, Barna- og fjölskyldustofu, umboðsmanns barna og Innheimtustofnunar sveitarfélaga. Auk þess falla lög um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna, meðlög, sorgarleyfi og greiðslur til stuðnings fjölskyldum langveikra eða alvarlega fatlaðra barna undir málaflokkinn. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Bætt lífsgæði eldra fólks</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><a href="http://www.gottadeldast.is/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Verkefnið Gott að eldast, </a>sbr. <a href="https://www.althingi.is/altext/153/s/1761.html" target="_blank" rel="noreferrer noopener">þingsályktun um aðgerðaáætlun um þjónustu við eldra fólk fyrir árin 2023–2027</a> sem samþykkt var á 153. löggjafarþingi 2022–2023. Sjá <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/lif-og-heilsa/oldrunarmal/gott-ad-eldast/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">www.gottadeldast.is</a>.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti og heilbrigðisráðuneyti </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Stigskipt þjónusta fyrir börn og fjölskyldur endurskipulögð</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Innleiða lög um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framfylgja þingsályktun, stefnu og aðgerðaáætlun um barnvænt Ísland; framkvæmd Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna að þróun og innleiðingu mælaborðs sem ætlað er að tryggja betri yfirsýn yfir velferð barna.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna að aðgerðum þar sem leitast verður við að koma í veg fyrir og grípa inn í ofbeldi meðal barna.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Mennta- og barnamálaráðuneyti og </p>
<p>Barna- og fjölskyldustofa</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>75 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Ásættanlegur biðtími fyrir þjónustu fyrir börn </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Sérstakar aðgerðir til að bregðast við löngum biðtíma eftir þjónustu fyrir börn.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Barna- og fjölskyldustofa og Ráðgjafar- og greiningastöð</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 14.100,3 m.kr. og hækkar um 680,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 853,2 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 400 m.kr. hjá mennta- og barnamálaráðuneyti vegna áframhaldandi stuðnings við úrræði í tengslum við móttöku flóttabarna.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 75 m.kr. hjá mennta- og barnamálaráðuneyti vegna aðgerða þar sem leitast verður við að koma í veg fyrir og grípa inn í ofbeldi meðal barna.
</li>
<li>Útgjaldasvigrúm málaflokksins er aukið um 210 m.kr. hjá félags- og vinnumarkaðsráðuneyti til að standa straum af samningum vegna öryggisvistunar ósakhæfra einstaklinga, sbr. markmið nr. 1 í málaflokki 27.3.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 545 m.kr. til að mæta afskrifuðum meðlagskröfum sem falla undir dómsmálaráðuneytið.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 101 m.kr. til að mæta áætlaðri lýðfræðilegri fjölgun fólks vegna umönnunargreiðslna samkvæmt lögum um félagslega aðstoð.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 14,8 m.kr. vegna ráðstöfunar af útgjaldasvigrúmi félags- og vinnumarkaðsráðuneytis.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 22,6 m.kr. vegna hækkunar á sértekjum sem hækka um sömu fjárhæð.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar í heild um 375,8 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Þar af eru 337,8 m.kr. hjá mennta- og barnamálaráðuneyti vegna stuðnings við úrræði í tengslum við móttöku flóttabarna, 17 m.kr. vegna réttindagæslu barna hjá umboðsmanni barna og 21 m.kr. hjá félags- og vinnumarkaðsráðuneyti.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 30 m.kr. hjá mennta- og barnamálaráðuneyti vegna millifærslu milli málefnasviða.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 7,7 m.kr. vegna flutnings verkefna frá félags- og vinnumarkaðsráðuneyti til heilbrigðisráðuneytis.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 281,7 m.kr. og er útfært með hlutfallslegri skiptingu niður á stofnanir og verkefni málaflokks.
</li>
</ol>
<h2>29.5 Bætur til eftirlifenda</h2>
<p>Málaflokkurinn tekur til barnalífeyris vegna andláts foreldris samkvæmt lögum um almannatryggingar. Þá tekur málaflokkurinn til maka- og umönnunarbóta, dánarbóta og barnalífeyris vegna menntunar samkvæmt lögum um félagslega aðstoð en þar er um að ræða heimildargreiðslur sem eru háðar mati hverju sinni. Tryggingastofnun annast framkvæmd málaflokksins. Ekki eru sett markmið eða mælikvarðar um árangur í málaflokknum.</p>
<p> </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 562,5 m.kr. og er óbreytt frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 39,4 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p> </p>
<h2>29.6 Bætur vegna veikinda og slysa </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Sjúkratrygginga Íslands. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2023</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Auka tryggingavernd þeirra sem sinna umönnunarstörfum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Meta hvort fjölgun er á umsóknum eða samþykktarhlutfalli og meta hvort grípa þurfi til ráðstafana vegna lagabreytinganna.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og Sjúkratryggingar Íslands</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla úrbætur og forvarnir vegna atvinnusjúkdóma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinna að nánari gagnasöfnun.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 2.874 m.kr. og hækkar um 3,3 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 194,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<p> </p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 4 m.kr. vegna sambærilegra breytinga á sértekjum.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 0,7 m.kr.
</li>
</ol>
<h2>29.7 Málefni innflytjenda og flóttafólks </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum félags- og vinnumarkaðsráðuneytisins. Einnig falla endurgreiðslur til sveitarfélaga vegna 15. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga undir málaflokkinn og eru þær greiðslur á ábyrgð félags- og vinnumarkaðsráðuneytis. Endurgreiðslur til sveitarfélaga vegna 15. gr. barnaverndarlaga falla undir málaflokkinn en greiðslurnar eru á ábyrgð mennta- og barnamálaráðuneytis. Enn fremur sinnir Vinnumálastofnun nú verkefnum vegna flóttafólks sem áður voru hjá Fjölmenningarsetri en þessar tvær stofnanir voru sameinaðar í apríl 2023. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/29-fjolskyldumal/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukin tækifæri flóttafólks til félagslegrar þátttöku og virkni í íslensku samfélagi </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun býður þeim sem hlýtur vernd upp á samfélagsfræðslu</p>
<p> </p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun býður þeim sem hlýtur vernd upp á íslenskunámskeið.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>120 m.kr.*</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun býður þeim sem ekki eru virkir á vinnumarkaði upp á vinnumarkaðsúrræði. Hagstofan skráir tölur um atvinnuþátttöku.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Hækkandi hlutfall flóttafólks í samræmdri móttöku </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Framlengja samninga um samræmda móttöku við þau sveitarfélög sem eru með gildandi samning</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun og félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma**</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjölga hámarksfjölda notenda í samningum um samræmda móttöku hjá þeim sveitarfélögum sem eru með gildandi samning.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun og félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>900 m.kr.**</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjölga sveitarfélögum sem gera samninga um samræmda móttöku.</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Vinnumálastofnun og félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma**</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Fjárheimild til að standa straum af íslenskunámskeiðum fyrir innflytjendur og flóttafólk fellur undir málaflokk 30.1 hjá Vinnumálastofnun</sup></p>
<p><sup>** Fjárheimild til að efla samræmda móttöku flóttafólks á við allar aðgerðir sem falla undir markmið nr. 2.</sup> </p>
<p> </p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.714,3 m.kr. og hækkar um 2.063,2 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 222,6 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<p> </p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 1.850 m.kr. til að standa straum af auknum endurgreiðslum til sveitarfélaga vegna 15. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991. Samhliða er felld niður tímabundin heimild að fjárhæð 500 m.kr.
</li>
<li> Fjárheimild málaflokksins er aukin um 900 m.kr. til að efla samræmda móttöku flóttafólks hjá sveitarfélögum. Samhliða er felld niður tímabundin heimild að fjárhæð 350 m.kr.
</li>
<li> Fjárheimild málaflokksins lækkar um 175 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður.
</li>
<li> Fjárheimild málaflokksins lækkar um 125,1 m.kr. vegna sameiningar Fjölmenningarseturs og Vinnumálastofnunar í apríl 2023. Fjárheimild flyst til Vinnumálastofnunar.
</li>
<li> Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 36,7 m.kr. og er hlutfallslega skipting útfærð niður á stofnanir og verkefni málaflokks.
</li>
</ol>Félags- og vinnumarkaðsráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytiðForsætisráðuneytiðMennta- og barnamálaráðuneytiðHeilbrigðisráðuneytiðDómsmálaráðuneytið | Félags- og vinnumarkaðsráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytiðForsætisráðuneytiðMennta- og barnamálaráðuneytiðHeilbrigðisráðuneytiðDómsmálaráðuneytið |
| 30 Vinnumarkaður og atvinnuleysi <h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð félags- og vinnumarkaðsráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/30-vinnumarkadur-og-atvinnuleysi/" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/30-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Ffjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/30-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 30 Vinnumarkaður og atvinnuleysi árið 2024 eru áætluð 44.194,9 m.kr. og aukast um 3.655,3 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 9,5%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 5.734,8 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 14,9%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Útgjöld ríkissjóðs.</p>
<p> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/30-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" />
<h2>30.1 Vinnumál og atvinnuleysi</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum Vinnumálastofnunar, Atvinnuleysistryggingasjóðs og Ábyrgðasjóðs launa. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/30-vinnumarkadur-og-atvinnuleysi/" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td data-celllook="65793">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Að draga úr fjarveru á vinnumarkaði </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Efling gagnreyndra aðferða í samvinnu við önnur þjónustukerfi við að aðstoða langtímaatvinnuleitendur við að fá starf eða viðeigandi úrræði.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Skimun fyrir áhættuþáttum vegna langtímaatvinnuleysis meðal nýskráðra og verklag byggt á niðurstöðum skimunar.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleiðing og efling stafrænna lausna og ráðgjöf í þjónustu við þjónustuþega.</p>
</td>
<td>
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td data-celllook="256">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Efla stuðningsúrræði fyrir einstaklinga með skerta starfsgetu í tengslum við þátttöku þeirra á vinnumarkaði</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Einstaklingsmiðaður stuðningur við starfsleit – Individual placement and support (IPS) – verkefni fyrir unga atvinnuleitendur með skerta starfsgetu/vinnumarkaðshæfni.</p>
</td>
<td>
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Efld stuðningsúrræði fyrir fólk með skerta starfsgetu í tengslum við þátttöku á vinnumarkaði.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Vinnumálastofnun</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>153 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td data-celllook="0"> </td>
<td data-celllook="0"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 42.449 m.kr. og hækkar um 3.959,9 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.954,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 4.709 m.kr. í samræmi við uppfærða þjóðhagsspá með tilliti til breytinga á atvinnuleysi og mannfjölda á vinnufærum aldri
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til tveggja ára um 330 m.kr. vegna fjölgunar stöðugilda hjá Vinnumálastofnun vegna aðstoðar við atvinnuleit og virkni fyrir flóttafólk sem fengið hefur samþykkta umsókn um alþjóðlega vernd.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 153 m.kr. vegna vinnumarkaðsúrræða fyrir fólk með skerta starfsgetu í tengslum við þátttöku á vinnumarkaði.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 125,1 m.kr. vegna sameiningar Fjölmenningarseturs og Vinnumálastofnunar í apríl 2023. Fjárheimild flyst til Vinnumálastofnunar.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin tímabundið til tveggja ára um 120 m.kr. vegna íslenskunámskeiða fyrir flóttafólk.
</li>
</ol>
<ol>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 43 m.kr. vegna ráðstöfunar af útgjaldasvigrúmi félags- og vinnumarkaðsráðuneytis.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 30,5 m.kr. vegna starfsendurhæfingasjóða.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 685 m.kr. vegna tímabundinnar fjárheimildar vegna heimsfaraldurs kórónuveiru sem fellur niður. Samhliða lækka sértekjur Vinnumálastofnunar um sömu upphæð.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 197,7 m.kr.
</li>
</ol>
<h2>30.2 Vinnumarkaður </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum embættis ríkissáttasemjara og Vinnueftirlits ríkisins. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/30-vinnumarkadur-og-atvinnuleysi/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p>Helstu verkefni 2024</p>
</td>
<td>
<p>Framkvæmdaraðili</p>
</td>
<td>
<p>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p>Markmið 1: Öruggari og heilsusamlegri vinnustaðir</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Innleitt nýtt verklag við framkvæmd vettvangsathugana með sérstökum straumi vettvangsathugana.</p>
</td>
<td>
<p>Vinnueftirlitið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Innleidd stafræn samskipti við fyrirtæki þar sem spurt er um skriflega áætlun um öryggi og heilbrigði.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Vinnueftirlitið</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Forvarnaverkefni um að hvetja til samfélagslegrar umræðu um mikilvægi vinnuverndar.</p>
</td>
<td>
<p>Vinnueftirlitið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Samstarfsverkefni til að stuðla að góðri heilsu, vellíðan og öryggi starfsfólks.</p>
</td>
<td>
<p>Vinnueftirlitið</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p>Markmið 2: Efla fyrirbyggjandi sáttamiðlun ríkissáttasemjara við gerð kjarasamninga á vinnumarkaði</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Skapa aðstöðu fyrir samningsaðila til að undirbúa gerð kjarasamninga á gildistíma kjarasamninga.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Embætti ríkissáttasemjara</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td data-celllook="0">
<p>Aðstoða samningsaðila við undirbúning samninganefnda og skipulag samningaviðræðna með samráði og fræðslu.</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Embætti ríkissáttasemjara</p>
</td>
<td data-celllook="0">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Aðstoða samningsaðila við að afla upplýsinga og skipuleggja samráð í aðdraganda kjarasamninga.</p>
</td>
<td>
<p>Embætti ríkissáttasemjara</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 1.745,9 m.kr. og lækkar um 304,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 125,1 m.kr.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 227 m.kr. vegna ráðstöfunar á útgjaldasvigrúmi ráðuneytisins sem færist á aðra málaflokka.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 79,5 m.kr.
</li>
</ol>Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið | Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið |
| 31 Húsnæðis- og skipulagsmál<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð innviðaráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/31-husnaedisstudningur/" rel="noreferrer noopener">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/31-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<p> </p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/31-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 31 Húsnæðis- og skipulagsmál árið 2024 eru áætluð 25.022,8 m.kr. og aukast um 5.884,9 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 31,2%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 6.161,4 m.kr. milli ára eða sem svarar til 32,7 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/31-husnaedisstudningur/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Útgjöld ríkissjóðs.</p>
<p> </p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/31-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<p> </p>
<h2>31.10 Húsnæðismál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins fellur undir húsnæðisbætur, stofnframlög, vaxtabætur og Húsnæðis- og mannvirkjastofnun (HMS). <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/31-husnaedisstudningur/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Aukið jafnvægi á húsnæðismarkaði þar sem fjölbreytt framboð íbúða mætir þörf og þróun húsnæðis- og leiguverð er stöðug. </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Auka framboð íbúða og hlutfall hagkvæmra íbúða á viðráðanlegu verði. Stutt verði við tekjulága einstaklinga í gegnum lánveitingar Húsnæðissjóðs, þ.m.t. hlutdeildarlán. </p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti, </p>
<p>HMS </p>
</td>
<td>
<p>Lánsfjárheimild í 5.gr. fjárlaga</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Auka stuðning við óhagnaðardrifin húsnæðisfélög með stofnframlögum með það að markmiði að auka framboð á leiguíbúðum á viðráðanlegu verði fyrir tekjulægri heimili. </p>
</td>
<td>
<p>HMS</p>
</td>
<td>
<p>5.700 m. kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Skilvirk stjórnsýsla og bætt starfsumhverfi mannvirkjagerðar stuðlar að auknum gæðum, öryggi, rekjanleika og hagkvæmni íbúðaruppbyggingar í jafnvægi við umhverfið</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Uppbygging stafrænna lausna til að bæta rauntímaupplýsingar um húsnæðismarkað, s.s. húsnæðisgrunnur Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar.</p>
</td>
<td>
<p>HMS</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Mótun rannsóknarumhverfis mannvirkjagerðar og nýsköpunar í gegnum Ask – mannvirkjarannsóknarsjóð til að auka þekkingu og mæta samfélagslegum áskorunum á sviði mannvirkjagerðar, auk aðgerða til lækkunar kolefnisspors.* </p>
</td>
<td>
<p>HMS</p>
</td>
<td>
<p>37,5 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aukið húsnæðisöryggi þar sem húsnæðisstuðningi er beint til þeirra sem standa höllum fæti á húsnæðismarkaði og sköpuð eru skilyrði til að öll hafi aðgengi að öruggu og góðu húsnæði með viðráðanlegum húsnæðiskostnaði.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Endurskoðun húsaleigulaga m.a. til að bæta húsnæðisöryggi leigjenda. </p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Ný miðlæg leiguskrá íbúðarhúsnæðis.</p>
</td>
<td>
<p>HMS</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3">
<p><strong>Markmið 4</strong>: Framboð íbúða stuðlar að virkum vinnumarkaði og styður við öflug atvinnusóknarsvæði um land allt</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Gerð íbúðaþarfagreiningar, þ.e. greina þörf á nýjum íbúðum til að mæta áætlaðri eftirspurn á grundvelli fólksfjölgunar, óuppfylltri íbúðaþörf og niðurstöðum húsnæðisáætlunar.</p>
</td>
<td>
<p>HMS og sveitarfélög</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><sup>* Verkefnið styður jafnframt við markmið í málaflokki 31.20</sup></p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 24.312,9 m. kr. og hækkar um 5.997,7 m. kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 245,4 m.kr. þ.a. nemur tekjuheimild til að standa undir launa- og verðbótum 33,7 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p> </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Í samræmi við stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar er fjárheimild málaflokksins aukin um 5.700 m.kr. vegna aukinna stofnframlaga, sbr. markmið nr. 1. Helstu verkþættir á næsta ári er aukin uppbygging íbúða innan almenna íbúðakerfisins.</li>
<li>Fjárheimild til húsnæðisbóta lækkar um 500 m.kr. á milli ára þar sem áætluð fjölgun bótaþega í kjölfar hækkana tekjumarka og grunnfjárhæða hefur ekki raungerst.</li>
<li>Fjárheimild til uppbyggingar á Aski, samkeppnissjóði um bygginga- og mannvirkjarannsóknir, er aukin tímabundið að fjárhæð 37,5 m. kr á móti framlagi sem fellur niður.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 161,9 m. kr. og er útfært hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokks.</li>
</ol>
<h2>31.20 Skipulagsmál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins fellur undir Skipulagsstofnun og Skipulagssjóð. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/31-husnaedisstudningur/" rel="noreferrer noopener">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðar-skiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur, o.fl.</a> Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="2">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Gagnsæ og skilvirk stjórnsýsla með áherslu á stafrænar lausnir</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Endurskoðun verklags til að auka skilvirkni í málsmeðferð erinda. </p>
</td>
<td>
<p>Skipulagsstofnun </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Innleiðing stafræns deiliskipulags og </p>
<p>áframhaldandi þróun skipulagsgáttar.</p>
</td>
<td>
<p>Skipulagsstofnun</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Mótun stefnu á svæðis- og landvísu</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Gerð strandsvæðisskipulaga í Eyjafirði og Skjálfanda.</p>
</td>
<td>
<p>Skipulagsstofnun </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Framfylgd aðgerða landsskipulagsstefnu. </p>
</td>
<td>
<p>Innviðaráðuneyti</p>
<p>Skipulagsstofnun </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="4">
<p>Markmið 3: Vönduð skipulagsgerð byggð á traustum gögnum </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p>Styrkja leiðbeinandi hlutverk Skipulagsstofnunar við sveitarfélög við skipulagsgerð og afgreiðslu skipulagstillagna. </p>
<p> </p>
</td>
<td>
<p>Skipulagsstofnun </p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2"> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 709,9 m.kr. og lækkar um 112,8 m. kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 31,1 m. kr., þ.e. nemur tekjuheimild til að mæta launa- og verðbótum 2,2 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 85,0 m.kr. Um er að ræða tímabundna fjárheimild til skipulagssjóðs sem fellur niður.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 17,7 m.kr. og er útfært hlutfallslega á stofnanir og verkefni málaflokks.
</li>
</ol>InnviðaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið | InnviðaráðuneytiðFjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 32 Lýðheilsa og stjórnsýsla velferðarmála<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra, forsætisráðherra og félags- og vinnumálaráðherra. Það skiptist í fjóra málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/32-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/32-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 32 Lýðheilsa og stjórnsýsla velferðarmála árið 2024 eru áætluð 11.857,7 m.kr. og lækka um 220,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 1,9% lækkunar. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 560,1 m.kr. milli ára eða sem svarar til 4,7 %.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Útgjöld ríkissjóðs.</p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/32-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>32.10 Lýðheilsa, forvarnir og eftirlit</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis, embættis landlæknis, Geislavarna ríkisins og Lyfjastofnunar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr role="row">
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p style="text-align: left;"><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td role="rowheader" data-celllook="65793" colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Efling heilsu og heilbrigðra lifnaðarhátta</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innleiðing aðgerða á sviði lýðheilsustefnu og geðheilbrigðisstefnu.*</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Sameiginlegt átak til að draga úr útbreiðslu sýklalyfjaónæmra baktería á Íslandi.*</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Hvatning og stuðningur við heilsueflingu og forvarnir sem hluta af allri heilbrigðisþjónustu. </p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og embætti landlæknis</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="256" style="text-align: left;">
<p>Innleiðing krabbameinsáætlunar með hliðsjón af heilbrigðisstefnu, lýðheilsustefnu og krabbameins-áætlun ESB.</p>
</td>
<td data-celllook="256" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td data-celllook="256" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="65793" colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Aukið öryggi sjúklinga og heilbrigðisstarfsfólks</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Mannaflaþörf greind fyrir fjölmennustu heilbrigðisstéttir í heilbrigðisþjónustunni.*</p>
<p>Sett upp lifandi mælaborð yfir stöðu mönnunar og notað til stefnumótunar og áætlanagerðar.</p>
<p>Unnið að skilgreiningu læknaþjónustu á Íslandi til framtíðar.</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneyti og fjármálaráðuneyti</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innleiðing gæðaáætlunar um gæðaþróun í heilbrigðisþjónustu, gæðavísar skilgreindir og birtir og gerðar kröfur til veitenda heilbrigðisþjónustu um gæðauppgjör.</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="3" style="text-align: left;">
<p>Embætti landlæknis og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="65793" colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Aukin gæði og efling rafrænnar heilbrigðisþjónustu</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Áfram unnið að samþættingu á rafrænni sjúkraskrá og innleiðingu verkefna á sviði stefnu um stafræna heilbrigðisþjónustu.</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Embætti landlæknis</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>150 m.kr.</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Áfram unnið að samþættingu á rafrænni sjúkraskrá, stafrænni skráningu og stafrænum skilum heilbrigðisgagna.</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneytið</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Efling fjarheilbrigðisþjónustu með innleiðingu viðeigandi tækni- og öryggislausna, skilgreint verði í lögum hvað felst í fjarheilbrigðisþjónustu og mismunandi þáttum hennar.</p>
</td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;">
<p>Heilbrigðisráðuneytið og embætti landlæknis</p>
</td>
<td data-celllook="0" colspan="2" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr role="row">
<td role="rowheader" data-celllook="0" style="text-align: left;" colspan="2"> </td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;"> </td>
<td data-celllook="0" style="text-align: left;" colspan="2"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Verkefnið styður jafnframt við markmið 1 í málaflokki 24.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.438,5 m.kr. og lækkar um 175,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 241,0 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Útgjöld málaflokksins lækka um 200 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á sértekjuáætlunum stjórnsýslustofnana.
</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 150 m.kr. vegna þróunar rafrænnar sjúkraskrár hjá Embætti landlæknis.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 125,5 m.kr. og er aðhald útfært hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.
</li>
</ol>
<h2>32.2 Jafnréttismál</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum forsætisráðuneytis og Jafnréttisstofu. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl. </p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Launajafnrétti verði náð – kynbundnum launamun verði útrýmt</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Tryggja áframhaldandi framfylgd jafnlaunavottunar í samræmi við lög nr. 150/2020, um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna. </p>
</td>
<td colspan="3" valign="top" style="text-align: left;">
<p>Forsætisráðuneyti </p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Unnið að og fylgt eftir tillögum aðgerðahóps um launajafnrétti og jafnrétti á vinnumarkaði.</p>
</td>
<td colspan="3" valign="top" style="text-align: left;">
<p>Forsætisráðuneyti </p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Sporna við kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi og áreitni</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Framfylgd verkefna í þingsályktun nr. 37/150 um forvarnir meðal barna og ungmenna gegn kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi og áreitni. </p>
</td>
<td colspan="3" valign="top" style="text-align: left;">
<p>Forsætisráðuneyti og Jafnréttisstofa</p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="5" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 3</strong>: Réttindi hinsegin fólks tryggð</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" valign="top" style="text-align: left;">
<p>Framfylgd verkefna í aðgerðaályktun í málefnum hinsegin fólks. </p>
</td>
<td valign="top" style="text-align: left;">
<p>Forsætisráðuneyti </p>
</td>
<td colspan="2" valign="top" style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr height="0">
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
<td style="text-align: left;"></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 374,6 m.kr. og lækkar um 65,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 25,4 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. </p>
<ol start="4" style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 35 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Annars vegar 20 m.kr. framlag vegna aðgerða gegn hatursorðræðu, þingsályktunartillaga og hins vegar 15 m.kr. framlag til Samtakanna '78.
</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 13,2 m.kr.
</li>
<li>Þá er gerð 17,4 m.kr. leiðrétting á sértekjum Jafnréttisstofu til lækkunar.
</li>
</ol>
<h2>32.3 Stjórnsýsla heilbrigðismála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum heilbrigðisráðuneytis, Sjúkratrygginga Íslands og vísindasiðanefndar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td>
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td>
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Skilvirk stjórnsýsla heilbrigðismála</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Áframhaldandi innleiðing Power Bi mælaborða á heilbrigðisstofnunum.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti og heilbrigðisstofnanir</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Jafnrétti í bólusetningum kynja</p>
</td>
<td>
<p> </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td>
<p>Víðtækari bólusetning gegn HPV-veirunni til að auka vörn gegn krabbameini. Bólusett óháð kyni í 7. bekk grunnskólanna.</p>
</td>
<td>
<p>Heilbrigðisráðuneyti og embætti landlæknis</p>
</td>
<td>
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 4.235,4 m.kr. og lækkar um 2,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 282,5 m.kr.</p>
<p>Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Útgjöld málaflokksins lækka um 24,6 m.kr. vegna samsvarandi breytinga á sértekjuáætlunum stjórnsýslustofnana.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin um 156,2 m.kr. vegna aukinna framlaga til Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar og styrkingar aðalskrifstofu Sjúkratrygginga Íslands vegna nýrra verkefna.</li>
<li>Almennt útgjaldasvigrúm málaflokksins er 25 m.kr.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 143,5 m.kr. og er aðhald útfært hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.</li>
<li>Sérstök viðbótaraðhaldskrafa á aðalskrifstofu heilbrigðisráðuneytisins nemur 10,7 m.kr.</li>
</ol>
<h2>32.4 Stjórnsýsla félagsmála</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu félags- og vinnumarkaðsráðuneytis, auk þess sem rekstur úrskurðarnefndar velferðarmála, Gæða- og eftirlitsstofnunar velferðarmála og Tryggingastofnunar fellur undir málaflokkinn. Nánar er fjallað um málaflokkinn í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/32-lydheilsa-og-stjornsysla-velferdarmala/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins. </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;"><strong>Helstu verkefni 2024</strong></td>
<td style="text-align: left;"><strong>Framkvæmdaraðili</strong></td>
<td style="text-align: center;"><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;"><strong>Markmið 1</strong>: Skilvirkari stjórnsýsla félagsmála.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">Markviss stjórnendafræðsla meðal stjórnenda í FRN og forstöðumanna stofnana FRN sem miðar að því að styrkja stjórnun og þar með stjórnsýslu félagsmála á öllum stigum.</td>
<td style="text-align: left;">Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</td>
<td style="text-align: left;">Innan ramma</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">Starfsemi fjögurra fagteyma innan FRN sem ætlað er að bæta stjórnsýslu félagsmála hvert á sínu sviði.</td>
<td style="text-align: left;">Félags- og vinnumarkaðsráðuneyti</td>
<td style="text-align: left;">Innan ramma</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.809,2 m.kr. og hækkar um 23,2 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 231,3 m.kr.</p>
<p>Engar breytingar eru á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Í samræmi við stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar um örorku er fjárheimild málaflokksins aukin tímabundið um 270 m.kr. vegna heildarendurskoðunar örorkulífeyriskerfisins. Um er að ræða kostnað vegna undirbúnings og innleiðingar þverfaglegs heilsufarsmats þvert á stofnanir og nýs greiðslukerfis starfsendurhæfingar og örorku, sbr. markmið í málaflokkum 27.10, 27.20 og 30.10. Þá eru 154 m.kr. varanlegar af fjárhæðinni sem er áætlaður kostnaður af rekstri matsnefnda. Helstu verkþættir á næsta ári eru breytingar og aðlögun á mats- og greiðslukerfum sem og heilsuveru. Meginþungi verkefnisins er á árinu 2024 og á árinu 2025 þegar nýtt kerfi verður tekið í notkun.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins er aukin 80 m.kr. vegna hækkunar útgjaldasvigrúms málaflokksins.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 102,1 m.kr. vegna ráðstöfunar á útgjaldasvigrúmi ráðuneytis milli málefnasviða.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 315 m.kr. vegna tímabundinna verkefna sem falla niður. Um er að ræða 300 m.kr. vegna þriggja ára verkefnis í endurnýjun stafrænna innviða hjá Tryggingastofnun sem var hluti af fjárfestingaátaki ríkisstjórnarinnar til að sporna við niðursveiflu í efnahagslífinu í kjölfar heimsfaraldurs kórónuveiru 2020. Þá eru 15. m.kr. niðurfelldar vegna tímabundinna verkefna.</li>
<li>Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 196,9 m.kr. og er með hlutfallslega skiptingu niður á stofnanir og verkefni málaflokks.</li>
</ol>ForsætisráðuneytiðHeilbrigðisráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið | ForsætisráðuneytiðHeilbrigðisráðuneytiðFélags- og vinnumarkaðsráðuneytið |
| 33 Fjármagnskostnaður, ábyrgðir og lífeyrisskuldbindingar<h2>Skilgreining málefnasviðs </h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/" rel="noreferrer noopener">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/33-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/33-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023 og 2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs 33 Fjármagnskostnaður, ábyrgðir og lífeyrisskuldbindingar árið 2024 eru áætluð 172.327,4 m.kr. og aukast um 31.419,5 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 18,2%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">fjármálaáætlun</a>, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði.</p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/33-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2021 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>33.10 Fjármagnskostnaður </h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Nánar er fjallað um <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/#331-Fjarmagnskostnadur-6" target="_blank" rel="noreferrer noopener">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<strong>Helstu verkefni 2024</strong></td>
<td style="text-align: left;">
<strong>Framkvæmdaraðili</strong>
</td>
<td style="text-align: left;">
<strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<strong>Markmið 1</strong>: Viðhalda sjálfbærni skulda ríkissjóðs</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
Hagstæð fjármögnun ríkissjóðs með jöfnu afborgunarferli og lágmörkun áhættu.
</td>
<td style="text-align: left;">
Fjármála- og efnahagsráðuneyti
</td>
<td style="text-align: left;">
Innan ramma
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
Uppbygging áhættustýringar fyrir ríkissjóð.
</td>
<td style="text-align: left;">
Fjármála- og efnahagsráðuneyti
</td>
<td style="text-align: left;">
Innan ramma
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<strong>Markmið 2</strong>: Lágmörkun fjármagnskostnaðar að teknu tilliti til áhættu
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
Endurfjármögnun útistandandi skulda þegar tækifæri gefast á betri vaxtakjörum.
</td>
<td style="text-align: left;">
Fjármála- og efnahagsráðuneyti
</td>
<td style="text-align: left;">
Innan ramma
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 92.239,2 m.kr. og hækkar um 12.543,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum.</p>
<p>Ekki er um breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er hækkuð um 8.478,3 m.kr. vegna innlendra lána. Þar af hækka vextir af langtímalánum um 6.414,9 m.kr. og skammtímalánum um 2.063,4 m.kr.</li>
<li>Vextir af erlendum lánum hækka um 4.737,8 m.kr. á milli ára vegna forsendu um nýja erlenda lántöku á hærri vöxtum en þeir erlendu skuldabréfaflokkar ríkissjóðs sem nú eru útistandandi bera.</li>
<li>Verðbætur á höfuðstól verðtryggðra lána ríkissjóðs lækka um 672,6 m.kr. frá fjárlögum ársins 2023.</li>
</ol>
<h2>33.20 Ríkisábyrgðir</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/#32-Rikisabyrgdir-12" target="_blank" rel="noreferrer noopener">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr role="row" aria-rowindex="1">
<td style="text-align: left;">
<p paraid="1050065197" paraeid="{a0a28560-a97f-4805-b69f-d4643f7b1ebe}{42}"><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p paraid="2038331426" paraeid="{a0a28560-a97f-4805-b69f-d4643f7b1ebe}{64}"><strong>Markmið 1</strong>: Draga úr ríkisábyrgðum</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Endurlána ríkisfyrirtækjum og sjóðum í stað þess að heimila lántökur með ríkisábyrgð.</p>
</td>
<td>
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 110 m.kr. og er óbreytt frá gildandi fjárlögum.</p>
<h2>33.30 Lífeyrisskuldbindingar</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/#33-Lifeyrisskuldbindingar-18" target="_blank" rel="noreferrer noopener">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p style="text-align: left;"><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<strong>Markmið 1</strong>: Minnka ófjármagnaðar lífeyrisskuldbindingar
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p">Ríkissjóður greiði 8 ma.kr. inn á lífeyrisskuldbindingar sínar.
</p">
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Fjármála- og efnahagsráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 79.978,2 m.kr. og hækkar um 18.876 m.kr. frá gildandi fjárlögum. Á árinu 2022 hækkaði hrein lífeyrisskuldbinding ríkissjóðs um 78.552 m.kr. vegna verðbólgu, launahækkana og neikvæðrar ávöxtunar. Gert er ráð fyrir að heildarlífeyrisskuldbinding ríkissjóðs vegna B-deildar Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins nái hámarki um þessar mundir en fari svo lækkandi sem leiðir til lækkandi gjaldfærslu að jafnaði á næstu árum.</p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið | Fjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 34 Almennur varasjóður og sértækar fjárráðstafanir<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/#33-Lifeyrisskuldbindingar-18">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/34-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. </p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/34-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>34 Almennur varasjóður og sértækar fjárráðstafanir </em>árið 2024 eru áætluð 70.226,4 m.kr. og aukast um 4.207,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 7,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 12.739,3 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 22,2%.</p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/33-fjarmagnskostnadur-abyrgdir-og-lifeyrisskuldbindingar/#33-Lifeyrisskuldbindingar-18">fjármálaáætlun</a>, til að mynda þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em></p>
<h3>Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/34-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>34.10 Almennur varasjóður</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra. Samkvæmt 24. gr. laga um opinber fjármál er almennum varasjóði ætlað að bregðast við útgjöldum sem eru tímabundin, ófyrirsjáanleg og óhjákvæmileg. Samkvæmt lögum skal sjóðurinn nema að lágmarki 1% af heildarfjárheimild fjárlaga. Almennum varasjóði er einkum ætlað að mæta frávikum í launa-, gengis- og verðlagsforsendum fjárlaga og meiri háttar ófyrirséðum og óhjákvæmilegum útgjöldum, s.s. vegna náttúruhamfara, eða útgjöldum sem ókleift er að mæta með öðrum hætti samkvæmt fjárlögum. Óheimilt er að gjaldfæra útgjöld á almenna varasjóðinn en fjármála- og efnahagsráðherra er einum heimilt að ráðstafa fjármunum úr honum. Skal það gert að uppfylltum tilteknum skilyrðum og eru fjárheimildir þá millifærðar á þá málaflokka þar sem kostnaður fellur til. Nánar er fjallað um framangreind skilyrði og verkferlið í kafla <em>5.7 Varasjóðir og millifærslur fjárheimilda innan fjárlagaárs</em></p>
<em>
</em>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 45.071,3 m.kr. og hækkar um 8.200 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 2.222 m.kr. Ekki eru gerðar miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins.</p>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Fjárheimild málaflokksins er lækkuð um 17.100 m.kr. en um er að ræða fjárheimild sem var tímabundið staðsett á almenna varasjóðnum í fjárlögum 2023 til að mæta kjarasamningshækkunum á yfirstandandi ári þegar samningar næðust. Á yfirstandandi ári hefur verið samið við nánast öll stéttarfélög ríkisstarfsmanna og hafa fjárheimildir verið millifærðar af varasjóðnum í ár yfir á viðeigandi málaflokka til að mæta kostnaði við kjarasamningana. <span style="font-size: 11pt; font-family: 'Times New Roman', serif;">Í frumvarpinu eru fjárheimildir málefnasviða og málaflokka hækkaðar varanlega sem nemur kostnaði við kjarasamningana á ársgrundvelli og er því fyrrgreind fjárheimild felld niður á móti. </span></li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 18.800 m.kr. Sá hluti launabreytinga fjárlagafrumvarpsins sem er vegna reiknaðra launahækkana komandi fjárlagaárs er allur lagður inn á almenna varasjóðinn í stað þess að dreifast niður á málefnasvið og málaflokka. Um er að ræða sams konar fyrirkomulag og var viðhaft í gildandi fjárlögum og er lýst hér að framan. Kjarasamningar við flestöll félög ríkisstarfsmanna verða lausir í lok mars á næsta ári og ríkir mikil óvissa um framvindu fyrirliggjandi kjarasamningsgerðar og hvenær samkomulag muni nást.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins hækkar um 9.200 m.kr. til að styrkja sjóðinn frekar við að sinna því hlutverki sínu að geta mætt ófyrirséðum og óhjákvæmilegum útgjöldum á næsta ári. Talsverð óvissa er fyrir hendi fyrir komandi fjárlagaár s.s. hvað varðar fjölda umsækjenda um alþjóðlega vernd og niðurstöðu kjarasamninga. Í ljósi aðstæðna þykir rétt að svigrúm varasjóðsins sé nægjanlegt fyrir komandi fjárlagaár til að geta mætt slíkum óvissuþáttum án þess að raska afkomu- og skuldamarkmiðum ríkissjóðs.</li>
<li>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 1.000 m.kr. vegna lækkunar á almennu fjárfestingarsvigrúmi sjóðsins. Svigrúmið er lækkað til að vega á móti hluta af aukningu stofnframlaga frá því sem hafði verið gert ráð fyrir í forsendum fjármálaáætlunar 2024–2028.</li>
</ol>
<h2>34.20 Sértækar fjárráðstafanir</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er á ábyrgð fjármála- og efnahagsráðherra en nánar er fjallað um hann<a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/34-almennur-varasjodur-og-sertaekar-fjarradstafanir/#342-Sertakar-fjarradstafanir-9"> í fjármálaáætlun</a>. Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 476,2 m.kr. og lækkar um 2,4 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum sem nema 7,7 m.kr. Ekki eru gerðar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. Hlutdeild í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 2,4 m.kr.</p>
<h2>34.30 Afskriftir skattkrafna</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er í höndum fjármála- og efnahagsráðherra. Eðli málaflokksins er með þeim hætti að ekki verður fjallað um markmið og aðgerðir varðandi starfsemi hans. Um er að ræða fjárheimild á móti gjaldfærslu á bæði beinum afskriftum skattkrafna sem taldar eru sannanlega tapaðar, t.d. vegna gjaldþrota, og óbeinum afskriftum þar sem kröfur eru færðar niður um tiltekinn hluta sem reynsla bendir til að muni að líkindum ekki innheimtast. Um er að ræða kröfur vegna álagðra skatta, álagðra vaxta á ógreidda skatta og annarra tekna. Nánar er fjallað um <a href="https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/34-almennur-varasjodur-og-sertaekar-fjarradstafanir/#343-Afskriftir-skattkrafna-13">málaflokkinn í fjármálaáætlun</a>. Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 24.679,9 m.kr. og hækkar um 2.310 m.kr. Ekki eru gerðar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins. </p>Fjármála- og efnahagsráðuneytið | Fjármála- og efnahagsráðuneytið |
| 35 Alþjóðleg þróunarsamvinna<h2>Skilgreining málefnasviðs</h2>
<p>Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð utanríkisráðherra og fellur í einn málaflokk. Í eftirfarandi töflu má sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins á tímabilinu 2022–2024. <a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/35-althjodleg-throunarsamvinna/">Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.</a></p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/35-1.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Fjárhagsleg þróun málefnasviðsins á tímabilinu 2022–2024" /></p>
<h3>Útgjaldarammi – heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum</h3>
<p>Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/35-2.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Breytingar á ramma milli áranna 2023–2024" /></p>
<p> </p>
<p>Heildargjöld málefnasviðs <em>35 Alþjóðleg þróunarsamvinna </em>árið 2024 eru áætluð 12,066,8 m.kr. og lækka um 820,5 m.kr. frá fjárlögum ársins 2023 eða sem svarar til 6,4%.</p>
<p>Lækkun til málefnasviðsins kemur einungis til vegna gífurlegrar hækkunar á kostnaði í tengslum við umsækjendur um alþjóðlega vernd.</p>
<p>Til að telja megi þann kostnað til þróunarframlaga er nauðsynlegt að útreikningar á þeim kostnaði sem núverandi áætlun gerir ráð fyrir að falli undir þróunarsamvinnuframlög séu í samræmi við reglur Þróunarsamvinnunefndar OECD (DAC). </p>
<p>Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Niðurstaðan getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem gengið var út frá í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla <em>5 Gjöld ríkissjóðs.</em> </p>
<p>Framlög til þróunarsamvinnu reiknast sem hlutfall af áætluðum vergum þjóðartekjum. Námu þau 0,34% af VÞT árið 2022, en í þingsályktun nr. 26/149 um alþjóðlega þróunarsamvinnu Íslands 2019–2023 er gert ráð fyrir að árleg framlög til þróunarsamvinnu nemi 0,35% af VÞT. Því er ljóst að íslensk stjórnvöld náðu ekki settu markmiði árið 2022 þrátt fyrir viðbótarfjárveitingu vegna stuðnings við Úkraínu. Skýrist það einungis af kostnaði við umsækjendur um alþjóðlega vernd sem gert hafði verið ráð fyrir en raungerðist ekki. Þingsályktunartillaga um stefnu um alþjóðlega þróunarsamvinnu Íslands 2024–2028 verður lögð fram á fyrstu vikum 154. löggjafarþings þar sem fram koma áherslur íslenskra stjórnvalda næstu fimm árin.</p>
<h3>Útgjaldarammi – hagræn skipting útgjalda</h3>
<p>Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.</p>
<p><img src="/library/03-Verkefni/Efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/Fjarlagafrumvarp-fyrir-2024/35-3.png?amp%3bproc=LargeImage" alt="Útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu" /></p>
<h2>35.10 Þróunarsamvinna</h2>
<p>Starfsemi málaflokksins er sinnt af þróunarsamvinnuskrifstofu utanríkisráðuneytisins, sendiskrifstofum Íslands í Lilongwe, Kampala og Freetown ásamt fastanefndum Íslands í New York, Genf, París og Róm. Íslensk stjórnvöld leggja sig fram um að vera áreiðanlegur samstarfsaðili í þróunarsamvinnu, fara vel með þróunarfé og vinna samkvæmt bestu starfsvenjum. Utanríkisráðuneytið á í markvissu samstarfi við alþjóðastofnanir og samstarfslönd með framgang heimsmarkmiða Sameinuðu þjóðanna að leiðarljósi. Rammasamningum við áherslustofnanir og frjáls félagasamtök er ætlað að auka sveigjanleika, fyrirsjáanleika og viðbragðsflýti þeirra. Ólöglegt innrásarstríð Rússa í Úkraínu hefur stóraukið þörf á mannúðar- og þróunaraðstoð og hafa íslensk stjórnvöld ekki látið sitt eftir liggja. Í þróunarsamvinnu er áhersla lögð á að nýta íslenska sérþekkingu til uppbyggingar í þróunarríkjum þar sem við á, m.a. á sviði jarðhita og endurnýjanlegrar orku, sjálfbærrar nýtingar auðlinda hafs og vatna og kynjajafnréttis. Áfram verður unnið að framkvæmd stefnu Íslands á sviði alþjóðlegrar þróunarsamvinnu þar sem heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna eru í fyrirrúmi og áhersla er lögð á baráttuna gegn fátækt og hungri og fyrir bættum lífsskilyrðum. Mannréttindi, þ.m.t. kynjajafnrétti og loftslagsmál, verða sem áður höfð að leiðarljósi. </p>
<p><a href="/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarmalaaaetlun/fjarmalaaaetlun-2024-2028/malefnasvid/35-althjodleg-throunarsamvinna/">Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.</a></p>
<p>Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna miðað við fjárlög ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.</p>
<p>Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 12.066,8 m.kr. og lækkar um því um 820,5 m.kr. frá gildandi fjárlögum. Ekki verður um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða. Skorið verður niður þvert á áætlun að undanskildum samningsbundnum framlögum og verkefnum. </p>
<p> </p>
<div class="table-responsive">
<table class="table">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Helstu verkefni 2024</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Framkvæmdaraðili</strong></p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p><strong>Breyting á fjárveitingu til verkefnis</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 1</strong>: Uppbygging félagslegra innviða og störf í þágu friðar; jafnréttis-, mennta-, vatns- og salernismál á samstarfssvæðum í Malaví, Síerra Leóne og Úganda</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Byggðaþróunarverkefni í Nkhotakota-héraði í Malaví (HM 4,3,6,5).</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Byggðaþróunarverkefni í Buikwe- og Namayingo-héruðum í Úganda (HM 4,6,3,5).</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3" style="text-align: left;">
<p><strong>Markmið 2</strong>: Verndun jarðarinnar og aukin geta samfélaga í þróunarlöndum til vaxtar á grundvelli jafnaðar og sjálfbærrar nýtingar náttúruauðlinda</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;">
<p>Verkefni í Síerra Leóne á sviði fiskimála og bláa hagkerfisins (HM 14).</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Utanríkisráðuneyti</p>
</td>
<td style="text-align: left;">
<p>Innan ramma</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
<td style="text-align: left;"> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p>Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:</p>
<p>Fjárheimild málaflokksins lækkar um 820,5 m.kr.</p>
<ol style="list-style-type: lower-alpha;">
<li>Framlög til málaflokksins hækka um 1.981 m.kr. í samræmi við markmið um að framlög Íslands taki mið af vergum þjóðartekjum sem hafa hækkað á tímabilinu.
Í samræmi við áherslur og markmið í þróunarsamvinnu er gert ráð fyrir áframhaldandi starfi byggðaþróunarverkefnis í nýju héraði Nkhotakota í Malaví, áframhaldandi stuðningur við héraðsverkefni í Buikwe og Namayingo í Úganda ásamt framlögum til verkefna nýs sendiráðs í Síerra Leóne eru innan ramma.
</li>
<li>Framlög til málaflokksins lækka um 1.276 m.kr. vegna hækkunar á áætluðum útgjöldum vegna umsækjenda um alþjóðlega vernd. Til þess að mæta lækkun á framlögum til málefnasviðsins er ráðgert að lækka framlög verkefna innan þverlægra markmiða (mannréttinda-, jafnréttis- og loftslagsmál) í tvíhliða þróunarsamvinnu um alls 120 m.kr. Einnig verður lækkun á framlögum til alþjóðastofnana og félagasamtaka á sviði þróunarsamvinnu og mannúðaraðstoðar. Loks kemur til lækkunar á framlögum til GRÓ – þekkingarmiðstöðvar þróunarsamvinnu. Ráðgerð lækkun nemur um 520 m.kr. Þá er gert ráð fyrir að dregið verðir úr þátttöku í ungliðaáætlun Sameinuðu þjóðanna um 60 m.kr. og dregið verði úr framlögum til verkefna sem tengjast bláa hagkerfinu, umhverfis-, loftslags- og orkumála, 120 m.kr. Byggt á reynslu fyrri ára er gert ráð fyrir lækkun á lið innanlandssamstarfs um 25 m.kr.</li>
<li>Fjárheimild til málaflokksins lækkar um 1.500 m.kr. vegna niðurfellingar tímabundins framlags sem veitt var í fjárlögum fyrir árið 2023 vegna innrásar Rússlands í Úkraínu. Framlaginu hefur verið ráðstafað í samvinnu við stofnanir Sameinuðu þjóðanna, Alþjóðabankann og í gegnum annað fjölþjóðasamstarf, í samræmi við óskir og þarfir úkraínskra stjórnvalda á hverjum tíma. Þessi stuðningur hefur komið til viðbótar stuðningi við önnur mikilvæg alþjóðleg verkefni á sviði þróunarsamvinnu.</li>
</ol>Utanríkisráðuneytið | Utanríkisráðuneytið |
Takk fyrir
Ábendingin verður notuð til að bæta gæði þjónustu og upplýsinga á vef Stjórnarráðsins. Hikaðu ekki við að hafa samband ef þig vantar aðstoð.
Hafa samband
Ábending / fyrirspurnSkilaboðin hafa verið send ráðuneytinu til afgreiðslu.
Takk fyrir.